Jak podnieść odporność zbóż na stres?

Wszystkie uprawy narażone są na stres przez cały okres wegetacji. Zboża zajmują bardzo duży areał w ogólnej uprawie. Ze względu na zróżnicowane warunki klimatyczno – glebowe, powinniśmy już przed siewem zadbać o optymalne warunki sprzyjające rozwojowi tych roślin. Istotny jest tu wybór odmian dopasowany do warunków siedliskowych i agrotechnicznych (m.in. zimotrwałość, mrozoodporność, odporność na wyleganie) termin siewu oraz właściwa struktura gleby. Profilaktyka cenniejsza niż zwalczanie – czyli jak podnieść odporność zbóż na stres.

Odporność zbóż na stres – jak ją podnieść?

Specjaliści w dziedzinie dokarmiania i biostymulacji zbóż z firmy INTERMAG opracowali specjalny program, dedykowany dla producentów zbóż. Nosi on nazwę „Strategia Wspomagania Naturalnej Odporności Roślin” (SCS – czyli Stress Control System). Strategia ta oparta jest o specjalne preparaty, które zastosowane w odpowiedniej fazie rozwoju rośliny będą chronić ją przed czynnikami stresującymi, a także wpłyną na wyższą odporność zbóż na stres.

SCS (STRESS CONTROL SYSTEM) – jak z niego korzystać

Strategia ta oparta jest o specjalne preparaty, które zastosowane w odpowiedniej fazie rozwoju rośliny będą chronić ją przed czynnikami stresującymi, a także wpłyną na wyższą odporność zbóż na stres.

Jesteśmy w stanie samodzielnie skorzystać z tego programu. W tym celu powinniśmy udać się na stronę internetową firmy INTERMAG, która jest poświęcona występującym w uprawach czynnikom stresowym (np. susza, burze, silne wiatry, temperatura, przymrozki, presja ze strony agrofagów (szkodniki i choroby). Program SCS jest opracowany na bazie bardzo intuicyjnego schematu.

Wyszukiwarka SCS – jak to działa

Jesteśmy na stronie agrostress.pl. Program na początku pyta nas o rodzaj uprawy. Wybieramy interesującą nas uprawę. Ze zbóż mamy do wyboru: pszenicę, kukurydzę oraz jęczmień browarny. Po ustaleniu przez nas rodzaju uprawy program prosi nas o wskazanie fazy rozwojowej rośliny BBCH. Np. w przypadku pszenicy mamy trzy opcje: BBCH 10–21 (rozwój liści, początek krzewienia), BBCH 21–37 (krzewienie, widoczny liść flagowy, ale jeszcze nie rozwinięty, kłos zaczyna pęcznieć), BBCH 39–75 (liść flagowy całkowicie rozwinięty – pełna dojrzałość mleczna ziarniaków). Gdy oznaczymy odpowiednią fazę rozwojową, w której znajduje się nasze zboże przechodzimy do ostatniego punktu czyli wybór rodzaju stresu, który wystąpił w uprawie.

Rodzaje stresu występujące w uprawie zależnie od fazy rozwojowej zbóż

W zależności od fazy rozwojowej zboża są narażone na różnorodne czynniki, które wywołują w nich stres.

BBCH 10–21

W uprawie zbóż na różnych etapach produkcji będziemy spotykać się z rozmaitymi czynnikami wywołującymi stres u roślin. W początkowej fazie rozwoju zbóż BBCH 10–21 (rozwój liści, początek krzewienia), program SCS wskazuje na konkretne stresy. Między innymi wyszczególnia: opóźniony siew, ograniczona dostępność wody oraz susza, nadmiar wilgoci w glebie, niewystarczająca dostępność składników pokarmowych, a także choroby podstawy źdźbła i mączniak prawdziwy czy szkodniki (ploniarka zbożowa, mszyce).

BBCH 21–37

W fazie BBCH 21–37 (krzewienie, widoczny liść flagowy, ale jeszcze nie rozwinięty, kłos zaczyna pęcznieć) program SCS wymienia m.in. stresy związane z problemami występującymi w tym okresie. Są nimi m.in. słabe przezimowanie roślin, choroby grzybowe (mączniak prawdziwy, brunatna plamistość liści, septoriozy, rdze), szkodniki (wciornastek mszyca, skrzypionki). Program wskazuje także stres związany z czynnikami abiotycznymi, które wiążą się z dużymi wahaniami temperatury w tym okresie, gradem, wyleganiem, ograniczeniem dostępności wody oraz suszą.

BBCH 39–75

BBCH 39–75 (liść flagowy całkowicie rozwinięty – pełna dojrzałość mleczna ziarniaków) – program Stres Control System wymienia w tej fazie rozwojowej stresy, które mogą wystąpić w danym okresie wzrostu roślin. Są to niekorzystne warunki pogodowe w okresie kwitnienia, wysoka temperatura, zbyt intensywne promieniowanie słoneczne, ograniczona dostępność wody oraz susza, grad i inne uszkodzenia mechaniczne, nadmiar wilgoci w glebie, wyleganie; a także choroby liścia flagowego i kłosa oraz szkodniki (skrzypionki, mszyca, pryszczarek).

Jak widać, w różnych fazach odporność zbóż na stres jest kwestią innego podejścia z uwagi na różne typy stresu, któremu są akurat poddane. Program pomaga podjąć optymalne działania.

Dokarmianie i biostymulacja roślin

Na każdym etapie produkcji, jeżeli zastosujemy mikroelementy w odpowiedni i świadomy sposób, będą one pozytywnie wpływać na naszą uprawę.

Bilansowanie nawożenia, a także odpowiednie nawożenie dolistne wpływa na wegetację roślin, a w przypadku ozimin również na przezimowanie. Nieoceniona jest tu rola mikroelementów. W dużej mierze to właśnie one decydują o powodzeniu naszej uprawy oraz o wysokim plonie jak i o cechach jakościowych ziarna. Na każdym etapie produkcji, jeżeli zastosujemy mikroelementy w odpowiedni i świadomy sposób, będą one pozytywnie wpływać na naszą uprawę. Stymulują one wzrost rośliny, pobudzają do rozwoju system korzeniowy oraz bilansują gospodarkę cukrową, a niektóre z nich wykazują nawet działanie insektycydowe i fungistatyczne! Stosowanie mikroelementów i biostymulatorów wpływa na mechaniczne wzmocnienie tkanek, stymulację wzrostu i rozwoju organów roślinnych, a także na aktywację naturalnych systemów obronnych rośliny.

Strategia Wspomagania Naturalnej Odporności Roślin (SCS)

Strategia SCS stworzona przez firmę INTERMAG, ma na celu wspieranie naturalnej odporności roślin na stres. Jest ona oparta na stosowaniu profilaktycznym wybranych preparatów przeciwko stresom biotycznym i abiotycznym po to, aby zapewnić roślinom optymalne warunki do wzrostu i rozwoju. W przypadku biostymulacji i ochrony zbóż przed stresem, strategia ta uwzględnia 6 preparatów. W zależności od fazy rozwojowej rośliny  i czynników wpływających na kondycję roślin na poszczególnych etapach produkcji można spodziewać się wystąpienia konkretnych sytuacji stresujących. Stąd zaleca się stosowanie preparatów odpowiednio dobranych pod kątem możliwości wystąpienia konkretnych stresów. Preparaty wykorzystywane w Strategii Wspomagania Naturalnej Odporności Roślin (SCS zboża) to: ROOTSTAR, FOSFYN, GROWON, OPTYCAL, OPTYSIL, TYTANIT.

Zestaw preparatów składających się na Stress Control System.

Zmienne warunki w okresie produkcji zbóż

Każdego roku spotykamy się z innymi warunkami pogodowymi: raz jest za sucho, a raz za wilgotno. W takiej sytuacji również możemy działać na roślinę stymulująco. Gdy już szczęśliwie zasialiśmy, a roślina ma 3-6 liści to odpowiedni moment by zadbać o jej system korzeniowy. Od dwóch sezonów mamy do dyspozycji preparat ROOTSTAR firmy Intermag.

Amonowy octan cynku – cynk łatwo dostępny dla roślin

Wyleganie zboża może być spowodowane choćby przez intensywne opady deszczu.

Preparat ROOTSTAR wpisuje się w opracowaną przez firmę Intermag Strategię Wspomagania Naturalnej Odporności Roślin (Stress Control System – SCS). W preparacie tym secjaliści firmy INTERMAG wykorzystali współdziałanie auksyn i cynku (Zn). Substancją czynną jest amonowy octan (acetat) cynku (AAC). Cynk wpływa na intensyfikację podziałów komórkowych i wzrost wydłużeniowy systemu korzeniowego. Dodatkowo stymuluje przemiany hormonalne w stożkach wzrostu i podnosi odporność roślin. Uczestniczy on w procesie metabolizmu azotu, pobudza gospodarkę hormonalną (zarówno część nadziemną jak i podziemną rośliny). Przyspiesza wzrost elongacyjny (wydłużeniowy) rośliny jak i pozytywnie oddziaływuje na system korzeniowy. Amonowy octan cynku jest łatwo dostępny dla roślin oraz szybko przyswajalny. Wpływa to na dynamiczny rozwój masy korzeniowej, w tym na tworzenie korzeni przybyszowych i włośników. Daje to naszym zbożom lepszy początkowy rozwój oraz zwiększa ich tolerancję na stres związany z niską temperaturą i niedoborem wody.

Amonowy octan cynku wpływa na dynamiczny rozwój masy korzeniowej, w tym na tworzenie korzeni przybyszowych i włośników.oraz uczestniczy w procesie metabolizmu azotu.

ROOTSTAR zawiera także antyoksydanty i witaminę B1. Zastosowany we wczesnych fazach rozwojowych stymuluje wytwarzanie auksyn przez rośliny. Preparat ten zwiększa również odporność zbóż na stres związany z niską temperaturą gleby oraz z niedoborem wody. Stosujemy go dolistnie, czyli powschodowo we wczesnych fazach rozwoju zbóż w dawce 0,8-1,2 l na/ha, a także w innych okresach wegetacyjnych w celu przyspieszenia regeneracji korzeni po wystąpieniu warunków stresowych (m.in. przemarznięcie, uszkodzenie przez szkodniki). Dostępne opakowania: 5l. Główne korzyści ze stosowania aktywatora ROOTSTAR: dynamiczny rozwój masy korzeniowej oraz poprawa kondycji roślin we wczesnych fazach rozwoju.

Stres, któremu przeciwdziała:

• Opóźniony siew
• Ograniczona dostępność wody oraz susza
• Niewystarczająca dostępność składników pokarmowych
• Wyleganie
• Słabe przezimowanie roślin

Fosforyny – ograniczają występowanie chorób oraz pobudzają układ odpornościowy roślin 

FOSFYN to preparat fosforynowy, stosowany dolistnie w uprawach zbóż. Dawka: 1−2 l/ha. Dostępne opakowania 1l, 5l.
Fosfyn pobudza układ odpornościowy roślin poprzez indukowanie akumulacji naturalnych ciał odpornościowych (fitoaleksyn) w komórkach roślin. Preparat ten wpływa na pogrubienie błon oraz ścian komórkowych, dzięki czemu stanowią one fizyczną barierę dla patogenów. Dzięki zawartości miedzi oraz fosforynów w tym preparacie wykazuje on działanie fungistatyczne oraz może ograniczać rozwój bakterii. Zastosowanie tego preparatu w zbożach przyczynia się do wyższej tolerancji zbóż na patogeny grzybopodobne lęgniowe – dawniej grzyby lęgniowe (Oomycota) z gromady Oomycetes. Grzybopodobne lęgniowe wywołują u zbóż m.in. zgorzel siewek. Stąd preparat FOSFYN wykazuje przy okazji działanie fungistatyczne.

Wykazuje on zwiększanie odporności zbóż na stres taki jak:

• Choroby podstawy źdźbła w tym fuzariozy,
• Choroby fuzaryjne,
• Grad i inne uszkodzenia mechaniczne,
• Choroby liści flagowego i kłosa.

Fosfoetanoloamina – czyli forma fosforu bardzo szybko przyswajalnego i dostępnego dla roślin

Brak energii ujemnie wpływa na proces fotosyntezy, a w dalszej kolejności – glukoza, która powstaje w tym procesie wolniej ulega przemianom w białka, tłuszcze i cukry złożone.

GROWON to preparat fosforowy o właściwościach stymulujących, stosujemy go w zbożach dolistnie, w dawce 1−6 l/ha.
Preparat ten polecany szczególnie do stosowania w uprawach występujących na glebach kwaśnych (pH poniżej 6), zimnych (tzw. „zimne gleby”), a także w okresach niskiej temperatury gleby oraz w czasie okresowych chłodów. Fosfor bierze udział w procesach przemiany energii (ATP w ADP). Dostarcza energii do podziałów komórkowych. Brak energii ujemnie wpływa na proces fotosyntezy, a w dalszej kolejności – glukoza, która powstaje w tym procesie wolniej ulega przemianom w białka, tłuszcze i cukry złożone. Rośliny rosną wolno i redukują wielkość wytwarzanych liści i korzeni. Fosfor potrzeby jest zbożom również na późniejszym etapie produkcji. To właśnie ten pierwiastek wpływa na rozwój organów generatywnych – czyli na zaziarnienie kłosów, tj. bezpośrednio na masę ziarniaków (MTZ).

Stres, któremu przeciwdziała:

• Przymrozki, niska temperatura gleby lub/i powietrza
• Opóźniony siew
• Niewystarczająca dostępność składników pokarmowych
• Grad i inne uszkodzenia mechaniczne
• Niska temperatura – zahamowanie rozwoju

OPTYCAL – aktywator wapniowy

OPTYCAL to preparat wapniowy o właściwościach aktywujących i stymulujących. Przeznaczony jest do stosowania dolistnego w dawce 1−1,5 kg/ha. Dostępne opakowania: 3kg. Optycal to krystaliczny nawóz zawierający wapń w formie organicznej do stosowania dolistnego. W preparacie tym zawarte są aminokwasy (prekursory auksyn). Pozwala to uruchomić pompę auksynowo – wapniową stymulującą aktywne pobieranie wapnia z podłoża. Produkt ten nie zwiera azotanów i chlorków, co pozwala stosować go również w uprawach wrażliwych na późne dostarczanie azotu bez ryzyka obniżenia jakości plonu. Dodatkowo w produkcie tym są schelatowane mikroelementy (miedź, żelazo, mangan, cynk). OPTYCAL wpływa również na intensywność transportu składników pokarmowych wewnątrz roślin (przez ksylem i floem). Preparat ten ogranicza stres roślin w niekorzystnych warunkach glebowych.

Stres, któremu przeciwdziała:

• Niewystarczająca dostępność składników pokarmowych

Krzem – wzmacnia ściany komórkowe roślin

Grad to jeden z najgroźniejszych czynników stresowych, który wpływa na uprawy zbóż.

OPTYSIL to płynny stymulator odporności aktywujący naturalne systemy odpornościowe roślin oraz stymulujący ich wzrost i rozwój. Preparat ten zawiera łatwo przyswajalny przez rośliny krzem. Pierwiastek ten wzmacnia ściany komórkowe oraz stymuluje szereg ważnych procesów życiowych w roślinie, w tym korzystnie wpływa na lepsze pobieranie i wykorzystanie fosforu. OPTYSIL dodatkowo wpływa na ograniczenie transpiracji. Jest to bardzo przydatne podczas występowania wysokich temperatur, ponieważ w okresie suszy rośliny redukują transpirację. Wpływa to na wyższą odporność zbóż na stres przy wystąpieniu intensywnego promieniowania słonecznego. Przy zastosowaniu preparatu OPTYSIL zmniejsza się wrażliwość roślin na niskie temperatury oraz na ograniczoną dostępność wody. Środek działa również stymulująco na rozwój systemu korzeniowego oraz podnosi odporność roślin na patogeny grzybowe i szkodniki.

Stres, któremu przeciwdziała:

• Ograniczona dostępność wody oraz susza
• Wysoka temperatura, zbyt intensywne promieniowanie słoneczne
• Grad i inne uszkodzenia mechaniczne
• Wyleganie
• Opóźniony siew
• Duże wahania temperatury (uszkodzenia chłodowe)
• Słabe przezimowanie roślin
• Choroby grzybowe (np. podstawy źdźbła, mączniak prawdziwy, plamistość siatkowa
• Szkodniki (mszyce, ploniarka zbożówka, skrzypionki, miniarki, wciornastki, pryszczarek, mszyce)

w przypadku zbóż stosuje się go dolistnie w ilości 0,5 l/ha. Dostępne opakowania: 1l, 5 l, 20 l.

Tytan – stymuluje wzrost i rozwój roślin

Preparat TYTANIT stymuluje również aktywność jonów żelaza, co powoduje przyspieszenie syntezy chlorofilu

Pierwiastek ten jest niedostępny dla roślin w warunkach naturalnych przy pH 4-8 (choć naturalnie występuje w skorupie ziemskiej, jednak jest całkowicie nierozpuszczalny w wodzie – czyli jest niedostępny dla roślin). Specjaliści z firmy INTERMAG stworzyli preparat TYTANIT, który bazuje właśnie na tym pierwiastku. Produkt ten należy do grupy nawozów mineralnych stymulatorów wzrostu.

Tytan zawarty w tym preparacie jest dostępny dla naszych upraw i je biostymuluje. Mechanizm działania tytanitu: roślina szybciej pobiera składniki pokarmowe (zarówno z gleby jak i przez liście podczas zabiegów dolistnych), wpływa na wzrost żywotności pyłku kwiatowego – co wpływa na lepsze zapylanie, a w konsekwencji na wyższe plony. Preparat TYTANIT stymuluje również aktywność jonów żelaza, co powoduje przyspieszenie syntezy chlorofilu (czyli wzrost intensywności fotosyntezy). Środek ten jako biostymulator wpływa ponadto na wzrost naturalnej odporności roślin na patogeny grzybowe.

W uprawie zbóż stosujemy go dolistnie, w dawce 0,2−0,4 l/ha. Dostępne opakowania: 0.2 l, 0.5 l, 1 l, 5 l,

Stres, któremu przeciwdziała:

• Stres poherbicydowy
• Uszkodzenia pestycydowe
• Grad i inne uszkodzenia mechaniczne
• Niekorzystne warunki pogodowe w okresie kwitnienia
• Przymrozki lub duże wahania temperatury wczesną wiosną
• Opóźniony siew
• Niewystarczająca dostępność składników pokarmowych
• Słabe przezimowanie roślin
• Mała liczebność oraz niska aktywność owadów zapylających

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.