Dobrostan zwierząt gospodarskich – jak go wspierać poprzez żywienie?

Dobrostan zwierząt gospodarskich można definiować jako brak ich fizycznego i psychicznego dyskomfortu oraz cierpienia. Z tego punktu widzenia istotnym czynnikiem są odpowiednio zbilansowany pokarm i woda dostępna we właściwej jakości i ilości. Chronią przed głodem i pragnieniem. Są wręcz kluczowym i podstawowym, choć nie jedynym czynnikiem żywieniowym zapewnienia dobrostanu.

Nie tylko bowiem prosty dostęp do właściwego pokarmu i wody (pokrycie potrzeb pokarmowych) gwarantuje komfort zwierzęciu. Każdy stan negatywnie wpływający na organizm powoduje ból i cierpnie obniżające dobrostan zwierząt gospodarskich. Tak samo jak choroba wynikająca z wadliwego żywienia. Może ono polegać np. na złej jakości pasz, nieodpowiednim ich podaniu. Przekarmienie wywołuje otyłość lub zaburzenia trawienia.

Należy na wstępie dokonać podziału zwierząt na dwie grupy troficzne: przeżuwacze i zwierzęta monogastryczne oraz na trzy typy produkcji: ekstensywny, mieszany z produkcją roślinną oraz intensywny

Dobrostan zwierząt gospodarskich

Biorąc powyższe pod uwagę, w planowaniu systemu żywienia należy spełnić wymogi związane z naturalnymi potrzebami wynikającymi z zachowań żywieniowych konkretnych gatunków zwierząt. Opisuje je tzw. behawior żywieniowy. W najprostszy sposób można go zdefiniować jako zależność między szeroko rozumianym pokarmem (charakteryzowanym przez wartość pokarmową, czyli skład chemiczny, ale także wielkość, formę, miejsce i częstotliwość podania) a sposobem jego pobierania przez zwierzęta.

Specyficzne, szeroko rozumiane aspekty behawioru żywieniowego obejmują poszukiwanie pokarmu, selektywne pobieranie, gromadzenie i przechowywanie oraz dzielenie dawki na poszczególne posiłki – szybkość pobierania i częstotliwość odpasów. Wielkość pobrania pokarmu może być ograniczona w grupach socjalnych negatywną konkurencją między ich członkami, złym sposobem ekspozycji i przykrymi wcześniejszymi doświadczeniami.

Podział zwierząt i odmienny behawior

dobrostan zwierząt gospodarskich

Aby poprawiać dobrostan zwierząt gospodarskich poprzez żywienie potrzebna jest wiedza specjalistów – tych obecnie brakuje.

Rozpatrując problem interakcji żywienia z dobrostanem zwierząt gospodarskich, należy na wstępie dokonać podziału zwierząt na dwie grupy troficzne. Są to przeżuwacze i zwierzęta monogastryczne. Drugi ważny podział – trzy typy produkcji: ekstensywny, mieszany z produkcją roślinną oraz intensywny. Odmienny behawior żywieniowy zwierząt przeżuwających wynika z ewolucyjnego dostosowania się do pastwiska jako głównego pokarmu. Powoduje, że w mniejszym stopniu niż u zwierząt monogastrycznych występuje u nich instynkt poszukiwania pokarmu, hierarchia (walka o pozycję) oraz zachowania anormalne i stereotypie. Z kolei typ produkcji zwierzęcej warunkuje specyficzne dla każdego z nich zagrożenia dobrostanu ze strony szeroko rozumianych niedociągnięć żywieniowych.

Promowanie dobrostanu poprzez żywienie

Wielkość pobrania pokarmu może być ograniczona w grupach socjalnych negatywną konkurencją między ich członkami, złym sposobem ekspozycji i przykrymi wcześniejszymi doświadczeniami.

W promowaniu dobrostanu zwierząt gospodarskich poprzez poprawę żywienia wyłania się potrzeba zintegrowanej aktywności agend rządowych, profesjonalnych instytucji, naukowców, pracowników służb doradczych i przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego. Efektem tego działania ma być wdrożenie dobrych praktyk przez samych hodowców. W wielu przypadkach, choć nie zawsze, zabiegi żywieniowe poprawiające dobrostan zwierząt gospodarskich przynoszą polepszenie produkcyjności. Poprawiają też jakość produktu i podwyższają opłacalność. Przykłady: właściwe zbilansowanie dawki, dobra charakterystyka i sposoby przechowywania materiałów paszowych, czy identyfikacja naturalnych substancji terapeutycznych. Są to metody łatwiejsze do wypromowania u rolników niż sposoby, w których występuje konflikt między poprawą dobrostanu a utrzymaniem zyskowności. Przykładowo przy ochronie przed chronicznym głodem, czy przy wprowadzaniu ulepszeń w środowisku zwierząt. W tych sytuacjach wdrażanie elementów dobrostanu powinno być wymuszone przez odpowiednie zmiany prawa. Coś takiego miało miejsce w przypadku wymiany klatek bateryjnych dla drobiu.

dobrostan zwierząt

Behawior żywieniowy opisuje potrzeby żywieniowe zwierząt. Będzie nieocenioną pomocą w dbaniu o dobrostan zwierząt gospodarskich.

Potrzebni są doradcy z zakresu żywienia

Tak czy inaczej, rozpowszechnianie wiedzy zależy od posiadania doradców z odpowiednimi kompetencjami. Obecnie mało jest specjalistów łączących wiedzę o żywieniu i dobrostanie zwierząt gospodarskich. Istnieje zatem potrzeba kształcenia żywieniowców w zakresie wiedzy o dobrostanie. Ich wiedza powinna zawierać zarówno aspekty biologiczne, jak i psychologiczne. Konieczne jest też kształcenie behawiorystów. Głównie w zakresie lepszego zrozumienia fizjologii trawienia i wchłaniania, potrzeb na składniki w różnych procesach oraz stanów metabolizmu leżących u podstaw głodu. Na tej drodze zintegrowane strategie optymalizacji dobrostanu i produkcyjności zwierząt mogą być lepiej rozwijane i upowszechniane.

W następnych artykułach z tego cyklu poruszymy temat systemów ekstensywnych, mieszanych oraz intensywnych u zwierząt monogastrycznych i przeżuwaczy.

Materiał pochodzi z czasopisma „Trouw i My”.

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 0 / 5. Liczba głosów 0

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *