Ekoschematy – stawki dające bezpieczeństwo finansowe rolnikom?

fot. Tadeusz Śmigielski

Projekt Krajowego Planu Strategicznego pod koniec grudnia 2021 r. został przesłany  do Komisji Europejskiej. Kolejnym krokiem proceduralnym jest weryfikacja i zatwierdzenie dokumentu, który będzie kształtował politykę rolną kraju w latach 2023 – 2027. Rolników najbardziej interesują ekoschematy – stawki odgrywające decydującą rolę w dochodowości gospodarstwa.

Do wdrożenia Krajowego Planu Strategicznego jest jeszcze rok, lecz warto już teraz dokonać wyboru ekoschematu najbardziej pasującego do profilu gospodarstwa. Komisja Europejska podejmie decyzję w sprawie KPS we wrześniu, a więc jest czas, aby wybrać korzystną dla siebie działalność.

Ekoschematy – stawki uzupełniające wsparcie bezpośrednie

W planowanej „rewolucji” dopłat rolniczych niebagatelną rolę odgrywają ekoschematy. Według ostrożnych szacunków, aby uzyskać dopłaty na dotychczasowym poziomie, rolnik będzie musiał wdrożyć kilka ekoschematów. Polscy producenci będą mogli wybierać z 16 różnych praktyk zgłoszonych w polskiej wersji Krajowego Planu Strategicznego. Krótko mówiąc ich wdrożenie po pierwsze umożliwia uzyskanie dopłat, po drugie zmusza do stosowania rozwiązań przyjaznych środowisku oraz klimatowi.

Przeczytaj również: Dopłaty za ekoschematy, czyli jak (nie) stracić pieniądze z dopłat?

Ekoschematy – stawki na poszczególne działania

Poniżej prezentujemy, w dużym skrócie, ekoschematy z których mogą skorzystać rolnicy przygotowując swoje gospodarstwa do nowej polityki rolnej. Wybór nowych działań zmusza do podjęcia właściwych decyzji opartych o kalkulacje kosztów i zysków. Ekoschematy – stawki płatności za poszczególne działania, odgrywają tu z pewnością kluczową rolę.

Obszary z roślinami miododajnymi

Szacowana stawka: 1 198 zł/ha.
Celem tej interwencji jest utworzenie obszaru z roślinami miododajnymi przez wysiew mieszanki składającej się z co najmniej dwóch gatunków roślin miododajnych z określonej listy. Obowiązuje zakaz wypasu i koszenia w terminie do 31 sierpnia oraz stosowania środków ochrony roślin.

Ekstensywny wypas na TUZ z obsadą zwierząt

Szacowana stawka: 838 zł/ha.
Wymagania: obsada zwierząt trawożernych w gospodarstwie wynosi co najmniej 0,3 DJP/ha TUZ i maksymalnie 2 DJP/ha TUZ w okresie wegetacyjnym roślin.

Międzyplony ozime/ Wsiewki śródplonowe

Szacowana stawka: 786 zł/ha.
W tym ekosystemie stosuje się międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe.

Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia

Szacowana stawka: 1. Wariant podstawowy 129 zł/ha 2. Wariant z wapnowaniem 649 zł/ha
Celem ekoschematu jest właściwe zarządzanie nawożeniem dostosowanym do zasobności gleb.

Zróżnicowana struktura upraw

Szacowana stawka: 339 zł/ha.
Wymogiem jest uprawa co najmniej 3 różnych upraw spełniając określone warunki. Po pierwsze, co najmniej 20% w strukturze zasiewów stanowią uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej. Po drugie, udział zbóż i rzepaku nie przekracza 65%. Wreszcie udział upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej (m.in.: okopowe) nie przekracza 30%.

Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji

Szacowana stawka: 428 zł/ha
Dodatkowym wymogiem jest potwierdzenie realizacji tej praktyki za pomocą tzw. zdjęcia geotagowanego przy wykorzystaniu aplikacji udostępnionej przez ARiMR.

Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo, tj. w formie aplikacji doglebowej

Szacowana stawka: 291 zł/ha.
Celem interwencji jest ograniczenie emisji amoniaku ze stosowanych na gruntach ornych płynnych nawozów
naturalnych.

Uproszczone systemy uprawy

Szacowana stawka: 601 zł/ha.
W tym działaniu na gruntach ornych uprawa roślin prowadzona jest w formie uprawy konserwującej bezorkowej lub uprawy pasowej.

Utrzymanie zadrzewień śródpolnych

Szacowana stawka: 2 494 zł/ha.
Celem interwencji jest zachęcenie rolników do utrzymania i pielęgnacji utworzonych na gruntach ornych zadrzewień śródpolnych.

Utrzymanie systemów rolno-leśnych

Szacowana stawka: 300 zł/ha.
Wsparciem obejmuje się obszar, na którym drzewa lub krzewy są zintegrowane z uprawą rolną, tj. zarówno obszar z nasadzeniami drzew i krzewów, jak również grunt uprawiany pomiędzy nimi.

Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych

Szacowana stawka: 280 zł/ha.
Warunkiem uzyskania płatności w danym roku jest przede wszystkim wystąpienie zalania lub podtopienia na trwałych użytkach zielonych w okresie między 1 maja a 30 września, przez okres co najmniej 12 dni.

Przeznaczenie 7 % powierzchni GO w gospodarstwie na obszary nieprodukcyjne

Szacowana stawka: 85 zł/ha.
Wymagania: utrzymanie obszarów sprzyjających różnorodności biologicznej (obszarów lub obiektów nieprodukcyjnych) na poziomie co najmniej 7% powierzchni gruntów ornych.

Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin

Szacowana stawka: 1300 zł/ha.
Prowadzenie w danym roku uprawy zgodnie z metodyką integrowanej produkcji roślin dla danego rodzaju uprawy, potwierdzone certyfikatem krajowego systemu jakości.

Biologiczna ochrona upraw

Szacowana stawka: 400 zł/ha.
Wymagania: Zastosowanie zabiegu ochrony roślin z wykorzystaniem biologicznej ochrony roślin przy użyciu preparatów mikrobiologicznych zgodnie z etykietą danego środka.

Dobrostan zwierząt

Szacowane stawki płatności dla hodowców bydła, świń, drobiu, koni, owiec i kóz – uzależnione od gatunku zwierząt i wariantu. Przykładowo za krowę mleczną – 595 zł a za kurczę brojlera – 0,17 zł.

Rolnictwo ekologiczne

Ekoschematy – stawki płatności uzależnione są od sporej palety rodzaju upraw.
Należy pamiętać, że w tego rodzaju produkcji rolniczej łączy się następujące elementy: najkorzystniejsze dla środowiska praktyki, ochrona zasobów naturalnych, wysoki stopień różnorodności biologicznej, stosowanie wysokich standardów dotyczących dobrostanu zwierząt.

Podsumowanie

Ekoschematy – stawki płatności w nich zawarte mogą oczywiście wzbudzać emocje, lecz rezygnacja z nich może okazać się jeszcze bardziej bolesna. Właściwie w propozycjach zawartych w tzw. ekoschematach są już stosowane przez rolników praktyki. Rzecz w tym, aby je sformalizować i udokumentować. Najistotniejsze jest jednak to, że Projekt Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-2027 został przyjęty przez Radę Ministrów i wysłany do KE.

Polecamy również: Dopłaty z ARiMR dla rolników – podsumowanie 2021 r.