Czy produkcja ekologicznego mleka się opłaca?

Ekologiczne mleko i jego produkcja jest bardziej korzystna dla środowiska naturalnego. Nie używa się bowiem w niej nawozów i oprysków, a samo mleko jest produktem czystym i świeżym. Tego typu działalność cechuje specyficzna struktura kosztów i przychodów.

Bydło mleczne dające ekologiczne mleko, ze względu na małą ingerencję człowieka w produkcję, ma zdecydowanie niższą wydajność. Jednakże jest ona rekompensowana niższymi kosztami. Co więcej, rolnicy otrzymują z mleczarni wyższą zapłatę za produkt niż konwencjonalni konkurenci, i to o około 30% , czyli 50 gr. na litrze. O ile duża mleczarnia skupuje zwykłe mleko po około 1,50 zł, to za ekologiczne płaci 2 zł.

ekologiczne mleko

Mleko ekologiczne i produkty pochodne są zdrowe i smaczne

Czy ekologiczne mleko się opłaca?

– W skali kraju sytuacja w produkcji ekologicznego mleka jest raczej słaba i rolnicy zmniejszają pogłowie krów mlecznych w większości gospodarstw, przechodząc na chów bydła mięsnego.

Jednak w gospodarstwie Joanny i Przemysława Nasarzewskich położonym na skraju Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich nie myślą o takich problemach i produkują ekologiczne mleko.

Cechą gospodarstwa ekologicznego jest wielostronność produkcji i zachowanie równowagi paszowo-nawozowej. – Dlatego chowa się zwierzęta, ale do samych zwierząt nie ma dopłat. Stąd też wielu rolników porzuca chów zwierząt, nie chcąc się męczyć, wolą siać niż pielęgnować zwierzęta – uważa Joanna Nasarzewska. Taki pogląd często jest potwierdzony w rzeczywistej sytuacji takich gospodarstw.

– Wiem, że spora grupa hodowców zrezygnowała z produkcji ekologicznego mleka, bo nie było gdzie go sprzedać. Żadna mleczarnia nie chciała go kupić – dodaje Nasarzewska.

Nasarzewscy postanowili sprzedawać mleko i produkty mleczne w sklepach oraz poprzez internet. – Biznes się opłaca. Gdybym miała jeszcze raz podjąć decyzję to byłaby taka sama. Nawet w małej skali, bo rekompensujemy mniejszą produkcję lepszą jakością mleka – wyjaśnia Nasarzewska.

Małe stado, pasz naturalna

W wielu gospodarstwach ekologicznych liczba krów jest niewielka. Jak się ma na przykład pięć krów, to produkcja ekologicznego mleka jest raczej nieopłacalna. Takie rozproszenie produkcji jest powszechne, ale gdy następuje kumulacja gospodarstw w okolicy, rodzi się zainteresowanie przetwórstwa, mleczarnia zachęca rolników do certyfikowanej produkcji, a rolnik ma szansę produkować rentownie i dążyć do rozwoju tej produkcji – uzupełnia Małgorzata Nasarzewska.

mleko ekologiczne

Krowy dające mleko ekologiczne są karmione tylko naturalną paszą

Od wielu lat ekologiczne mleko z krów białogrzbietych produkuje Henryk Klugowski – hodowca z województwa kujawsko-pomorskiego. Mleko to  dostarczane jest do mleczarni w Łowiczu. Produkcja ekologicznego mleka charakteryzuje się tym, że rolnicy muszą karmić krowy paszami własnej produkcji, bądź takimi które są certyfikowane.

Mniej znaczy więcej

– Musimy być samowystarczalni i dostosować się do wielkości produkcji. Mniej więcej jeden hektar łąk przypada na jedną sztukę bydła, ponieważ tyle krowa potrzebuje siana. Wszystko jest pod ścisłą kontrolą jednostki certyfikującej i mleczarni. Łąki i paśniki mamy przy domu, z dala od szosy. Krowy nie znają chemii. Cały rok mają dostęp do pastwisk, wychodzą na nie również zimą, co się nie zdarza przy produkcji mleka konwencjonalnego. Nawozów nie stosujemy – opisuje kulisy działalności Henryk Klugowski.

Producenci ekologicznego mleka nie mogą chować zbyt dużo bydła, gdyż często brakuje im łąk, a zimą problemem jest zakup ekologicznej i certyfikowanej paszy, bazują więc na swoim pokarmie dla krów.

Produkcja ekologicznego mleka, a ryzyko pogodowe

Niemniej, rolnictwo ekologiczne, w stosunku do konwencjonalnego obarczone jest większym ryzykiem pogodowym. – W ubiegłym roku bolączką były nadmierne opady i zalane łąki, co spowodowało utratę siana dla krów – mówi Przemysław Nasarzewski. W Polsce często występują niedobory paszowe, które zwiększają się w związku z nasilającymi się okresami suszy, skutkującymi wysychaniem łąk, spadkiem plonowania upraw paszowych, a przecież rolnictwo ekologiczne opiera się na naturalnych paszach.

Rolnictwo ekologiczne, w stosunku do konwencjonalnego obarczone jest większym ryzykiem pogodowym

– Wydajność mleczna często jest nawet do 20 proc. mniejsza niż średnio w gospodarstwach mlecznych w Polsce – tłumaczy mgr inż. Marcin Żekało z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy – Warunki cenowe sprzedaży surowca są takie, że rolnicy nie uzyskują wyższej premii za surowiec ekologiczny niż ci, którzy produkują mleko w gospodarstwach konwencjonalnych. Wręcz, jak wynika z badań, notuje się niższe o 8-16 proc. ceny skupu mleka ekologicznego w porównaniu do konwencjonalnych. Wyjątkami są gospodarstwa ekologiczne, które produkują dla przetwórni, ponieważ ten surowiec jest typowo dedykowanym produktem do dalszego przetwórstwa ekologicznego.

mleko ekologiczne

Stada krów w gospodarstwie ekologicznym liczą od kilku do kilkunastu krów

fot. agrofakt.pl

Głównym problemem ekologicznych gospodarstw mlecznych jest to, że mleko trafia do mleczarni razem z surowcem konwencjonalnym. W Polsce jest coraz mniej gospodarstw produkujących ekologiczne mleko, ponieważ mniejsze podmioty bez dostępu do mleczarni ekologicznej są eliminowane. Tylko gospodarstwa związane z przetwórniami ekologicznymi mają szanse dalszego funkcjonowania.

Dobre mleko, jogurty i sery

Nasarzewscy od zawsze smakowali w dobrym mleku, jogurtach i serach. – Kiedyś przypadkowo poznaliśmy krowy Jersey i mogliśmy spróbować mleka, które jest tak bardzo charakterystyczne właśnie dla tej rasy. Wtedy podjęliśmy wspólnie decyzję, że jeżeli kiedyś będziemy mieć krowę, to tylko rasy jersey. Z czasem stado się powiększało, a my poszerzaliśmy i nadal poszerzamy swą wiedzę z zakresu tradycyjnego przetwórstwa mleka i serowarstwa.

Obecnie w gospodarstwie Nasarzewskich jest 18 krów mlecznych– Krowy może nie dają tyle mleka ( maksymalnie do 5 tys. litrów od sztuki rocznie) co popularne Hf-y, ale za to jakie. Wszystkie są w okresie 1. laktacji, a najstarsza sztuka ma już 9 lat i całkiem dobrze się trzyma – chwali się właścicielka stada.

rasa Jersey

Co charakteryzuje mleko od krów rasy Jersey?

Co bardzo ważne, krowy z Sierżni są karmione wyłącznie naturalnymi paszami i nie dostają kiszonek.
– Nasze krowy od wiosny do jesieni całymi dniami pasą sie na dużych pastwiskach razem z końmi. Traktujemy je jak członków rodziny, każda ma imię i swoją historię. One w zamian dają nam wspaniałe, kremowe mleko, które oferujemy zainteresowanym naprawdę ekologicznym mlekiem. 

Mleko od rasy Jersey

Mleko od krów rasy Jersey jest uważane na całym świecie za najlepszy surowiec do produkcji serów, a także do codziennego spożycia. Charakteryzuje się kremową barwą, dużą zawartością tłuszczu (6-8%), wysoką zawartością białka (ok 4%) i zawiera więcej niż przeciętne mleko minerałów, w tym wapnia (ok 5,5%)

– Mleko pochodzi z udoju z dnia poprzedzającego dzień dostawy. Krowy są karmione wyłącznie naturalnymi paszami, zimą karmione są sianem, zbożem, marchwią oraz wysłodkami buraczanymi. Nie stosujemy w żywieniu kiszonek (które psują smak mleka), hormonów ani antybiotyków. Nasze krowy są pod stała opieką weterynaryjną, a samo mleko jest regularnie badane i dopuszczone do spożycia w stanie surowym.

Nasarzewscy sprzedają swoje mleko okolicznym mieszkańcom, wstawiają je do sklepów spożywczych oraz poprzez platformę internetową, na której oferują swoje ekologiczne mleko i produkty mleczne. Oprócz mleka, które oferujemy w szklanych butelkach, wytwarzamy również jogurty, kefiry i sery: od twarogowych przez podpuszczkowe do długo dojrzewających.

Certyfikowana produkcja ekologicznego mleka

Krowy białogrzbiete Henryk Klugowski ma w swoim gospodarstwie od  kilkudziesięciu lat, chociaż dopiero w 2007 roku  gospodarstwo Klugowskiego otrzymało certyfikat ekologiczny od jednostki certyfikującej Bioekspert.

Wydajność roczna krowy mającej białą pręgę ciągnącą się przez cały grzbiet (stąd nazwa rasy) w moim stadzie  wynosi  5 tys. litrów mleka, ale niektóre krowy mogą dawać nawet do 6 tys. litrów białego płynu, co jest wynikiem imponującym zwłaszcza, że zwierzęta są karmione czysto ekologiczną lucerną i kukurydzą zebraną z 19 ha areału upraw w moim gospodarstwie. Produkcja roślinna prowadzona w moim gospodarstwie przeznaczona jest w całości na potrzeby własne, do produkcji pasz dla zwierząt. Wśród upraw są to głównie: kukurydza na kiszonkę, mieszanka zbożowa z motylkowatymi, drobnonasiennymi, lucerna oraz zielona trawa z pastwiska.

Gdy brakuje kwot mlecznych, opłaca się chować krowę, która daje mniej mleka i otrzymywać dodatkową dopłatę.

Czy ekologiczne mleko jest jakościowe?

W sumie stado liczy 16 sztuk bydła mlecznego oraz 49 opasów. Opasy sprzedawane są do ekologicznej przetwórni mięsnej. – Poza tym, mleko pozyskiwane od stada cieszy się wysokimi wartościami jakościowymi, nie ma problemu z bakteriami oraz komórkami somatycznymi. Problemem jest fakt, iż muszę odstawiać moje ekologiczne mleko do Łowicza, gdyż nie ma w pobliżu mojego gospodarstwa żadnej mleczarni przyjmującej mleko ekologiczne – mówi rolnik.

Jak podkreśla gospodarz, dzięki dotacjom do rodzimych ras zagrożonych wyginięciem oraz dzięki zwyżkom w cenach mleka, hodując bydło białogrzbiete oraz produkując mleko o wysokiej jakości można zarobić. Jest to ważne, zwłaszcza w sytuacji, kiedy rolnikom brakuje kwot mlecznych. Bo wówczas opłaca się chować krowę, która daje mniej mleka i otrzymywać dodatkową dopłatę.

 

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 4.4 / 5. Liczba głosów 5

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *