Herbicydy w uprawie cebuli. Które wybrać i jak je stosować?

fot. Canva

Jakie herbicydy są zalecane i dozwolone do zastosowania w wiosennej uprawie cebuli? Jest ich sporo. Kluczem do sukcesu, czyli plantacji bez chwastów, jest opracowanie najbardziej efektywnego systemu zabiegów chemicznych. Bowiem zależnie od warunków, występujących gatunków chwastów oraz ich faz wzrostu i dynamiki pojawiania się, trzeba zastosować przemiennie kilka różnych środków. 

Obecnie zalecane herbicydy, chociaż charakteryzują się wysoką skutecznością, to nie w każdych warunkach efekty ich stosowania są wystarczające. Dlatego system zbiegów chemicznych, uzupełnianych innymi zabiegami, powinien zapewniać utrzymanie plantacji wolnej od chwastów przynajmniej do uzyskania przez cebulę fazy 3–4 liści. Należy przy tym wykorzystywać różne środki przed wschodami i po wschodach cebuli, gdyż żaden z obecnie zalecanych herbicydów stosowany jednorazowo nie zabezpiecza jej przed chwastami przez cały sezon wegetacyjny. 

Podstawowe informacje o chwastach w cebuli z siewu wiosennego znajdziesz tutaj.

3 dni przed wschodami cebuli

Cebula z siewu wiosennego, nie później niż na 3 dni przed wschodami, może być potraktowana herbicydami, których substancją czynną jest glifosat. Zwalcza on większość chwastów  rocznych i wieloletnich po wschodach w formie środków BGT, Hadican i Halvetic bez dodatku adiuwantów. Aby zapewnić wschody cebuli i jej początkowy wzrost bez chwastów, można w okresie poprzedzającym wschody zastosować bezpośrednio po siewie jeden z zalecanych herbicydów działających doglebowo (np. Stomp Aqua 455 CS, Bandur 600 SC) zwalczających chwasty roczne.

Dawkowanie herbicydów

Wówczas do likwidacji siewek gatunków chwastów niezniszczonych przez te środki może wystarczać dawka 1,5–2 l/ha. Z kolei dawki 2–3 l/ha trzeba użyć, gdy takich herbicydów wcześniej nie zastosowano i  wschodzą gatunki wieloletnie (perz, mlecz polny, pokrzywa zwyczajna i in). Można też zastosować glifost w  formie środków Roundup Active 360 SL (1–2 l/ha), Roundup Flex 480 (1,25–2,25 l/ha), Roundup 360 Plus (1,25–1,8 l/ha), Roundup TransEnergy 450 SL (0,5–1 l/ha). Najlepiej opryskiwać z dodatkiem adiuwantów tylko tych zalecanych jako dodatek do glifosatu, np. AS 500 SL — 1–1,5 l/ha. Zabiegi należy wykonywać wieczorem, najlepiej po zachodzie słońca, kiedy temperatura spada poniżej 28°C. Nie powinno się opryskiwać przed spodziewanym deszczem lub bezpośrednio przed nawadnianiem (opad występujący przed upływem 1 godziny po opryskiwaniu może obniżyć skuteczność zabiegu). Nie należy też stosować tych środków na bardzo lekkich i piaszczystych glebach, przy siewie płytszym niż 2 cm i gdy siewki cebuli zaczynają się ukazywać na powierzchni pola.

Zwalczanie chwastów po siewie

Bezpośrednio po siewie można  zastosować Stomp Aqua 455 CS, Zapora  Liquid 455 CS i Stopendi 455 CS (s.cz. 455 g/l pendimetalina) w dawce 2,5–3,5 l/ha do likwidacji rocznych chwastów dwuliściennych i niektórych jednoliściennych w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Środki te stosujemy w zabiegu jednorazowym albo w dawkach dzielonych dwukrotnie po 1,75 l/ha. Pierwszy zabieg wykonuje się bezpośrednio po siewie, drugi — po przejściu fazy flagi i ukazaniu się pierwszego liścia właściwego, gdy siewki cebuli mają około 5–6 cm wysokości do 4–6 liści. Można też przeprowadzić je trzykrotnie (pierwszy — bezpośrednio po siewie 1,2 l/ha, drugi — po przejściu fazy flagi i ukazaniu się pierwszego liścia do 4 liści i trzeci — w 2–6 tygodni po drugim zbiegu, w dawce po 1,1 l/ha).

Pendimetlina – kiedy?

Pendimetlinę w formie środków Activus 400 SC i Pendigan Strong 400 SC (s.cz 400 g/l), zgodnie z terminem podanym w etykiecie, w dawce 3–4 l/ha można aplikować po siewie, ale przed wschodami cebuli, do fazy, gdy liścień przebija okrywę nasienną i przed wschodami chwastów. Pomimo takiego zalecenia, Activus 400 SC i Pendigan Strong 400 SC najlepiej stosować bezpośrednio po siewie, nie później jednak niż do końca pęcznienia nasion.

Opóźnianie zabiegów

Opóźnianie przedwschodowego zabiegu tymi herbicydami może być ryzykowne. Podobnie jak innymi pendimetalinami. Jednakże mowa o momencie kiedy:

• kolankowato wygięty liścień dochodzi do powierzchni gleby;
• w przeciętnych warunkach glebowych Polski;
• na glebach lżejszych;
• gdy wystąpią intensywne opady.

Jest to zwykle możliwe na glebach próchnicznych i o dużej zawartości części ilastych. Zabieg wykonany po skiełkowaniu nasion może wówczas przerzedzić wschody i doprowadzić do zniekształcenia oraz zahamowania wzrostu części siewek. Lepiej nie przekraczać dawki 3,5 l/ha prawie w każdych warunkach, a dawkę 4 l/ha stosować tylko na bardzo próchnicznych i cięższych glebach, o dużej zawartości części ilastych. W odróżnieniu od Stompu Aqua 455 CS, zezwala się na stosowanie tych środków tylko 1 raz w sezonie wegetacyjnym.

Tego unikaj

Żadnej z zalecanych pendimetalin nie powinno się stosować przy siewie płytszym niż 2 cm oraz na polach nawożonych bezpośrednio przed siewem nawozami potasowymi zawierającymi formę chlorkową. Trzeba unikać stosowania tych herbicydów również na glebie nadmiernie nasyconej wodą, gdy na powierzchni pola widać zastoiska wodne. Zmniejsza ryzyko uszkodzeń i poprawia skuteczność dodatek adiuwantów przeznaczonych do stosowania z herbicydami doglebowymi (np. Atpolan Soil Maxx 0,3–0,6 l/ha, Integran 84 EC 0,5 1 l/ha, Grounded lub Remix 0,2–0,4 l/ha).

Zwalczanie chwastów pendimetalinami

Pendimetaliny mają szeroki zakres chwastobójczego działania. Efekty ich stosowania mogą się utrzymywać ponad 2 miesiące. Jednak nawet najwyższe z zalecanych dawek nie zwalczają starca zwyczajnego. Nie zawsze są również wystarczająco skuteczne w stosunku do gatunków średnio wrażliwych (przytulia czepna, fiołek polny, tobołki polne, gorczyca polna, poziewnik szorstki, psianka czarna, maruna bezwonna i inne rumianowate). Działają też słabiej na żółtlicę drobnokwiatową, zaliczaną do gatunków odpornych. Jednak po zastosowaniu pendimetalin w sprzyjających warunkach, cebula z siewu wiosennego może częściowo uwolnić się od chwastów. Maleje zachwaszczenie żółtlicą. Jest ona bowiem osłabiona, ma przyhamowany wzrost i łatwiej niszczą ją inne herbicydy zalecane po wschodach cebuli. Na pendimetalinę odporny jest też blekot pospolity i zdziczały koper ogrodowy.

Inne preparaty na chwasty

Zgodnie z zaleceniami podanymi w etykiecie środka Bandur 600 SC (s.cz. aklonifen 600 g/l) można stosować go tylko w dawkach dzielonych, w dwóch zabiegach: pierwszy zabieg przed wschodami (1,5 l/ha), drugi po wschodach, w fazie 2 liści właściwych cebuli (1 l/ha), gdy drugi liść właściwy jest wyraźnie widoczny i ma wysokość nie mniejszą niż 3–4 cm. Nie należy stosować środka w momencie ukazywania się kolankowato wygiętego liścienia cebuli i w fazie kolanka. Natomiast odpowiedniki tego preparatu z handlu równoległego (Bingo 600 SC, Dubri 600 SC i Dubri Bis 600 SC), na które cebula i chwasty reagują podobnie, są dopuszczone jednorazowo do 2–3 dni przed wschodami cebuli (2,5 l/ha), jak i w dawkach dzielonych, w dwóch zabiegach: pierwszy przed wschodami (1,5 l/ha), drugi po wschodach, w fazie 2 liści cebuli (1 l/ha).

Po zastosowaniu aklonifenów przed wschodami, silne opady i intensywne nawadnianie powodują wymycie herbicydu w strefę kiełkowania nasion. Mogą też wymuszać zastosowanie maksymalnej zalecanej dawki w zabiegu jednorazowym. Zwłaszcza na glebach lżejszych zwiększa się wówczas ryzyko uszkodzenia cebuli. Przewidując takie warunki, lepiej stosować te środki tylko po wschodach. Ewentualnie w zabiegu jednorazowym (przed wschodami) użyć dawkę obniżoną do 1,5–2 l/ha, a nawet nie większą niż 1,75 l/ha. Do zabiegu jednorazowego i pierwszego zabiegu w dawkach dzielonych, można dodać adiuwant przeznaczony do herbicydów doglebowych. Jednakże na własną odpowiedzialność. Robi się to w celu zmniejszenia ryzyka uszkodzeń i poprawienia skuteczności zabiegu. Zachwaszczenie odpornym na samą pendimetalinę starcem zwyczajnym po zabiegu tym środkiem jest mniejsze. 

Herbicydy dwuskładnikowe

Zalecane są ponadto dwuskładnikowe preparaty Wing P 462,5 EC, Dimetic Duo 462,5 EC, Werres 462,5 EC, Tupana i Hegal P (s.cz. dimetenamid-P 212,5 g/l + s.cz. pendimetalina 250 g /l). Środki te zwalczają niektóre roczne chwasty dwuliścienne i jednoliścienne w fazie kiełkowania i wschodów, w tym żółtlicę drobnokwiatową. Można je aplikować w dawkach dzielonych lub jednorazowo.

Dopuszcza się 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym dawką 4 l/ha — po przejściu fazy flagi, gdy pierwszy liść jest wyraźnie widoczny i ma wysokość powyżej 3 cm do fazy 4 liści cebuli. Bądź 3 zabiegi dawką dzieloną: pierwszy zabieg — przed wschodami cebuli, drugi — po przejściu fazy flagi i ukazaniu się pierwszego liścia (po 1 l/ha w każdym zabiegu), trzeci — co najmniej 5 dni po drugim zabiegu i nie później niż do 4 liści cebuli (dawką 2 l/ha). Łączna dawka nie powinna przekraczać 4 l/ha. Podobnie jak przy zastosowaniu pendimetaliny i innych herbicydów stosowanych doglebowo, należy opryskiwać na glebę starannie uprawioną, bez grud, wyrównaną i wilgotną. Nasiona cebuli powinny być wysiane na głębokość 2 cm i przykryte dokładnie glebą. Unikać należy opryskiwania, gdy temperatura gleby i powietrza wynosi poniżej 5°C. Nie powinno się także stosować herbicydów bezpośrednio przed opadami, przymrozkami lub od razu po nich.

W zabiegu jednorazowym — po wschodach, dawkę 4 l/ha można obniżyć do 2,5–3 l/ha. Zwłaszcza na lżejszych glebach i gdy przed wschodami cebuli chwasty zniszczono mechanicznie, termicznie lub jednym z zalecanych glifosatów. Na glebach lżejszych, piaszczystych, o małej zawartości próchnicy, jednorazowa dawka 4 l/ha zastosowana bardzo wcześnie może spowodować przerzedzenie wschodów cebuli. Prawdopodobnie w zabiegu przed wschodami można dodać do cieczy użytkowej jeden z adiuwantów. Mowa o tych zalecanych do herbicydów doglebowych. Natomiast po wschodach adiuwanty do herbicydów zalecanych powschodowo. Identycznie, jak w przypadku pendimetaliny. Jednak robi się to jednak na własną odpowiedzialność. Efektem takiego działania może być poprawa skuteczności środka.

Cebula z siewu wiosennego – co jeszcze?

Od fazy 1 liścia o wysokości co najmniej 3 cm do 4 liści cebuli, zaś najpóźniej, gdy jest widoczny 5. liść, zaleca się środki Boxer 800 EC, Bingo 600 EC, Dubri 600 SC i Dubri Bis 600 SC (s.cz. prosulfokarb 800 g/l), w dawce jednorazowej (3–4 l/ha) lub w dwóch zabiegach po 2 l/ha. Przy zastosowaniu dawki dzielonej, pierwszy zabieg wykonuje się w fazie 1–2 liści cebuli, a drugi — w fazie 4 liści cebuli, jednak nie wcześniej niż po co najmniej 7–10 dniach po pierwszym zabiegu. Od fazy wyrażnie rozwiniętego 1 liścia cebuli do 5 liści można stosować środki, których
substancją czynną jest bentazon (480 g/l), takie jak Basagran 480 SL, Benta Duo 480 SL i Gransol Extra 480 SL.

Zasady stosowania herbicydów

Lepiej je stosować, gdy cebula z siewu wiosennego ma nie mniej niż 2–3 liście, jako uzupełnienie dla herbicydów użytych przed jej wschodami. Opady deszczu lub nawadnianie na 1 godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności. Opryskiwać najlepiej, gdy rośliny cebuli są suche, nieuszkodzone, a szczypior ma dobrze wykształconą warstewkę woskową. Optymalnie jest przeprowadzić zabieg po 2–3 dniach słonecznych. Na liściach cebuli mogą wystąpić objawy uszkodzeń. Można opryskiwać dawkami mniejszymi (np. 1,5–2,5 l/ha), gdy po siewie i przed wschodami były stosowane inne herbicydy bądź po pieleniu.

Zwalczanie chwastów – o czym należy pamiętać?

Lepiej nie przekraczać dawki 3 l/ha i nie stosować herbicydów z dodatkiem adiuwantów oraz w mieszaninach wykazujących działanie kontaktowe. Dotyczy to tych środków, których substancją czynną jest pirydat (Lentagran 45 WP), oksyfluorofen (Goal 480 SC, Agat 480 SC). A także innych preparatów o działaniu kontaktowym. Opryskiwać nimi można nie wcześniej niż po 10–14 dniach od aplikacji prosulfokarbu (np. Boxer). Na własną odpowiedzialność można stosować w 2 zbiegach, w mieszaninie z pendimetaliną (Stomp Aqua 455 CS — 0,5 l/ha). Pierwszy zabieg wykonuje się, gdy wyrasta 2. liść właściwy na wysokość ok. 5 cm, w dawce obniżonej do 1,25–1,5 l/ha + pendimetalina (Stomp Aqua 455 CS). Drugi zabieg należy przeprowadzić po 5–7 dniach, taką samą mieszaniną. Boxer 800 EC aplikowany po wschodach cebuli, zwalcza chwasty przed wschodami i wcześnie po wschodach, w fazie liścieni do 2–3 liści. Herbicyd ten zwalcza m.in. żółtlicę, psiankę i samosiewy rzepaku.    

Cebula z siewu wiosennego – faza 3. liścia

Od fazy 3. liścia cebuli, po wschodach chwastów do 2–4 liści, zalecane są Lentagran 45 WP i Lentem 45 WP (s.cz. pirydat 450 g/kg). Jednakże w jednorazowej dawce 1,55–1,66 kg/ha. Opryskiwać należy, gdy liście cebuli mają dobrą warstewkę woskową. Najlepiej po 2–3 dniach pogodnych, ale nie podczas silnego nasłonecznienia. Mogą bowiem wówczas pojawiać się przemijające żółknięcia starszych liści i przysychanie ich końców. Nie można stosować tych herbicydów z dodatkiem adiuwantów olejowych i w mieszaninach z innymi środkami ochrony roślin czy nawozami dolistnymi. Wyjątkiem są niektóre herbicydy. Ponadto trzeba unikać stosowania preparatów bezpośrednio po środkach zmywających warstewkę woskową (np. po fungicydach z dodatkiem zwilżaczy).

Na własną odpowiedzialność zwalczanie chwastów można przeprowadzić dając mniejszą dawkę niż zalecana w etykiecie.  Jeden zabieg obniżonymi dawkami do 1–1,25 kg/ha nie zawsze jednak wystarcza. W niektórych warunkach mogą być skuteczne dawki 1–1,25 kg/ha w zabiegu jednorazowym lub w 2 zabiegach po 0,75 kg/ha, gdy rozpocznie się je nieco wcześniej. I to w czasie, gdy oprócz w pełni wykształconego 1. liścia właściwego 2. liść cebuli osiągnie połowę wysokości pierwszego. Można też przeprowadzić 3 zabiegi po 0,5 kg/ha. Jest to możliwe przy dużym udziale w zbiorowisku chwastów gatunków wrażliwych. Konkretnie dotyczy:

• chwastów w fazie liścieni do 2 liści;
• chwastów we wtórnym zachwaszczeniu — po użytych herbicydach;
• chwastów odrastających po zabiegach mechanicznych.

Jeden czy więcej zabiegów?

W jednym zabiegu lub w dawkach dzielonych na trzy zabiegi od fazy rozwiniętego 1. liścia cebuli do 5 liści, zwalczanie chwastów można przeprowadzać z użyciem Basagran 480 SL (s.cz. bentazon 480 g/l).

• przy 1 zabiegu — zalecana dawka wynosi 1,5 l/ha;
• przy 3 zabiegach — dawka w każdym zabiegu wynosi 0,5 l/ha.

Pierwszy zabieg trzeba wykonać w fazie wyraźnie rozwiniętego 1. liścia cebuli; drugi — po 7 dniach; trzeci — po 7 dniach od drugiego zabiegu. Środek niszczy tylko roczne chwasty dwuliścienne po wschodach w fazie liścieni. Można go stosować, jako uzupełnienie herbicydów użytych przed wschodami. Nie powinno się natomiast stosować go w temperaturze poniżej 10°C i powyżej 22°C. A także bezpośrednio przed deszczem, po deszczu oraz w czasie intensywnego nasłonecznienia. Deszcz przed upływem 6–7 godzin po zabiegu może obniżyć skuteczność preparatu. Starsze chwasty są wówczas słabiej niszczone.

Czy zawsze wykonywać wszystkie zabiegi?

Zabieg drugi nie zawsze jest konieczny i powinien być wykonywany w przypadku niewystarczającego zniszczenia chwastów po pierwszym zabiegu. Środek może wywoływać przemijające uszkodzenia liści przy dużej wilgotności powietrza i gleby. Dzieje się tak, gdy liście są wilgotne, przy niskiej temperaturze. Często również wtedy, gdy w dniach poprzedzających zabieg były dni pochmurne, o małej intensywności światła. Opryskiwanie w godzinach popołudniowych i przedwieczornych, najlepiej po 2–3 dniach pogodnych zmniejsza ryzyko uszkodzeń.

Pomiędzy zabiegiem Basagranem 480 SL a stosowaniem środków owadobójczych i grzybobójczych wskazany jest odstęp 4–5 dni. Unikać trzeba mieszania tego herbicydu z innymi środkami ochrony roślin. Zaś łączna dawka nie może przekraczać 1,5 l/ha. Na własną odpowiedzialność dawkę 0,5 l/ha można stosować w drugim i trzecim zabiegu z adiuwantami (np. Olejan 85 EC, AS 500 SL, Atpolan 80 EC, Atpolan Bio 80 EC, Atpolan Bio 80 EC Premium, Olbras 88 EC — 1,5 l/ha). Może to niekiedy powodować uszkodzenia niektórych odmian w warunkach wysokiej wilgotności.

Od 3 do 8 liści. Jakie herbicydy?

Od 3–4 liści do 8 liści cebuli można aplikować Goal 480 SC i Agat 480 SC (s.cz. oksyfluorofen 480 g/l). Zaleca się stosowanie tych herbicydów w dwóch zabiegach, po 0,05 l/ha z adiuwantem olejowym (np. Atpolan Bio 80 EC Premium, Olejan 85 EC) lub syntetycznym, zawierającym niejonowe środki powierzchniowo czynne (np. Hurricane Pro+, Mediator Max, Silwet Gold). Opryskiwać należy, gdy szczypior ma dobrze wykształconą warstewkę woskową, na rośliny suche, najlepiej po 3–4 dniach pogodnych. Preparat może powodować odbarwianie liści, plamy nekrotyczne i wykładanie szczypioru. Objawy te z czasem zanikają. Najlepiej unikać opryskiwania bezpośrednio po zabiegu środkami grzybobójczymi i owadobójczymi, do których dodawane są środki zwilżające, zwiększające przyczepność.

Ryzyko wystąpienia uszkodzeń jest mniejsze, gdy do zabiegu używa się nie mniej niż 300 l wody na 1 ha. A przy tym stosuje się niskie ciśnienie (do 1,5-2 barów). Opryskiwanie środkiem Protector (0,5-0,6 l/ha), w godzinach porannych, na 8 do 24 godzin (a najlepiej 18 do 24 godzin) przed zastosowaniem tych herbicydów, też zapobiega uszkodzeniom. Łączna dopuszczalna dawka w dwóch zabiegach wynosi 0,1 l/ha. Zalecane dawki nie zawsze skutecznie niszczą komosę białą i rdesty, zwłaszcza rdest kolankowaty. Skuteczniej te chwasty niszczą mieszaniny oksyfluorofenu z pendimetaliną (np. Goal 480 SC — 0,05 l/ha + Stomp Aqua 445 CS — 1–1,25 l/ha), stosowane na własną odpowiedzialność.

Cebula z siewu wiosennego – faza 3 liści

W fazie 3 liści cebuli roczne chwasty rumianowate (maruna bezwonna i inne), a także niektóre wieloletnie (ostrożeń polny, mlecz plony) po wschodach i inne wrażliwe dwuliścienne po wschodach, od 2–3 liści do fazy rozety, niektóre do wysokości 10–15 cm, zaś rumianowate do 6–8 liści można zwalczać kilkoma środkami, których s.cz. jest chlopyralid (300 g s.cz./l). Są to: Auksendy 300 SL, Cliophar 300 SL, Cliophar Super, Lontrel 300 SL, Vivendi 300 SL. Stosować należy je tylko, jeśli na plantacji występują chwasty wrażliwe. Środki te mogą bowiem powodować przejściowe skręcanie i wykładanie szczypioru. Preparatów lepiej używać do „punktowego” opryskiwania ostrożenia polnego, w miejscach występowania tego chwastu.

Niektóre z wymienionych tu herbicydów (pendimetalina, aklonifen) oprócz chwastów dwuliściennych zwalczają jednoliścienne (chwastnicę jednostronną, włośnice). Jeżeli chwasty takie wystąpią w dużej liczebności, to może być niezbędny dodatkowy powschodowy zabieg graminicydem zalecanym w cebuli.

W kolejnym materiale — graminicydy zalecane w cebuli wraz ze wskazówkami dotyczącymi ich stosowania.

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!