Drużyna pierścieni… tłokowych. Koszmar mechanika

Przy każdym głównym remoncie silnika ciągnikowego pojawia się sprawa wymiany tłoków i tulei wraz z pierścieniami, czyli zestawu naprawczego.

W przypadku popularnych u nas, starszych modeli ciągników  Ursus, Zetor, MTZ (Belarus) czy Władymirec ta czynność jest właściwie obowiązkowa. Większości mechanikom nie powinna ona sprawić kłopotu.

Jeśli remont, to wymiana pierścieni tłokowych

W tych ciągnikach, poza Władymircem T-25, który jest chłodzony powietrzem, tuleje cylindrowe są umieszczone w bloku silnika za pomocą gumowych pierścieni uszczelniających (oringów).

tłok silnika

Tłok silnika z pierścieniami

Z czasem ulegają one zużyciu, a ich wymiana jest obowiązkowa. Poza przypadkami nieprawidłowego montażu oraz przeżartymi przez wodę i rdzę kanałami, w których się znajdują, nie ma z ich zamontowaniem większego problemu.

Remont generalny silnika powinien objąć również pionowanie korbowodów i osiowanie bloku silnika. Nie jest to pozycja obowiązkowa, przez co nieraz się ją pomija.

W przypadku, gdy chcemy to zrobić dokładnie, warto tę czynność wykonać. W przypadku ciągnika Ursus C-360 pionowanie korbowodów przy remoncie głównym jest absolutnie konieczne.

Pierścienie tłokowe i ich przeznaczenie

Jedną z najtrudniejszych czynności w czasie montażu zestawu naprawczego jest odpowiedni montaż pierścieni tłokowych. Jest to czynność bardzo delikatna i precyzyjna, której jakość wpływa na późniejszą prawidłową pracę silnika.

Pierścienie tłokowe są wykonane z bardzo twardych stopów. Wpływa to na ich trwałość, ale także powoduje, że są bardzo kruche. Jest to pewna niedogodność w czasie ich montażu  chętnie, a często jakby na złość  pękają.

Pierścienie montuje się w kanałach tłoka, a każdy z nich spełnia swoją rolę.

Pierścień chromowy

pierścień chromowy

Pierścień chromowy. Widoczny znak producenta

Pierścień chromowy jest najbardziej narażony na niekorzystne czynniki w czasie pracy silnika.

Pokryty jest warstwą chromu (stąd nazwa), lub innych spieków odpornych na działanie temperatur i ciśnienia w czasie procesu spalania mieszanki paliwowo-powietrznej.

Pierścień uszczelniający

Pierścień uszczelniający jest drugi, a często i trzeci, bo w starych silnikach występowały one w parach. 

pierścień uszczelniający

Pierścień uszczelniający

Jego specyficzna budowa ma za zadanie doszczelnienie tłoka do powierzchni cylindra, eliminując przedmuchy do komory korbowej.

Pierścień olejowy

Pierścień olejowy, podobnie jak w przypadku pierścieni uszczelniających, także może występować w parach. Jego głównym zadaniem, poza doszczelnieniem, jest ściągnięcie filmu olejowego z powierzchni gładzi cylindra.

Zapobiega to dostawaniu się oleju do górnych partii tłoka i niekorzystnemu procesowi jego spalenia w przestrzeni między pierścieniami.

pierścień olejowy

Pierścień olejowy

W odróżnieniu od poprzedników, kształt pierścienia olejowego może być różny, w zależności od producenta oraz wymaganych zastosowań konstrukcyjnych.

Montaż pierścieni tłokowych

Poza nielicznymi przypadkami, każdy z elementów jest tak oznaczony, aby umożliwić prawidłowy montaż pierścieni tłokowych. Jest to zazwyczaj jakiś znak lub logo, pozwalające zidentyfikować kierunek montażu. Takim znakiem montujemy zawsze do góry, w kierunku głowicy silnika.

Rzadko, choć zdarzają się takie przypadki, na pierścieniu nie ma absolutnie żadnych oznaczeń identyfikujących kierunek montażu. Co wtedy?

Gdy jest to pierścień chromowy, nie robi różnicy, jak go założymy. W takim przypadku jego powierzchnia styku ze ścianką cylindra jest pełna i prostopadła. Cała powierzchnia robocza pierścienia dotyka cylindra.

Pierścień uszczelniający ma budowę niepełnego trapezu. Gdy przypatrzymy się dokładnie, jeden z jego zewnętrznych boków jest nachylony pod niewielkim kątem i stanowi z podstawą kąt ostry. Właśnie ta strona, gdzie znajduje się kąt ostry, musi być umieszczona w kierunku dołu tłoka i silnika (patrz na rysunek poniżej).

montaż pierścienia uszczelniającego

Praca pierścienia uszczelniającego. MTZ.

Pierścień olejowy kiedyś i dziś

Pierścień olejowy, ze względu na różnorodność budowy, jest nieco bardziej skomplikowany. W starszych konstrukcjach składał się z dwóch blaszek, pomiędzy którymi była specjalnie wytłoczona sprężynka.

pierścień olejowy

Pierścień olejowy w starszych konstrukcjach

System ten opierał się zazwyczaj na zdublowanych elementach, i pomimo że takich pierścieni była para na tłoku, nie był bardzo skuteczny.

Nie trzeba było zwracać uwagi, gdzie góra, a gdzie dół. Można go spotkać do dziś w starych radzieckich ciągnikach i spychaczach DT.

Stosowanym do dziś, i chyba najbardziej popularnym i skutecznym pierścieniem olejowym, jest pierścień jednolity ze sprężynką. Występuje on w większości ciągników produkowanych od wielu lat.

Prosty w budowie i montażu zawiera sprężynę, która rozprężając się dociska wyprofilowane ścianki pierścienia do gładzi cylindra.

pierścień jednolity

Pierścień jednolity ze sprężynką

Zwykle jest oznaczony znakiem „góra”(lub TOP), jednak czasem spotyka się także i nieoznaczone. Ponieważ jest to pierścień olejowy i, jak wspomniałem, służy do ściągania oleju ze ścianki tulei cylindrowej, jego profil powinien nam podpowiedzieć kierunek montażu.

W przypadku braku jakichkolwiek oznaczeń nie ma innego sposobu, jak przyjrzenie się mu za pomocą lupy. Patrząc pod światło na powierzchnię roboczą widać, że analogicznie jak pierścień uszczelniający, jeden z rogów ma ostrzejszy kąt. I tym kątem  zgarniającym, montujemy do dołu.

Innym modelem tego samego pierścienia jest wariant bez sprężynki. Jest on bliźniaczo podobny, jednak nie zawiera wewnętrznego kanału na sprężynkę. Jest on zazwyczaj stosowany jako dolny w dwukanałowym systemie pierścieni olejowych.

Prawidłowa kompresja silnika

Po zamontowaniu pierścieni i końcowym montażu do tulei musimy też pamiętać o poprzesuwaniu zamków pierścieni tak, aby nie znajdowały się w jednej linii (patrz na zdjęcie poniżej).

montaż pierścieni tłokowych

Nieprawidłowy montaż pierścieni tłokowych.

Pominięcie tej czynności, w takim jak powyżej ustawieniu, spowoduje brak szczelności cylindra i konieczność ponownego demontażu podzespołu silnika.

Montując pierścienie tłokowe, warto naprawdę dobrze się im przyjrzeć. To one, ich jakość i staranny, odpowiedni montaż będzie odpowiadał za prawidłową kompresję silnika. Wpływa ona bezpośrednio na zapalanie, pracę samego silnika, jego moc oraz spalanie.

Pamiętajmy o tym!

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 4.1 / 5. Liczba głosów 97

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *