Co niszczy rzepak i jak temu zapobiec?

Wielu rolników nie wyobraża sobie swojego gospodarstwa bez rzepaku. Problem w tym, że jego uprawa nie jest łatwa. Nie chodzi tu o specjalne wymagania, a raczej o zagrożenia, które czekają na roślinę. Co zatem niszczy rzepak i jak temu przeciwdziałać?

Zwiędnięte liście i żółknące łodygi – to tylko jeden z objawów chorób rzepaku. Wielu chorób. Po czym zatem poznać, że nasze pole zostało zaatakowane i rozpoznać, co niszczy rzepak? Pomocna będzie poniższa tabela, w której prezentujemy uproszczony zestaw chorób i szkodników pojawiających się w uprawach rzepaku oraz najbardziej typowe objawy ich występowania.

Choroby i szkodniki rzepaku

**Co niszczy rzepak?**
CHOROBY		SZKODNIKI
NAZWA CHOROBY	OBJAWY	NAZWA SZKODNIKA	OBJAWY
zgorzel siewek	brunatne plamy na korzeniach i szyjkach korzeniowych	chowacz brukowiaczek	pękanie łodyg, zahamowanie wzrostu rośliny
sucha zgnilizna kapustnych	żółte lub szare plamy z czarnymi kropkami	chowacz czterozębny	nakłucia na roślinie, żółknięcie, zginanie i załamanie łodyg
czerń krzyżowych	jasne i ciemne pierścienie i ciemne plamy na całej roślinie	gnatarz rzepakowiec	zniszczone całe liście, zostaje tylko nerw główny
zgnilizna twardzikowa	jasne plamy z nalotem białej grzybni na łodygach	mszyca kapuściana	gęste kolonie mszyc na pędach rośliny
cylindrospirioza	spękane plamy na liściach, zniekształcone łuszczyny	pryszczarek kapustnik	żółknące, zniekształcone i pękające łuszczyny
szara pleśń	szarobrązowy nalot grzybni na całej roślinie	słodyszek rzepakowy	wygryzione pąki, które usychają i odpadają
mączniak prawdziwy	liście, łodygi i łuszczyny pokryte białym nalotem	pchełka rzepakowa	wygryzione otwory, szkieletowanie liści
werticilioza	żółknięcie łodyg i liści	tantiś krzyżowiaczek	małe „okienka” po zeskrobanej skórce liścia, liczne otwory
kiła kapusty	żółknięcie i więdnięcie roślin, narośle na korzeniach	śmietka kapuściana	brązowe i nadgniłe korzenie oraz szyjka korzeniowa

Jak walczyć z agrofagami w rzepaku

Najlepszymi, sprawdzonymi metodami walki z tym, co niszczy rzepak, czyli z chorobami i szkodnikami, jest prawidłowa uprawa, w której nie należy stosować uproszczonych zabiegów agrotechnicznych. Pełna uprawa roli skutecznie, mechanicznie, zwalcza również jesienne chwasty.

Rzepak na tym samym polu najlepiej siać po 4–5 latach, jest wtedy mniejsze ryzyko ataku chorób i szkodników.

Jeśli jest taka potrzeba, należy stosować wielokrotne opryski środkami owadobójczymi. Najprostszym wskaźnikiem stwierdzającym występowanie chorób i szkodników jest przegląd pól (czyli tzw. metoda żółtego naczynia – na owady). Konieczne jest również przeprowadzanie oprysków środkami grzybobójczymi, które można łączyć z regulatorami wzrostu. Równie istotne jest zaprawianie nasion przed siewem.

Lepsza prewencja

Bardzo ważną rolę w ochronie rzepaku odgrywa ponadto zmianowanie. Rzepak na tym samym polu najlepiej siać po 4–5 latach, jest wtedy mniejsze ryzyko ataku chorób i szkodników.

Nie należy zapominać o terminie wysiewu – rośliny dobrze rozkrzewione są bowiem odporniejsze na choroby. Nie bez znaczenia jest też dobór odmiany (a dokładnie jej mrozoodporność).

Prawidłowe nawożenie, również mikroelementami, powoduje, że rośliny są silne i łatwiej radzą sobie z chorobami i szkodnikami.

A to tylko niektóre, ważniejsze czynności, o których należy pamiętać, uprawiając rzepak.