Jakie gniazda dla kur? Jak powinny wyglądać?
Gniazda dla kur powinny być skonstruowane w taki sposób, aby nioski chętnie z nich korzystały. Ważna jest ich wielkość, rodzaj wyściółki oraz wysokość umieszczenia w kurniku. Jakie gniazda dla kur niosek powinniśmy zatem wybrać?
-Na jedno gniazdo indywidualne powinno przypadać maksymalnie 7 kur. Jeżeli wykonuje się projekt technologiczny kurnika, to należy przewidzieć właśnie taką liczbę gniazd do konkretnej obsady kurnika.
Kura znosząca jajo powinna mieć w gnieździe odrobinę prywatności, zapewniony spokój i suchą ściółkę. Dzięki temu kury w gnieździe czują się bezpiecznie i chętnie do niego wchodzą. Czasami zdarza się, że znajdujemy jaja bezpośrednio na ściółce, np. w rogach kurnika. Może być to dla nas wskazówka, że z gniazdem jest coś nie tak. Dlatego powinniśmy dobrze zastanowić się, jakie gniazda dla kur wybrać dla naszych niosek.
-Kury w trakcie znoszenia jaj potrzebują ciszy i spokoju, przeszkadzają im złe warunki środowiskowe np. hałas, przewiew, zbyt wysoka temperatura. Badania nie potwierdziły przekonania, że kury preferują gniazda położone w ciemnych partiach kurnika. Wręcz przeciwnie chętnie korzystały z gniazd w pełnym oświetleniu dziennym– mówi prof. dr. hab inż Joanna Sobczak z Instytutu Technologiczno Przyrodniczego w Falentach pod Warszawą.
Spis treści
Jakie gniazda dla kur
Kury najchętniej wybierają gniazda, do których mogą łatwo się dostać, w których czują się bezpieczne, a wyściółka jest czysta. Niechętnie niosą się w gniazdach brudnych, z rzadko wymienianą wilgotną ściółką. Bardzo istotna jest również ilość gniazd, którą należy dostosować do obsady kurnika. Należy więc uwzględnić nie tylko to, jakie gniazda dla kur wybrać, ale też – ile powinno ich być.
-Na jedno gniazdo indywidualne powinno przypadać maksymalnie 7 kur. Jeżeli wykonuje się projekt technologiczny kurnika, to należy przewidzieć właśnie taką liczbę gniazd dla konkretnej obsady. W przeciwnym razie kury w gniazdach tłoczą się, zbijając i uszkadzając jaja, co powoduje duże straty dla producenta. W gniazdach mechanicznych, które nie są dzielone wewnątrz, liczbę kur przelicza się na 1 metr kwadratowy- tłumaczy prof dr hab. inż. Joanna Sobczak
Gniazda dostosowane do systemu utrzymania i chowu
To, jakie gniazda dla kur zastosować, zależy od liczebności kur oraz intensywności chowu.
Generalnie gniazda dzieli się na takie, w których mechanizm zbierania jaj jest zautomatyzowany lub jaja zbierane są ręcznie.
Gniazda dla kur z mechanicznym zbiorem jaj
W chowie intensywnym na ściółce lub w klatkach stosuje się gniazda, z których jaja są zbierane automatycznie przy pomocy taśm. Dzięki temu jaja są tuż po zniesieniu przenoszone do magazynu. Umożliwia to utrzymanie czystości jaj, poprzez znikomy kontakt z odchodami oraz ściółką.
-Gniazda ze zbiorem mechanicznym umiejscawia się na środku kurnika, rzadziej pod ścianami. Zależy to przede wszystkim od budynku, jego szerokości i układu technologicznego. Jaja znoszone są na podłogę gniazda, którą stanowi przenośnik – taśmowy lub palcowy. Przenośnik uruchamiany jest kilka razy dziennie i transportuje jaja na stół zbiorczy. Innym rozwiązaniem mechanicznego zbioru jaj jest umieszczenie przenośnika pomiędzy dwoma rzędami gniazd, na który staczają się jaja po pochyłych podłogach. Gniazda z mechanicznym zbiorem jaj stosuje się w chowie podłogowym i podłogowo-rusztowym. Specyficznym gniazdem z mechanicznym zbiorem jest gniazdo umieszczone w klatce– mówi prof dr hab. inż Joanna Sobczak
Gniazda dla kur z ręcznym zbiorem jaj
W mniej intensywnych systemach chowu, przy mniejszej obsadzie stosowane są gniazda, z których jaja zbierane są ręcznie. W tym przypadku istnieje konieczność zbioru jaj kilka razy dziennie, żeby nie zostały zbytnio zabrudzone przez kury, zjedzone lub żeby nioski nie chciały ich wysiadywać (eliminacja instynktu kwoczenia).
–Gniazda do zbioru ręcznego, są najczęściej wyposażone w ściółkę, sztuczną trawę lub wykładzinę. Co najmniej raz w tygodniu gniazdo powinno być czyszczone, a ściółka powinna być wymieniana lub dościelana- tłumaczy
W kurnikach, w których jaja zbierane są ręcznie, a podłoże stanowi ściółka, stosuje się szafy gniazdowe dwu lub trzy poziomowe. Przy otworze wejściowym musi znajdować się naskocznia, przede wszystkim przed gniazdami najwyżej umieszczonymi.
-Tak zwane gniazda indywidualne stosowane również w technologiach wymienionych powyżej, zwykle przeznaczone są do zbioru ręcznego, rzadziej mechanicznego. Jajka wytaczają się na rynienkę do jaj, stamtąd zabiera je przenośnik lub człowiek. Taki typ gniazd stosuje się głównie w kurnikach reprodukcyjnych oraz budynkach o mniejszej obsadzie niosek- dodaje ekspert
Naskocznia powinna w przekroju być okrągła i mieć około 4 cm. Ostro zakończone np. kwadratowe w przekroju żerdzie mogą powodować urazy mechaniczne kończyn.
-Naskocznie w gniazdach indywidualnych powinny mieć możliwość podniesienia na noc, tak aby uniemożliwić kurom nocowanie w gniazdach i nadmierne ich zabrudzanie. Zapobiegają wnoszeniu ściółki do gniazda. Nie mogą być śliskie i powodować odgniotów oraz urazów nóg- tłumaczy ekspert
W chowie przydomowym niewiele osób zastanawia się, jakie gniazda dla kur wybrać. Najczęściej robi się je z drewnianych skrzynek. Ważne natomiast, aby były ulokowane minimum kilkanaście centymetrów ponad ściółką. Zapewnia to brak kontaktu ściółki gniazda ze ściółką podłoża.
Z czego zbudować gniazda dla kur?
Gospodarze wykazują się niezwykłą kreatywnością. Mają szereg różnych pomysłów z czego zrobić gniazdo. Wielu z nich wykorzystuje w tym celu beczki lub wiadra położone pionowo na podwyższeniu i wypełniane ściółką. Gniazda robione są również z plastikowych misek lub starych mebli np. drewnianych regałów, w których dobudowywane są przegrody oraz deski zabezpieczające kury oraz zniesione jaja przed wypadnięciem. W niektórych gospodarstwach można zobaczyć stare drewniane klatki po przydomowej hodowli królików wyremontowane i zaadaptowane na gniazda.
-Blacha ocynkowana nie jest materiałem przyjaznym dla kur, jest śliska, łatwo koroduje i niszczeje pod wpływem zadrapań. Blacha również nie izoluje dźwięków, a więc kura nie czuje się w takim gnieździe komfortowo. Automatyczne gniazda bardzo często wykonane są z tworzyw sztucznych, które są łatwiejsze do dezynfekcji i utrzymania czystości. Tworzywo ponadto lepiej izoluje dźwięki, jest cieplejsze tym samym bardziej przyjazne dla ptaków- mówi prof dr hab. inż. Joanna Sobczak- Jeżeli miałabym usystematyzować materiały, z których buduje się gniazda według preferencji niosek, na pierwszym miejscu będzie drewno, następnie tworzywo sztuczne, a na samym końcu blacha.
Gniazdo powinno być wykonane z materiału, który można łatwo umyć i zdezynfekować. Surowiec powinien być również bezpieczny dla kur, nie powodować urazów mechanicznych. Jednak kury najchętniej niosą się w drewnianych gniazdach.
-Automatyczne gniazda bardzo często wykonane są z tworzyw sztucznych, które są bardziej praktyczne. Szczególnie pod względem mycia czy dezynfekcji, ale również są cieplejsze i lepiej izolują dźwięki. Jeżeli miałabym usystematyzować tworzywa jako budulec gniazd, według preferencji kury, to na pierwszym miejscu byłoby drewno, później tworzywo sztuczne, a na samym końcu blacha ocynkowana – wskazuje prof dr hab. inż. Joanna Sobczak
Jaka ściółka do gniazda?
-Kury najchętniej wybierają gniazda z wyściółką ze słomy. Jest to najbardziej naturalny surowiec. Jest miękki i ciepły. Kura ma zwyczaj układania źdźbeł w gnieździe, jest to naturalne zachowanie-
Przede wszystkim świeża, czysta, sucha i często zmieniana. Hodowcy wykorzystują do gniazd przede wszystkim słomę, siano, sieczkę, wióry, ścinki papieru. W dużych fermach w chowie intensywnym w gniazdach wyściółką najczęściej jest słoma lub zielona mata, imitująca trawę.
Kury najchętniej niosą się na słomie, stanowi to najbardziej naturalne podłoże, zaspokajające ich potrzeby behawioralne. Słoma dobrze chłonie wilgoć i można ją łatwo wymienić.
-Badania na temat preferencji wyściółki w gniazdach indywidualnych wykazały, że kury najchętniej korzystały z gniazd wyłożonych słomą, która jest podłożem ciepłym, miękkim
i przyjaznym. Kura ma możliwość zachowywania się zgodnie z behawiorem tzn. np. układania źdźbeł słomy. Mniej chętnie nioski korzystały z gniazd wyścielonych sztuczną trawą lub podłożem z innego tworzywa (plastik, metal)- tłumaczy ekspert
Gniazdo wygodne dla kury i gospodarza
Gospodarz, co prawda jaj w gnieździe znosić nie będzie, ale mimo wszystko gniazdo powinno znajdować na na wygodnej wysokości, być niezbyt głębokie, tak aby umożliwiać swobodny zbiór jaj i wymianę ściółki. Dodatkowo jego demontaż w celu mycia czy dezynfekcji, również nie powinien zajmować wiele czasu.
Czyste gniazda, to czyste jaja. Wygodne gniazda, to wysoka nieśność. Wszystkie z wymienionych czynników wpływają na rentowność hodowli kur nieśnych