Efektywny system żywienia loch, czyli o stacjach paszowych

fot. Fotolia

Efektywny system żywienia loch, czyli optymalizacja procesu produkcji w chlewni macior, to ucieczka do przodu w dobie nienajlepszej sytuacji branży trzody chlewnej. Chcąc być konkurencyjnym musimy redukować jednostkowe koszty, a tym samym zwiększać skalę produkcji trzody chlewnej. Jednym z najważniejszych czynników mających wpływ na sprawnie działającą chlewnię dla loch jest właściwe zaplanowanie efektywnego systemu żywienia. 

Efektywny system żywienia na ogół wyposażony jest w jedną stację żywieniową dla dużej grupy loch. Zazwyczaj przypada od około 40 do 60 loch na stację. Lochy muszą jeść po kolei, jedna po drugiej, z tego samego stanowiska. Locha w trakcie karmienia wchodzi do stacji a jej brama wejściowa się za nią zamyka. W tym samym czasie zwierzę identyfikuje się za pomocą kolczyka. Sterowany komputerowo karmnik przydziela każdej losze określoną ilość paszy przez ograniczony czas. Podczas karmienia i kilka minut później bramka wejściowa stacji pozostaje zamknięta aby inne zwierzęta w kojcu nie mogły wejść.

Po zakończonym okresie karmienia świnia może wyjść w dowolnym momencie. Komputer rejestruje ilość paszy, która została podana (nie rejestruje ilości zjedzonej paszy). System zazwyczaj działa codziennie, a co 24 godziny dla każdej lochy udostępniany jest nowy przydział paszy.

Jak ustalić odpowiednią dawkę żywieniową?

W przypadku kiedy locha nie wchodzi do stacji żywieniowej każdego dnia producent/hodowca otrzymuje informację zwrotną pod koniec każdego 24-godzinnego cyklu. Dane te służą do identyfikacji loch oraz dostarczą informację o świniach, które mogą wymagać opieki. Stacje paszowe są jednym z rozwiązań dotyczących grupowego utrzymania świń, która pozwala na rzeczywistą kontrolę ilości podawanej paszy. Producent/hodowca może określić ilość paszy, jaką zwierzę będzie otrzymywać każdego dnia co powinno przełożyć się na utrzymanie właściwej kondycji w czasie ciąży. Ustalenie odpowiedniej dawki żywieniowej powinno opierać się na:

• wieku loch,
• masie ciała,
• ocenie kondycji,
• pomiarze tkanki tłuszczowej grzbietu.

W wielu efektywnych systemach żywienia możliwe jest również zaprogramowanie różnych składów dawki dla loch w kojcu. Pozwala to na dostarczanie dwóch różnych dawek do każdej stacji paszowej. Obie receptury można również mieszać, aby uzyskać odpowiednią kombinację białka i energii dla poszczególnych loch.

Efektywny system żywienia loch na ogół wyposażony jest w jedną stację żywieniową dla dużej grupy loch

fot. Fotolia

Efektywny system żywienia loch – wpływ na zwierzęta

Jeśli lochy nie jedzą regularnie, mogą wystąpić problemy z pobieraniem paszy. Większość loch ma dni, w których nie zjada całej porcji. Efektywny system żywienia rejestruje, ile paszy podano lochom (zanim opuści stację) i dodaje niewydaną porcję do diety na następny dzień. Wpływa on również na zachowanie loch, które stają się bardziej spokojne ponieważ jedzą sekwencyjnie, rzadko kiedy cała grupa jest aktywna w tym samym czasie.

W stacji żywienia lochy jedzą szybko i okazują zniecierpliwienie dozownikiem, uderzając go głową, jeśli pasza nie spada tak szybko, jak jedzą. Po skończeniu jedzenia lochy zwykle szybko odchodzą, zamiast czekać na otwarcie bramy wejściowej i wypchnięcie jej przez inną lochę.

Informacje o zwierzętach powinny być aktualizowane w komputerze za każdym razem, gdy zwierzęta są dodawane lub usuwane z kojca. Informacje o zwierzęciu, pod względem odpowiedniej krzywej karmienia i terminu porodu, pozwalają systemowi na dostarczenie odpowiedniej ilości paszy. Brak aktualnych i dokładnych informacji wejściowych może stanowić poważny problem w zarządzaniu efektywnego systemu żywienia. Dane wyjściowe z systemu, w postaci dziennej listy uwag, są również kluczowym elementem elektronicznego zarządzania. Zgubione lub uszkodzone kolczyki elektroniczne należy niezwłocznie wymienić (jeśli locha ma nadal być żywiona). Chociaż nie jest to powszechne, awarię sprzętu należy szybko rozwiązać, a zapasowy system zasilania musi być w wyposażeniu chlewni.

Efektywny system żywienia macior – wykorzystanie i przeładowanie stacji

Nieumiejętność przyuczenia zwierząt do systemu spowoduje wiele pominiętych dawek karmienia i ostatecznie wpłynie na decyzję o przeniesieniu lochy do innego kojca. Trening nie jest szczególnie trudny. Loszki należy przeszkolić w ciągu tygodnia, umieszczając je w małych grupach i dbając o to, aby każde zwierzę codziennie przechodziło przez stację. Po przeszkoleniu w małej grupie, zwierzęta należy włączyć do średniej wielkości grupy, zanim ostatecznie trafią do dużej grupy. Im dłuższy okres treningu, tym mniej pominiętych dawek karmienia. Ponieważ spożycie paszy może być zmienne podczas treningu, należy go unikać w jak największym stopniu w pierwszym miesiącu ciąży.

Jednym z kluczowych elementów sprawnego wykorzystania stacji żywieniowej jest:

• upewnienie się, że wszystkie identyfikatory loch, daty i poziomy karmienia są wprowadzane do systemu za każdym razem, gdy locha dołącza do grupy;
• dobre wyszkolenie zwierząt, aby pewnie korzystały z systemu żywienia przed wejściem do dużej grupy;
• codzienny monitoring listy uwag generowanych w systemie, na którym należy oprzeć decyzje o zarządzaniu grupą;
• unikanie przeładowania stacji (każde zwierzę powinno mieć możliwość łatwego jedzenia każdego dnia).

Przeładowanie stacji występuje wtedy, gdy podczas cyklu karmienia nie ma wystarczająco dużo czasu, aby wszystkie lochy weszły do stacji i zjadły swoją porcję. Problem można rozwiązać poprzez zmniejszenie liczby loch przypadającej na stację żywienia albo skracając ilość czasu spędzanego w stanowisku przez każdą lochę.

Wykorzystanie efektywnego systemu żywienia

Efektywny system żywienia może również różnicować zwierzęta pod względem np. szczepienia lub terminu wyproszenia. Większość systemów z tą funkcją ma wbudowany przy wejściu do stacji elektroniczny identyfikator. W systemie można zaznaczyć odpowiednie zwierzęta w grupie, które zostaną zaznaczone farbą podczas karmienia. Innowacją wykorzystującą elektroniczny identyfikator loch jest wykrywanie zwierząt w rui. W okresie rui lochy zazwyczaj utrzymuje się w pobliżu knurów.

Czujniki zamontowane w kojcu knurów mogą identyfikować lochy i rejestrować czas spędzony w bliskim sąsiedztwie. Można to wykorzystać do identyfikacji macior w okresie rui. System można również ustawić tak, aby monitorował czas wejścia loch do stacji oraz ilość czasu spędzonego na karmieniu. Odchylenie od powtarzalnego wzoru dla każdej lochy może wskazywać na zmianę ich stanu fizjologicznego, chorobę albo uraz.

Ciekawym podejściem z wykorzystaniem efektywnego systemu żywienia i zmniejszeniem walk w grupie loch jest zaprogramowanie systemu wzywania poszczególnych loch do stacji. Komputer jest zaprogramowany tak, aby poprzez połączenie głosowe inicjować karmienie przed wejściem świń do stacji paszowej. Lochy uczą się, że karmienie rozpoczyna się przed wezwaniem głosowym (stacja wcześniej jest zablokowana i maciory do niej nie podchodzą). Chociaż takie rozwiązaniem nie ma zastosowania komercyjnego pokazuje jakie możliwości i potencjał ma efektywny system żywienia.

Czytaj również: Wentylacja w chlewni – ważny element wydajności stada

Sprawdź również jak prawidłowo żywić lochy.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!