Wielu rolników nie wyobraża sobie swojego gospodarstwa bez rzepaku. Problem w tym, że jego uprawa nie jest łatwa. Nie chodzi tu o specjalne wymagania, a raczej o zagrożenia, które czekają na roślinę. Co zatem niszczy rzepak i jak temu przeciwdziałać?
Zwiędnięte liście i żółknące łodygi – to tylko jeden z objawów chorób rzepaku. Wielu chorób. Po czym zatem poznać, że nasze pole zostało zaatakowane i rozpoznać, co niszczy rzepak? Pomocna będzie poniższa tabela, w której prezentujemy uproszczony zestaw chorób i szkodników pojawiających się w uprawach rzepaku oraz najbardziej typowe objawy ich występowania.
Choroby i szkodniki rzepaku
| CHOROBY | SZKODNIKI | ||
| NAZWA CHOROBY | OBJAWY | NAZWA SZKODNIKA | OBJAWY |
zgorzel siewek | brunatne plamy na korzeniach i szyjkach korzeniowych | chowacz brukowiaczek | pękanie łodyg, zahamowanie wzrostu rośliny |
sucha zgnilizna kapustnych | żółte lub szare plamy z czarnymi kropkami | chowacz czterozębny | nakłucia na roślinie, żółknięcie, zginanie i załamanie łodyg |
| czerń krzyżowych | jasne i ciemne pierścienie i ciemne plamy na całej roślinie | gnatarz rzepakowiec | zniszczone całe liście, zostaje tylko nerw główny |
| zgnilizna twardzikowa | jasne plamy z nalotem białej grzybni na łodygach | mszyca kapuściana | gęste kolonie mszyc na pędach rośliny |
| cylindrospirioza | spękane plamy na liściach, zniekształcone łuszczyny | pryszczarek kapustnik | żółknące, zniekształcone i pękające łuszczyny |
| szara pleśń | szarobrązowy nalot grzybni na całej roślinie | słodyszek rzepakowy | wygryzione pąki, które usychają i odpadają |
| mączniak prawdziwy | liście, łodygi i łuszczyny pokryte białym nalotem | pchełka rzepakowa | wygryzione otwory, szkieletowanie liści |
| werticilioza | żółknięcie łodyg i liści | tantiś krzyżowiaczek | małe „okienka” po zeskrobanej skórce liścia, liczne otwory |
| kiła kapusty | żółknięcie i więdnięcie roślin, narośle na korzeniach | śmietka kapuściana | brązowe i nadgniłe korzenie oraz szyjka korzeniowa |
Jak walczyć z agrofagami w rzepaku
Najlepszymi, sprawdzonymi metodami walki z tym, co niszczy rzepak, czyli z chorobami i szkodnikami, jest prawidłowa uprawa, w której nie należy stosować uproszczonych zabiegów agrotechnicznych. Pełna uprawa roli skutecznie, mechanicznie, zwalcza również jesienne chwasty.
Rzepak na tym samym polu najlepiej siać po 4–5 latach, jest wtedy mniejsze ryzyko ataku chorób i szkodników.
Jeśli jest taka potrzeba, należy stosować wielokrotne opryski środkami owadobójczymi. Najprostszym wskaźnikiem stwierdzającym występowanie chorób i szkodników jest przegląd pól (czyli tzw. metoda żółtego naczynia – na owady). Konieczne jest również przeprowadzanie oprysków środkami grzybobójczymi, które można łączyć z regulatorami wzrostu. Równie istotne jest zaprawianie nasion przed siewem.
Lepsza prewencja
Bardzo ważną rolę w ochronie rzepaku odgrywa ponadto zmianowanie. Rzepak na tym samym polu najlepiej siać po 4–5 latach, jest wtedy mniejsze ryzyko ataku chorób i szkodników.
Nie należy zapominać o terminie wysiewu – rośliny dobrze rozkrzewione są bowiem odporniejsze na choroby. Nie bez znaczenia jest też dobór odmiany (a dokładnie jej mrozoodporność).
Prawidłowe nawożenie, również mikroelementami, powoduje, że rośliny są silne i łatwiej radzą sobie z chorobami i szkodnikami.
A to tylko niektóre, ważniejsze czynności, o których należy pamiętać, uprawiając rzepak.