Metody zwalczania chorób grzybowych w kukurydzy

Kukurydza może być atakowana przez ponad 400 różnych patogenów powodujących różne choroby. W ostatnich latach najwięcej szkód wywołały choroby grzybowe kukurydzy, mimo to zauważyć można rosnącą presje także ze strony wirusów czy bakterii.

Straty powodowane przez choroby grzybowe kukurydzy w skali kraju przy uprawie na ziarno stanowią od 10 do 15% w stracie plonu. Istotniejsze są jednak straty pośrednie związane ze spadkiem jakości plonu i jego przydatnością w dalszym przerobie. Mykotoksyny występujące w ziarnie kukurydzy są szkodliwe zarówno dla człowieka jak i zwierząt, dla których wytwarzana będzie pasza.

Fuzarioza kolb kukurydzy.

Aktualnie najgroźniejszymi chorobami dla kukurydzy w Polsce są:

• fuzarioza kolb kukurydzy,
• zgnilizna korzeni i zgorzel podstawy łodygi,
• zgorzel siewek.

Jaka jest prognoza najgroźniejszych chorób w kukurydzy?

Wszystkie 3 choroby grzybowe kukurydzy wywoływane są przez grzyby z rodzaju Fusarium spp. Dodatkowo występują często na plantacjach osłabionych przez występowanie motyla omacnicy prosowianki czy chrząszcza zachodniej stonki kukurydzianej. Owady te mogą również być wektorami dla chorób wirusowych takich jak np.: mozaika kukurydzy, smugowata mozaika pszenicy na kukurydzy, żółta karłowatość jęczmienia na kukurydzy. Odróżnienie chorób grzybowych występujących na kukurydzy nie jest dużym problemem.

Prognozuje się, że na przestrzeni dekady do listy najgroźniejszych chorób zaliczyć trzeba będzie również:

• żółtą plamistość liści kukurydzy,
• głownię pylącą kukurydzy,
• rdzę kukurydzy.

Choroby grzybowe kukurydzy

Wg Polskiego prawa zaprawianie nasion kukurydzy mogą prowadzić tylko wyspecjalizowane firmy a to ze względu na dużą toksyczność substancji czynnych.

W celu ograniczenia występowania chorób grzybowych stosuje się powszechnie zaprawy do nasienne. Zaprawione nasiona są chronione przed patogenami a obecnie wysiewane odmiany kukurydzy są również w znacznym stopniu odporne na choroby powodowane przez grzyby. Problem z chorobami grzybowymi pojawia się, kiedy plantacja kukurydzy jest atakowana przez szkodniki. Głównie przez zachodnią stonkę kukurydzianą i omacnicę prosowiankę, ale także przez ploniarkę zbożówkę.

Jakie uszkodzenia powodują larwy?

Samica stonki kukurydzianej.

fot. prof. P. Bereś IOR-PIB

O ile pierwsze dwa owady żerują na już dość sporych roślinach tak ploniarka zbożówka potrafi przysporzyć problemów już od fazy 2 liści. Rośliny na których żerują larwy wcześniej wymienionych gatunków poprzez uszkodzenia epidermy (skórki) mogą być w łatwy sposób porażane przez patogeny chorobotwórcze. Dzieje się tak, ponieważ uszkodzenie skórki ułatwia wniknięcie zarodników grzybów i namnożenie się w miękiszu. Zwrócić należy także uwagę, że owady mogą być wektorami dla patogenów, zwłaszcza wirusów i bakterii, ale także i zarodników grzybów.

Niechemiczne metody ograniczenia chorób grzybowych

Patogeny chorobotwórcze stanowiące zagrożenie w uprawie kukurydzy zimują głównie w glebie i w resztkach pożniwnych. To one stanowią pierwotne źródło infekcji. Ważne jest, aby przy uprawie kukurydzy ułożyć dobry płodozmian, w którym okres pomiędzy zasiewami kukurydzy wynosić będzie, co najmniej 2-3 lata.

Ploniarka zbożówka.

fot. użytkownik: kusaska

Warto zwrócić uwagę również na prawidłowo wykonane zabiegi agrotechniczne. Podorywki i głęboka orka mogą w znacznym stopniu ograniczyć występowanie chorób grzybowych w następnym roku. Ważnym elementem jest tutaj również wybór materiału siewnego. Badania wykazały, że nie powinno się wysiewać ziarna wytworzonego na drodze samoreprodukcji pokolenia F2 i więcej. Rośliny pokolenia F1 posiadają nie tylko znacznie większą odporność na choroby grzybowe niż rośliny pokolenia F2, ale również większą odporność na szkodniki.

Chemiczne metody zwalczania chorób grzybowych

W Ameryce Północnej w celu ochrony kukurydzy przez chorobami grzybowymi stosuje się opryskiwacze zamontowane na samolotach.

Chemiczna ochrona kukurydzy przez grzybami sprowadza się obecnie do stosowania zapraw nasiennych i do oprysków roślin fungicydami. Pierwsza metoda sprawdza się dość dobrze i jest łatwa w stosowaniu. Druga metoda jest również skuteczna, ale nie praktyczna w zastosowaniu. Choroby grzybowe potrafią wystąpić w późnych fazach rozwoju gdzie wjazd opryskiwaczem jest utrudniony, np. fuzarioza kolb potrafi wystąpić, kiedy roślina kukurydzy ma ponad 3 m wysokości.

W Polsce mamy parę naprawdę skutecznych substancji czynnych zarejestrowanych w celu zwalczania chorób grzybowych, które przedstawione zostały w tabeli.

Czytaj również – czym zwalczać żółtą plamistość liści w kukurydzy?

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.