Jakie owoce miękkie opłaca się produkować w 2017?
Rośnie polski eksport: malin, śliwek i czereśni. W bieżącym roku należy spodziewać się wzmocnienia tego trendu szczególnie w odniesieniu do malin. Spodziewany jest również wzrost eksportu mrożonych owoców miękkich. Fenomenem i dużą szansą jest dynamiczny rozwój rynku deserowego owoców jagodowych, szczególnie truskawki, maliny, borówki amerykańskiej, porzeczek, agrestu i jeżyny. Jak przedstawia się rynek owoców miękkich dla AgroFaktu mówią eksperci.
Spis treści
Większy eksport i dobre prognozy
Polska jest największym producentem mrożonych malin w Unii Europejskiej, dlatego też ma kluczowe znaczenie dla kształtowania się sytuacji na europejskim rynku tych mrożonek. Prawie rekordowe zbiory malin. Mniejsze zbiory truskawek. Produkcja: porzeczek, agrestu i borówki bez istotnych zmian. Wzrost eksportu malin, śliwek i czereśni to w skrócie sytuacja na polskim rynku owoców miękkich.
Mniejsze zbiory truskawek
Zbiory truskawek w Polsce w bieżącym sezonie były o ponad 4% niższe niż w 2015 r. i według danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ukształtowały się na poziomie 196 tys. t.
– Warunki wegetacji były dla truskawek niezbyt korzystne w 2016 r. – analizuje Tomasz Smoleński z IERiGŻ. – Wiosną wystąpił deficyt wilgoci w glebie, natomiast wysokie temperatury powietrza w czerwcu spowodowały skrócenie okresu zbiorów i obniżenie plonowania truskawek letnich – dodaje.
Prawie rekordowe zbiory malin
Zbiory malin w 2016 r. wyniosły ok. 125 tys. t – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS).
– Potencjalnie zbiory malin mogły być jeszcze większe, lecz nie wszystkie plantacje zdążyły odbudować się po suszy, która miała miejsce w 2015 r. – mówi Magdalena Kowalewska, analityk rynków rolnych BGŻ BNP Paribas S. A. – Taki poziom zbiorów był tylko nieznacznie niższych od rekordowych zbiorów z 2014 r. rzędu 127 tys. t – dodaje.
– Spośród owoców miękkich w ubiegłym roku najbardziej, bo aż o 50%, zwiększyły się zbiory malin – analizuje dr Wojciech Olejniczak , dyrektor Działu Agro Alior Bank. – W przypadku truskawek, porzeczek, agrestu i borówki, produkcja nie uległa istotnym zmianom – dodaje.
W 2016 r. produkcję porzeczek ogółem: czarnych i kolorowych, była na poziomie ok. 166 tys. t tj. na poziomie nieco wyższym od 2015 r. – wynika z szacunków GUS.
– Z powodu niskiej opłacalności zbytu porzeczek czarnych, część owoców tego gatunku nie została zebrana – mówi T. Smoleński z IERiGŻ.
Zbiory agrestu w bieżącym roku oszacowano na poziomie zbliżonym do 2015r., tj. na ok. 12 tys. t
Polska głównym dostawcą mrożonych malin
– W bieżącym sezonie Polska stała się głównym dostawcą mrożonych malin na rynek Unii Europejskiej, wyprzedzając tym samym Serbię – mówi analityk M. Kowalewska z BGŻ BNP Paribas S A.
W pierwszych sześciu miesiącach bieżącego sezonu tj. od lipca do grudnia 2016 r., Unia zaimportowała łącznie ponad 156 tys. t mrożonych malin, z czego z Polski pochodziło blisko 53 tys. t – wynika z danych Eurostat.
Co trzecia malina w UE pochodzi z Polski
– Oznacza to, że niemalże co trzecia importowana w Unii mrożona malina miała polski rodowód – mówi M. Kowalewska z BGŻ BNP Paribas SA. – Zajęcie pozycji lidera przez nasz kraj w dostawach mrożonek malinowych na rynek UE wynika głównie ze znacznego zmniejszenia dostaw z Serbii. Natomiast mniejsza podaż mrożonych malin ze strony Serbii wynika między innymi z mniejszych zapasów i mniejszej produkcji malin w tym kraju w 2016 r. – analizuje rynek.
Mniejszy eksport mrożonych truskawek
W pierwszej połowie bieżącego sezonu 2016/17, tj. lipiec-grudzień 2016 r., z Polski wyeksportowano 47,6 tys. t mrożonych truskawek, czyli o 10% mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku – wynika z danych Eurostat.
Większy eksport i dobre prognozy
W minionym roku 2016, wzrósł eksport malin, śliwek i czereśni.
– Należy spodziewać się, że w bieżącym roku nastąpi wzmocnienie tego trendu szczególnie w odniesieniu do malin – prognozuje dr Olejniczak z Alior Bank. – Spodziewany jest również wzrost wolumenu eksportu mrożonych owoców miękkich, w szczególności mrożonych malin – dodaje.
Wzrośnie produkcja przetworów z malin
W roku bieżącym wzrośnie produkcja przetworów z malin, w szczególności soku malinowego, gdzie możliwe jest osiągniecie rekordowych poziomów – prognozują eksperci z IERiGŻ.
– Należy spodziewać się również wzrostu produkcji soku wiśniowego – prognozuje dr Olejniczak z Alior Bank.
Niższe ceny malin do przetwórstwa
BGŻ BNP Parobas analizuje, że w bieżącym sezonie przetwórcy owoców miękkich mieli dostęp do tańszego surowca niż w roku ubiegłym. W okresie od czerwca do października 2016 r. przeciętnie za kilogram malin kierowanych do przetwórstwa płacono o blisko 40% mniej niż w odpowiednim okresie 2015 r.
– Wynikało to głównie z faktu większych, o ponad 56% zbiorów tych owoców w 2016 r., w porównaniu z bardzo słabym rokiem 2015 – mówi M. Kowalewska z BGŻ BNP Paribas S A.
Wyższe ceny truskawek do mrożenia
– Niska podaż świeżych truskawek wspierała ich ceny w skupie – mówi M. Kowalewska z BGŻ BNP Paribas. – Średnio za kilogram truskawek odszypułkowanych do mrożenia płacono 3,30 zł, czyli o 22% więcej w relacji rocznej, natomiast średnia cena truskawek deserowych, bez osłon, wyniosła 4,00 zł/kg, wobec 3,20 zł/kg w 2015 r., co oznacza, że ceny te były o 25% wyższe w relacji rok do roku – analizuje.
– W 2016 r. wzrosły ceny truskawek oraz porzeczek. Ceny pozostałych owoców miękkich spadły. Pomimo spadku cen opłacalna była produkcja malin. Dzięki unijnym dopłatom relatywnie wysoką rentownością charakteryzowała się również produkcja truskawek – podsumowuje dr W. Olejniczak z Alior Bank.
Ceny agrestu do mrożenia na najniższym poziomie
– Ceny agrestu do mrożenia były jednymi z najniższych notowanych w ostatnim 10-leciu i średnio wyniosły 1,30 zł/kg loco zakład – komentuje T. Smoleński z IERiGŻ. Z jego analiz wynika, że spadek cen w porównaniu z 2015r. wyniósł ok. 35%.
Małe zapotrzebowanie na aronię
– Bardzo niski popyt był na aronię, która w zakładach skupowano po 0,70 zł/kg tj. o ok. 0,15 zł/kg taniej niż w 2015r. – analizuje T. Smoleński z IERiGŻ – Ceny skupu były najniższymi w okresie ostatnich pięciu lat, a zbliżonym do kryzysowego pod tym względem 2008r. – dodaje.
– Niestety był to kolejny rok dramatycznie niskich cen porzeczek czarnych, do których w tym roku dołączył agrest i aronia – komentuje Mirosław Maliszewski, prezes Związku Sadowników RP, poseł na Sejm RP. Podkreśla, że relacje na linii plantator owoców miękkich- przetwórca są od lat złe i dochodzi do ciągłego, aroganckiego wykorzystywania rolników. Jego zdaniem, trochę lepiej było z innymi gatunkami, szczególnie z malinami, na które było zapotrzebowanie i nawet dobre ceny. – Zawdzięczamy to jednak nie zmianie poglądów zakładów, a pogodzie – dodaje poseł M. Maliszewski.
Rośnie popularność i cena borówki
– Coraz większa popularność borówki wysokiej w naszym kraju i za granicą powoduje stałą tendencję wzrostową jej cen skupu na eksport i na krajowych rynkach hurtowych – analizuje T. Smoleński z IERiGŻ.
Ceny skupu na eksport wyniosły, 20,25 zł/kg, podczas gdy w 2015r. 15,1 zł/kg, a w 2014r. 14,5 zł/kg wynika z danych Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ-PIB. Wzrost cen skupu w 2016r. w stosunku do 2015r. wyniósł 35%, a w stosunku do 2014r. – o 40%.
Relatywnie tani surowiec do przetwórstwa
– W sezonie 2016/17 przetwórcy owoców mieli dostęp do relatywnie taniego surowca, ze względu na wysokie zbiory większości owoców w kraju – komentuje T. Smoleński z IERiGŻ.
Przeciętnie za kilogram porzeczki czarnej kierowanej do przetwórstwa płacono 0,67 zł, czyli o 6% mniej w ujęciu rocznym. Z kolei maliny do przetwórstwa skupowano średnio po 4,98 zł/kg tj. o 65% mniej w porównaniu z ubiegłym rokiem (r/r), wiśnie do mrożenia po 1,50 zł/kg (-12% r/r), a aronię po 0,69 zł/kg (- 18% r/r). Wyższe były natomiast ceny skupu truskawek, za które przeciętnie płacono 3,9 zł/kg (+47% r/r) – wynika z danych IERiGŻ.
– Produkcja malin jesiennych była wyższa o 56% niż w 2015r. co miało wpływ na znaczna obniżkę ich cen skupu w zakładach przetwórczych i chłodniach – analizuje T. Smoleński z IERiGŻ.
Ceny zagęszczonego soku jabłkowego na niższym poziomie?
– Ceny zagęszczonego soku jabłkowego pozostają na niższym poziomie niż w roku ubiegłym – analizuje Kowalewska z BGŻ. Z danych Foodnews wynika, że cena kilograma koncentratu z Polski (70 stopni Brix) w marcu br. wynosiła 0,9 euro i była o 28% mniejsza w relacji rocznej. – Niższe ceny wynikają z relatywnie wyższej podaży koncentratu na rynku, a także wyższej podaży surowca do przetwórstwa – dodaje.
Do końca roku podobne tendencje rynkowe
– Biorąc pod uwagę aktualną sytuację podażowo-popytową wydaje się, że do końca bieżącego sezonu utrzymają się obserwowane tendencje rynkowe – prognozuje Kowalewska z BGŻ. Jej zdaniem, sytuacja w kolejnym sezonie 2017/18 będzie uzależniona m.in. od tegorocznych zbiorów owoców, zmian w zakresie popytu na przetwory owocowe w kraju, a także popytu importowego ze strony kluczowych odbiorców tych produktów.
Jak co roku, czynnikiem stanowiącym największą niewiadomą na rynku owoców miękkich jest przebieg warunków pogodowych w okresie wegetacji i zbiorów.
Prognozy zależne od pogody
– Jak co roku, czynnikiem stanowiącym największą niewiadomą na rynku owoców miękkich jest przebieg warunków pogodowych w okresie wegetacji i zbiorów. W ostatnich latach właśnie pogoda była czynnikiem najsilniej oddziaływującym na sytuację na rynku owoców miękkich – mówi dr Wojciech Olejniczak, dyrektor Działu Agro Alior Bank.
– Swoistym fenomenem jest dynamiczny rozwój rynku deserowego owoców jagodowych, szczególnie truskawki, maliny, borówki amerykańskiej, porzeczek, agrestu i jeżyny. To jest niewątpliwe duża szansa dla tego segmentu produkcji – mówi poseł M. Maliszewski.
Konieczne zawieranie umów na dostawy surowca
Zdaniem dr Olejniczaka z Alior Banku, na rynek owoców miękkich wpływ będzie mieć także otoczenie regulacyjne. Zgodnie z ustawą z 11 marca o Agencji Rynku Rolnego i ustawą z 15 grudnia 2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, konieczne będzie uprzednie zawieranie umów z rolnikami na dostawy surowca.