Ceny warzyw: czy spowodują ograniczenie upraw?
Ceny warzyw do konsumpcji i przetwórstwa są niższe w porównaniu z poprzednimi sezonami. Duża jest natomiast podaż, a zbiory warzyw wręcz rekordowe. Mniejsza opłacalność produkcji. Zdaniem ekspertów tendencje niskich cen warzyw mogą utrzymać się w najbliższych tygodniach… Jak przedstawiają się ceny warzyw i co z tego może wynikać, dla agrofaktu mówią eksperci.
– W sezonie 2016/2017 ceny skupu niemal wszystkich warzyw, zarówno kierowanych do konsumpcji bezpośredniej, jak i do przetwórstwa, są niższe w porównaniu z cenami z sezonów 2012/2013 i 2014/2015, a największy ich spadek dotyczy cebuli i kapusty – mówi Tomasz Smoleński z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ). – Opłacalność produkcji wszystkich warzyw gruntowych jest zdecydowanie niższa niż w sezonie 2015/2016, jak również w porównaniu z poprzednimi trzema sezonami.
– Czynnikiem ograniczającym rozwój branży warzywnej jest nadal duże rozdrobienie produkcji pierwotnej – mówi Dr Wojciech Olejniczak, dyrektor Działu Agro Alior Bank. – Niemniej jednak, nie można nie zauważyć ogromnych zmian, które zaszły w tym obszarze w ostatniej dekadzie m.in. w wyniku wsparcia dla tworzenia grup producentów rolnych. Z drugiej strony poziom integracji producentów warzyw jest mniejszy niż w przypadku producentów owoców – dodaje.
Spis treści
Większe zbiory warzyw
Zbiory warzyw gruntowych w 2016 r. ocenia się na blisko 4,5 mln t – wynika z szacunków głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych, opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS).
– Oznacza to, że były one o ok. 18% większe od ubiegłorocznych i o 2% większe niż oceniano jeszcze pod koniec września 2016 r. – analizuje Magdalena Kowalewska, analityk rynków rolnych BGŻ BNP Paribas SA. – Wzrost produkcji warzyw gruntowych w 2016 r. wynikał ze zdecydowanie lepszych warunków agrometeorologicznych w porównaniu do roku ubiegłego – dodaje.
Łączna produkcja kapusty białej w 2016 r. wyniosła 1030 tys. t, czyli aż o 180 tys. t, tj. 21%, więcej niż w ubiegłym roku, a zbiory kalafiorów w ujęciu rocznym zwiększyły się o ponad 26% i oceniane są na ok. 240 tys. t. Z kolei produkcja ogórków zwiększyła się o ponad 20% do poziomu 265 tys. t, marchwi o 19% do 800 tys. t, zaś cebuli o 17% i szacowana jest na 630 tys. t – oceniają eksperci GUS. Takie wzrosty mogę ujemnie wpływać na kształtowanie się cen warzyw.
– Miniony rok 2016 był okresem wysokich zbiorów warzyw. Zbiory warzyw gruntowych zwiększyły się z 3,8 do 4,4 mln t. Z kolei produkcja warzyw spod osłon zwiększyła się z 1 do 1,02 mln t. W dodatku wzrostowi w Polsce towarzyszył spadek zbiorów w całej Unii Europejskiej – analizuje dr Olejniczak z Alior Bank. – Wysokie zbiory warzyw powinny skutkować wzrostem produkcji przetworów, w tym mrożonek. W efekcie oczekuje się zwiększenia wolumenu eksportu mrożonek. Według szacunków IERiGŻ-PIB w 2017 r. spodziewany jest wzrost również wolumenu eksportu warzyw świeżych – dodaje.
Wysoka podaż warzyw i rekordowe zbiory wpływają na niskie ceny warzyw
– Na cenach większości warzyw, w szczególności warzyw korzeniowych i kapustnych, w bieżącym sezonie istotnie ciąży wysoka ich podaż na krajowym rynku, wynikająca m.in. z rekordowych zbiorów – mówi Kowalewska z BGŻ BNP Paribas.
– W lutym 2017 r., w porównaniu ze styczniem br., w skupie na rynku produktów świeżych były wyższe skupowe ceny warzyw takich jak: cebula biała o 8%, marchew o 15%, kapusta biała o 23% i burak ćwikłowy o 2%. Jedynie pieczarki staniały o 5%. W zakładach przetwórczych wzrosły ceny skupu kapusty białej o 8% i cebuli obieranej o 2%, a stabilne były ceny skupu marchwi na kostkę i buraków – analizuje Smoleński z IERiGŻ.
Dużo niższe ceny warzyw w skupie
W pierwszych ośmiu miesiącach bieżącego sezonu (lipiec 2016 – luty 2017) średnie ceny warzyw spadły. Przeciętnie za kilogram cebuli w skupie płacono 0,59 zł, czyli o 39% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego sezonu. Z kolei średnia cena kapusty białej ukształtowała się na poziomie 0,38 zł/kg, co oznacza spadek aż o 61% w relacji rocznej. Natomiast średnia cena marchwi była o połowę niższa i wynosiła 0,63 zł/kg – wynika z danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW).
– Biorąc pod uwagę aktualną sytuację rynkową wydaje się, że tendencje te mogą utrzymać się również w najbliższych tygodniach – prognozuje analityk M. Kowalewska z BGŻ BNP Paribas. – Obecnie trudno jest jednoznacznie przewidzieć, jak będzie kształtowała się sytuacja na rynku krajowym rynku warzyw w kolejnym sezonie 2017/2018, który rozpocznie się w lipcu 2017. Ceny warzyw będą zależały m.in. od wielkości zasiewów, warunków agrometeorologicznych, a także szeregu innych czynników o charakterze podażowo-popytowym – komentuje ekspert.
Wyższe ceny warzyw na eksport
W lutym w firmach skupujących warzywa na eksport wzrosły ceny:
- kapusty pekińskiej – o 40%,
- kapusty czerwonej – o 26%,
- selerów – o 10%,
- porów – o 1%,
- kapusty białej – o 20%,
- buraków ćwikłowych – o 6%,
- ziemniaków – 5%,
- marchwi – o 2%
- i pietruszki – o 5% – wynika z analiz IERiGŻ.
Badania rynkowe cen warzyw prowadzone przez instytut wskazują, że w relacji do lutego 2016 r. na rynku krajowym, w eksporcie i w przetwórstwie (w zależności od kierunku zagospodarowania) obniżyły się ceny:
- buraków – o 37–48%,
- cebuli – o 23-54%,
- kapusty białej – o 33-64%
- i marchwi o – 50–53%.
Na rynkach hurtowych obniżyły się ceny buraków ćwikłowych o 22%, marchwi o 38%, cebuli o 36% i kapusty białej o 60%.
Czy zmniejszy się powierzchnia upraw warzyw?
– Ta niekorzystna sytuacja cenowa dla producentów warzyw może mieć konsekwencje w zmniejszeniu powierzchni uprawy niemal wszystkich warzyw gruntowych w 2017 r., przy czym można prognozować, że najbardziej spadnie powierzchnia uprawy kapusty, cebuli oraz marchwi, a ceny tych warzyw mogą być wyższe niż w sezonie 2016/2017 – analizuje Tomasz Smoleński z IERiGŻ. – Utrzymuje się natomiast od lat stały wysoki popyt oraz relatywnie opłacalne ceny skupu warzyw takich jak brokuły i kalafiory do mrożenia w związku z długofalowym gwałtownym rozwojem eksportu warzyw mrożonych z Polski – podsumowuje.
– Na rynku warzyw dominuje jedno zagrożenie, są to warunki pogodowe, zarówno w Polsce, jak i w Europie. Dotychczasowe warunki pogodowe są korzystne, jednak cały czas istnieje ryzyko wystąpienia negatywnych zjawisk pogodowych – komentuje dr Wojciech Olejniczak z Alior Bank. – Ryzyko wystąpienia niekorzystnych zmian w otoczeniu politycznym, legislacyjnym jest niewielkie. Polscy producenci poradzili sobie z negatywnymi skutkami embarga rosyjskiego, w tym niższymi cenami na rynkach wschodnich – podsumowuje.
Miesiące | Cebulaa | Cebulab | Kapusta biała | Marchew | Buraki ćwikłowe | Ogórki do konserwowaniac | Ogórki do kwaszeniac | Pomidory gruntowec | Pomidory szklarniowe | Kalafiory gruntowe (szt.) | Pieczarki | ||
2016 | II | 1,02 | 1,90 | 1,04 | 1,27 | 0,79 | – | – | – | – | – | 4,56 | |
III | 1,04 | 1,87 | 0,89 | 1,25 | 0,77 | – | – | – | 10,00 | – | 4,57 | ||
IV | 1,18 | 1,88 | 0,85 | 1,25 | 0,77 | – | – | – | 7,42 | – | 4,53 | ||
V | 1,26 | 1,94 | 0,84 | 1,35 | 0,82 | – | – | – | 3,30 | – | 4,63 | ||
VI | 1,35 | 2,21 | 0,83 | 1,38 | 0,90 | – | – | – | 2,32 | – | 4,92 | ||
VII | 1,18 | 2,37 | 0,50 | 1,09 | 0,78 | 1,53 | 0,88 | – | 2,39 | 2,13 | 4,78 | ||
VIII | 0,74 | 2,10 | 0,30 | 0,64 | 0,55 | 1,55 | 0,92 | – | 2,45 | 2,16 | 5,45 | ||
IX | 0,59 | 1,73 | 0,34 | 0,57 | 0,50 | – | 1,64 | – | 2,21 | 1,67 | 5,08 | ||
X | 0,41 | 1,46 | 0,28 | 0,53 | 0,48 | – | – | – | 3,17 | 1,74 | 5,23 | ||
XI | 0,40 | 1,36 | 0,25 | 0,52 | 0,45 | – | – | – | 3,86 | 2,90 | 4,93 | ||
XII | 0,39 | 1,37 | 0,28 | 0,51 | 0,45 | – | – | – | – | – | 5,01 | ||
2016 | I-XII | 0,87 | 1,84 | 0,61 | 0,97 | 0,67 | 1,54 | 1,15 | – | 4,12 | 2,12 | 4,87 | |
I | 0,51 | 1,39 | 0,30 | 0,55 | 0,45 | – | – | – | – | – | 5,40 | ||
II | 0,55 | 1,39 | 0,37 | 0,63 | 0,46 | – | – | – | – | – | 5,14 | ||
II 2017I 2017 | 108 | 100 | 123 | 115 | 102 | x | x | x | x | x | 95 | ||
II 2017II 2016 | 54 | 73 | 36 | 50 | 58 | x | x | x | x | x | 113 | ||
a z notowań spółdzielni ogrodniczych, b cena targowiskowa z notowań ZSRIR MRiRW, * za główkę |