5 milionów ton – rekord, który nie cieszy

Rynek owoców z rekordowym wynikiem. Ceny skupu są jednak w wielu przypadkach najniższe od 10 lat. Zarobić w tym sezonie dało się praktycznie tylko na truskawkach, borówkach i przetwórstwie.

Według szacunkowych danych GUS, produkcja owoców w Polsce była w 2018 roku o 60% wyższa niż przed rokiem i osiągnęła rekordowy poziom około 5 milionów ton – podaje IERiGŻ.

W 2018 roku kilkakrotnie wybuchały duże protesty uliczne. Trudna sytuacja polskich sadowników, wyprowadziła ich na ulice w lipcu i we wrześniu 2018. (Zdjęcie ilustracyjne.)

Smutny rekord

Produkcja jabłek w której Polska jest potentatem, wzrosła do najwyższego dotychczas poziomu: 3,9 mln ton. Część jabłek pozostała jednak na drzewach, bo sadownikom zwyczajnie nie opłacało się ich zbierać. Kilogram jabłek deserowych kosztuje dziś w skupach – wg ZSRIR – 76 groszy. Jeszcze rok temu ceny skupu wyglądały zupełnie inaczej – to za jabłka przemysłowe płacono tyle, ile dziś za deserowe. Obecne załamanie na rynku owoców nie ma precedensu. – Tak niskich cen nie notowano w ostatnich dziesięciu latach – podają eksperci IERiGŻ.

Rekordowe w 2018 roku były też m.in. zbiory wiśni (wzrost o 179%) i czereśni (wzrost o 205%). Ich ceny także spadły. Z obliczeń Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wynika, że poza truskawkami i borówkami, ceny skupu wszystkich owoców nie gwarantowały w ubiegłym roku pokrycia kosztów poniesionych na produkcję.

Eksport owoców rośnie, ale pieniędzy z tego niewiele

Jesteśmy trzecim największym producentem owoców w UE. Oprac. własne na podst. danych IERiGŻ-PIB.

Wpływy z eksportu owoców i ich przetworów szacowane są za 2018 rok na 1,94 mld euro. To raptem o 2% więcej niż przed rokiem. Niewiele, zważywszy że ilość sprzedanych za granicę świeżych owoców wzrosła o połowę, a przetworów owocowych o niemal 30%.

Wyprodukujemy więcej soków i mrożonek

Truskawki dla branży przetwórczej jako nieliczne dały w 2018 roku zarobić.

Duża podaż na rynku owoców oraz ich niskie ceny sprawiły, że wzrasta produkcja przetworów. Łącznie ma ona wynieść w sezonie 2018/2019 rekordowe 1,23 mln ton. Na rynku pojawi się dużo więcej soków i mrożonych owoców. Jak przewidują eksperci IERiGŻ – produkcja zagęszczonego soku jabłkowego wytwarzanego z surowca krajowego zwiększyć się może niemal trzykrotnie, do nienotowanego dotychczas poziomu ok. 350 tys. ton.

Podwyżka VAT na napoje i nektary nie pomoże sadownikom

Podwyżka VAT na nektary i napoje z zawartością soku, byłaby niekorzystna dla sadowników.

Ważą się tymczasem losy planowanej przez Ministerstwo Finansów podwyżki VAT na soki i napoje z dodatkiem soku owocowego. Obecnie obowiązuje na nie jednolita stawka 5-procentowego VAT. Ministerstwo proponuje, by obniżonym VAT-em objęte były tylko 100% soki. Stawka VAT za nektary wyniosłaby 8 procent, a za napoje owocowe i warzywne 23 procent. Projekt skrytykowała m.in. Konfederacja Lewiatan, zdaniem której doprowadzi on do dużego ograniczenia zapotrzebowania przemysłu na owoce i warzywa z polskich upraw.

Źródła: „Rynek owoców i warzyw. Stan i perspektywy” – IERiGŻ-PIB, konfederacjalewiatan.pl, dane.gov.pl