Jak wygląda inwazja glisty świńskiej?

Z poprzedniej części naszego kompendium wiedzy o pasożytach świń mogliśmy dowiedzieć się więcej o dwóch rodzajach pierwotniaków zagrażających naszej trzodzie chlewnej (Isospora spp. i Eimeria spp.). W tym artykule skupimy się na bliższym przedstawieniu jednego z najczęściej występujących nicieni pasożytujących na świniach, a mianowicie gliście świńskiej.

W gospodarstwach wielkotowarowych, w których prowadzone są regularne zabiegi odrobaczania, glistnica ma mniejsze znaczenie, natomiast w mniejszych stadach, nadal występuje dość powszechnie.

Jak wygląda glista świńska?

Długość samicy wynosi 20–30 cm, a samca 15–25 cm. Złocistobrązowe jaja mają kształt owalny, o średnicy 50-70 µm. Jaja posiadają charakterystyczną grubą skorupkę o karbowanej powierzchni. Samica dziennie produkuje od 200 tys. do 1 mln jaj, które już po dwóch tygodniach są gotowe do inwazji i tę zdolność zachowują nawet przez pięć kolejnych lat.

Zarażenie glistą świńską

Do zarażenia glistą świńską dochodzi przez spożycie zabrudzonej paszy, ściółki lub odchodów

fot. Pixabay

Do zarażenia dochodzi przez spożycie zabrudzonej paszy, ściółki lub odchodów. Jaja trafiają do jelita, gdzie wykluwają się larwy. Te następnie przebijają ścianę jelita i dostają się do naczyń krwionośnych. Larwy wędrują z naczyń krwionośnych razem z krwią do wątroby. Stamtąd żyłą główną płyną do prawego przedsionka serca, do prawej komory, a następnie do naczyń krwionośnych pęcherzyków płucnych, z których przechodzą do ich światła. Z pęcherzyków płucnych larwy wędrują do krtani i gardła i po wykasłaniu i przełknięciu umiejscawiają się w jelicie cienkim, gdzie osiągają dojrzałość płciową.

Jakie są objawy glisty świńskiej?

Żywicielem glisty świńskiej może być zarówno świnia domowa jak i dzik. Glistnicę najczęściej obserwuje się u 3-6 miesięcznych młodych świń, u nich to inwazja Ascaris suum ma najbardziej ciężki przebieg. Okres utajniony inwazji trwa 8-9 tygodni, natomiast okres jawny ok 7-10 miesięcy.
W przypadku inwazji glisty świńskiej występują dwa okresy nasilenia się objawów klinicznych. Pierwszy z nich ma miejsce podczas wnikania larw w ściany jelita. Można wtedy zaobserwować zaburzenia czynności przewodu pokarmowego, takie jak zmienny apetyt i okresowe biegunki. W czasie migracji larw Ascaris suum przez płuca świni dochodzi do zranień tkanki płucnej, co przyczynia się do osłabienia miejscowej odporności i powstawania stanów zapalnych płuc. Przejawia się to m.in. osłabieniem, dusznościami, kaszlem, gorączką i przyśpieszonym oddechem.

Do zarażenia dochodzi przez spożycie zabrudzonej paszy, ściółki lub odchodów. Jaja trafiają do jelita, gdzie wykluwają się larwy.

Po umiejscowieniu się w jelitach glist świńskich może dojść do wystąpienia biegunek i wymiotów. U trzody można wtedy ponownie zaobserwować zmniejszony apetyt i spadek ich masy ciała.

Glistnica u świń – jakie skutki

Toksyczne produkty przemiany materii glist prowadzą do zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego i wystąpienia objawów nerwowych, takich jak drgawki stany otępienia i podniecenia oraz ruchy maneżowe (ruch po obwodzie koła). U zarażonych prosiąt mogą niekiedy występować reakcje alergiczne w postaci wykwitów na skórze. W przypadku bardzo intensywnej inwazji Ascaris suum u prosiąt i warchlaków mogą występować upadki, spowodowane wyniszczeniem organizmu i zaczopowaniem światła jelit kłębem robaków.

Jak rozpoznać, że świnia ma glistę?

Rozpoznawanie odbywać się zarówno badaniem przyżyciowym, jak i pośmiertnym. Często gospodarz może sam zauważyć dorosłe glisty w kale. Takie zjawisko występuje przy silnym zarażeniu zwierzęcia. Często jednak diagnoza nie jest tak łatwa i potrzebne są mikroskopowe badania kału na obecność jaj Ascaris suum (np. metodą dekadencji lub flotacji). Badania pośmiertne polegają na sekcyjnym sprawdzeniu poszczególnych narządów wewnętrznych trzody. W okresie jawnym inwazji glistnicy można znaleźć w jelicie duże nicienie. Pasożyty te mogą również spowodować nieżytowe zapalenie błony śluzowej jelit. Podczas sekcji mogą zostać zbadane wycinki płuc, ponieważ w okresie larwalnym pasożyty powodują zmiany zapalne tego narządu. Kolejnym z badanych narządów jest wątroba, w której w zależności od intensywności inwazji pasożytniczej można stwierdzić mniejszy lub większy obrzęk, a nawet wybroczyny i krwawe wylewy. Podczas sekcji zarażonej świni często można zauważyć tzn. „plamki mleczne”. Są to białe plamki na powierzchni wątroby powstałe na skutek wędrówek larw glisty świńskiej przez ten narząd.

Jak chronić świnie przed inwazją glisty?

Aby ograniczyć występowanie inwazji glisty świńskiej, należy systematycznie usuwać odchody oraz dezynfekować pomieszczenia.

Aby ograniczyć występowanie inwazji glisty świńskiej, należy regularnie usuwać odchody oraz dezynfekować pomieszczenia

fot. Pixabay

Ważnym aspektem jest również realizacja programu odrobaczającego. Oprócz wyboru substancji czynnej należy zwrócić uwagę na czas podania leku ponieważ, do zarażenia kupionych warchlaków, które są wprowadzane na tucz, dochodzi często wskutek błędnego odrobaczania świń przez producentów. Wielu z nich wykonuje je od razu po rozładunku z samochodu, po czym wprowadza do kojca, w którym będą przebywać przez cały okres tuczu. Wtedy to po 3-5 dniach od zabiegu larwy giną, ale przed śmiercią opróżniają swój organizm ze wszystkich jaj, które trafiają na ściółkę lub ruszta, gdzie po dwóch tygodniach są gotowe do inwazji. W ten sposób dopiero co odrobaczone tuczniki ponownie się zarażają i rozpoczyna się drugi rozwój choroby. Innym błędem popełnianym przez hodowców produkujących tuczniki w cyklu zamkniętym jest odrobaczanie warchlaków na kilka dni przed wprowadzeniem ich na tucz. Podobnie, jak w przypadku prosiąt pochodzących z zakupu, larwy wyrzucają jaja na zewnątrz. Po 2-3 tygodniach zwierzęta ponownie je zjadają i zarażają się pasożytami.

Odrobaczanie warchlaków i loch – kiedy?

Aby tego uniknąć, odrobaczanie należy przeprowadzić minimum tydzień przed przeprowadzeniem warchlaków na tuczarnię, aby oczyściły się one z jaj i do nowych kojców przechodziły wolne od glisty. Zasadę tę należy stosować również w przypadku loch ciężarnych przed wprowadzeniem na sektor porodówek. Zbyt późne odrobaczenie może doprowadzić do zanieczyszczenia kojców porodowych jajami inwazyjnymi pasożyta, a to z kolei może doprowadzić do zarażenia prosiąt.

Leczenie glistnicy u świń

W przypadku stwierdzenia występowania inwazji glisty świńskiej u naszych zwierząt należy podjąć leczenie. Najczęściej stosowanymi substancjami czynnymi przy zarażeniu Ascaris suum są iwermektyna, fenbendazol, lewamizol, związki piperazyny itd. Leki skutecznie eliminują postaci dojrzałe Ascaris suum, aczkolwiek wykazują różne działanie na postaci larwalne. W zależności od systemu utrzymania świń leki mogą być stosowane indywidualnie lub grupowo. Po zastosowaniu preparatów leczniczych obowiązują okresy karencji zależne od właściwości danego środka.

Dowiedz się więcej o odrobaczaniu:

1. Zwalczanie inwazji pasożytów – charakterystyka wybranych grup środków odrobaczających.
2. Choroby pasożytnicze świń – lepiej zapobiegać niż leczyć.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!