Kalkulacja produkcji trzody chlewnej – panaceum na sukces?
Wysokie koszty produkcji, drogie zboża i pasze a przy tym niskie ceny skupu tuczników powodują, że rolnicy nie inwestują w produkcję. Sytuację na rynku pogarsza afrykański pomór świń. Czy starannie prowadzona kalkulacja produkcji trzody chlewnej może zmienić sytuację?
Czy nie zasługujemy na zainteresowanie?
Spis treści
Opłacalność trzody chlewnej według WIR
Ekonomiści Wielkopolskiej Izby Rolniczej profesjonalnie podeszli do tematu prezentując skrupulatne obliczenia opłacalności produkcji żywca wieprzowego. Sporządzona przez Kornela Pabiszczaka i Grzegorza Wysockiego kalkulacja dotyczy tradycyjnego gospodarstwa, w którym produkcja nie przekracza 200 sztuk rocznie. Warto zauważyć, że występują w niej dwa warianty kosztów pasz. W paszach własnych (kolor niebieski), ceną jest koszt wyprodukowania jęczmienia, natomiast pasze zakupione (kolor czerwony) odzwierciedlają średnie ceny skupu występujące w Wielkopolsce. Trzeba zaznaczyć, że specjaliści WIR podając koszt wyprodukowania jęczmienia zastosowali „rachunek kosztów ciągnionych” (jest to metoda obliczania wartości produktów, która opiera się na uwzględnieniu kosztów z wcześniejszych etapów przetwarzania).
| Wyszczególnienie | Jednostka | Ilość | Cena | Wartość |
| A) Koszty bezpośrednie | ||||
| 1. Zakup prosięcia | szt. | 1 | 159,00 | 163,77 |
| Ubytki naturalne | % | 3 | ||
| 2. Pasza | ||||
| Jęczmień z zakupu | dt | 2,6 | 45,61 | 118,59 |
| Jęczmień z produkcji własnej | dt | 2,6 | 60,81 | 158,11 |
| Pszenica z zakupu | dt | 0,16 | 79,74 | 12,76 |
| pszenica z produkcji własnej | dt | 0,16 | 61,98 | 9,92 |
| Konc.T Starter | dt | 0,032 | 271,00 | 8,67 |
| Konc.T Grower | dt | 0,065 | 240,00 | 15,60 |
| Konc.T Finiszer | dt | 0,194 | 238,00 | 46,17 |
| Razem pasza z zakupu I | 3,051 | 201,79 | ||
| Razem pasza (zboża własne) II | 3,051 | 238,47 | ||
| 3. Słoma | dt | 2 | 6,84 | 13,68 |
| 4. Woda | m³ | 0,64 | 6,00 | 3,84 |
| 5. Obsługa weterynaryjna | zł | 16,00 | ||
| 6. Praca ciągnika | h/szt. | 0,6 | 48,71 | 29,22 |
| 7. Koszt pracy ludzkiej | h/sz. | 4 | 15,00 | 60,00 |
| Razem koszty bezpośrednie I | zł | 488,31 | ||
| Razem koszty bezpośrednie II | zł | 524,99 | ||
| B) Koszty ogólnogospodarcze | ||||
| Roczna obsada zwierząt | szt. | 200 | ||
| Koszty ogólnogospodarcze bez amortyzacji | zł | 39,42 | ||
| Amortyzacja budynków inwentarskich i wyposażenia | zł | 58,64 | ||
| Amortyzacja ciągnika (w koszcie pracy ciągnika) |
zł | 8,58 | ||
| Razem koszty ogólnogospodarcze | zł | 98,06 | ||
| KOSZTY RAZEM I | zł | 586,37 | ||
| KOSZTY RAZEM II | zł | 623,05 | ||
| Wartość produkcji | ||||
| Produkt główny (netto) | kg | 110 | 3,78 | 415,80 |
| Ryczałtowy zwrot VAT | % | 7 | 0,26 | 29,11 |
| Cena brutto | zł/kg | 4,04 | ||
| Jednostkowy koszt prod. I | zł/kg | 5,33 | ||
| Jednostkowy koszt produkcji II | zł/kg | 5,66 | ||
| Suma przychodów | zł | 444,91 | ||
| Wynik ekonomiczny I | zł | -141,46 | ||
| Wynik ekonomiczny II | zł | -178,14 | ||
| Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa I | % | -110,46 | ||
| Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa II | -165,03 |
Kalkulacja produkcji trzody chlewnej Podlaskiego ODR
| Wyszczególnienie | J.m. | Ilość szt | Ceny w zł | Wartość zł | Ilość | Wartość zł | Ilość | Wartość zł |
| tucznik | kg | 110,00 | 6,00 | 660,00 | 110,00 | 660,00 | 110,00 | 660,00 |
| Koszty | I wariant | II wariant | III wariant | |||||
| wartość prosięcia | ||||||||
| Pasze | ||||||||
| superkoncentrat | dt | 0,30 | 248,00 | 74,40 | 0,30 | 74,40 | 0,31 | 76,88 |
| miesz. pszen. 50%, jęcz. 50% |
dt | 2,55 | 77,50 | 197,63 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| % miesz. psz. 20, jęcz. 30, ow. 50 |
dt | 0,00 | 50,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 1,17 | 58,50 |
| śruta sojowa | dt | 0,15 | 174,00 | 26,10 | 0,15 | 26,10 | 0,15 | 26,10 |
| pszenica | dt | 0,00 | 80,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 1,71 | 136,80 |
| jęczmień | dt | 0,00 | 75,00 | 0,00 | 0,90 | 67,50 | 0,00 | 0,00 |
| pszenżyto | dt | 0,00 | 65,00 | 0,00 | 1,35 | 87,75 | 0,00 | 0,00 |
| Razem pasze | 3,00 | 298,13 | 255,75 | 298,28 | ||||
| Koszty weterynaryjne | zł | 30,00 | 30,00 | 30,00 | ||||
| Energia elektryczna | 30,00 | 30,00 | 30,00 | |||||
| Ubezpieczenie zwierzęcia |
szt. | |||||||
| Koszty bezpośrednie | 558,13 | 515,75 | 558,28 | |||||
| Koszt produkcji 1 kg żywca zł |
5,07 | 4,69 | 5,08 | |||||
Tak liczą w ZPODR
Zestawienie wyników kalkulacji produkcji tucznika wg relacji cenowych w III kwartale 2018 r.
| Wyszczególnienie | Koszty i opłacalność produkcji w zł | |
| Tucznik wariant I | Tucznik wariant II | |
| Wielkość produkcji | 110 kg | 110 kg |
| I. Koszty bezpośrednie | 561,19 | 566,67 |
| 1. Wartość materiału do chowu | 208,69 | 208,69 |
| 2. Koszty paszowe | 279,50 | 284,98 |
| 3, Koszty pozapaszowe | 73,00 | 73.00 |
| II. Pozostałe koszty bezpośrednie (specjalistyczne wydatki, usługi, środki czystości, dezynfekcje, itp. – 5% kosztów bezpośrednich | 28,06 | 28,33 |
| III. Koszty pośrednie – koszty ogólnogospodarcze ( 10% kosztów bezpośrednich) | 56,12 | 56,67 |
| IV. Ogółem koszty | 645,37 | 651,67 |
| Wartość produkcji w zł | 479,05 | 479,05 |
| Cena skupu zł/jedn. | 4,36 | 4,36 |
| Nadwyżka bezpośrednia zł | – 82,14 | – 87,62 |
| Dochód rolniczy zł | -166,32 | -172,62 |
| Wskaźnik opłacalności % | 74,23 | 73,51 |
Kalkulacja produkcji trzody chlewnej zaprezentowana w powyższej tabeli nie wygląda optymistycznie. Jest to poważny problem dla hodowców trzody chlewnej.
A na Mazowszu wygląda to tak
| Wariant I | Wariant II | ||||||||
| Wyszczególnienie | Jedn. | Szt. | Ilość | Cena j | Wartość | Szt. | Ilość | Cena j. | Wartość |
| Razem wartość produkcji | zł | 524,40 | zł | ||||||
| Produkcja główna żywiec wieprzowy | kg | 0,95 | 120 | 4,60 | 524,40 | 0,95 | 115 | 4,60 | 502,55 |
| Razem koszty bezpośrednie | zł | 439,40 | zł | 444,40 | |||||
| 1. Razem koszt odnowienia stada | zł | 143,40 | zł | 143,40 | |||||
| Prosię własne | kg | 1,00 | 20,00 | 7,17 | 143,40 | 1,00 | 20,00 | 7,17 | 143,40 |
| 2. Razem koszty pasz | zł | 266,00 | zł | 271,00 | |||||
| Śruta zbożowa własna | dt | 2,50 | 58,00 | 145,00 | 2,50 | 60,00 | 150,00 | ||
| Prowit T | kg | 50,00 | 2,42 | 121,00 | 50,00 | 2,42 | 121,00 | ||
| 3, Razem koszty specjalistyczne | zł | 0,00 | zł | 0,00 | |||||
| A. Specjalistyczne wydatki | zł | 0,00 | 0,00 | ||||||
| B. Usługi specjalistyczne prod. zwierz. | zł | 0,00 | 0,00 | ||||||
| C. Najem dorywczy do prac specjalist. | zł | 0,00 | 0,00 | ||||||
| 4. Razem inne koszty | zł | 30,00 | zł | 30,00 | |||||
| Opieka weterynaryjna leki | 1,00 | 30,00 | 30,00 | 1,00 | 30,00 | 30,00 | |||
| Koszt bezpośredni jednostki prod. | 3,66 | 3,86 | |||||||
| Nadwyżka bezpośrednia bez dopłat | 85,00 | 58,15 | |||||||
| Razem koszty pośrednie | zł | 59,85 | zł | 60,1 | |||||
| Koszty ogólnogosp,- 5% k. bezpośred. | zł | 21,97 | 22,22 | ||||||
| Ciągnik własny | cnh | 0,50 | 75,76 | 37,88 | 0,50 | 75,76 | 7,88 | ||
| Razem koszty ogółem | zł | 499,25 | zł | 504,50 | |||||
| Koszt ogółem jednostki produkcji | zł | 4,16 | 4,39 | ||||||
| Dochód z działalności bez dopłat | zł | 25,15 | -1,95 | ||||||
| Dopłaty do produkcji | zł | 0,00 | 0,00 | ||||||
| Dochód z działalności | zł | 25,15 | -1,95 | ||||||
| Wskaźnik opłacalności | % | 105,04 | 99,61 | ||||||
Wymagamy szczególnej opieki
Wobec zmieniających się w błyskawicznym tempie cen żywca, aktualność obliczeń może mieć stosunkowo krótki żywot. Ważna jest jednak metodyka ich sporządzania. Kalkulacja produkcji trzody chlewnej wykonana przez ekonomistę, oparta na doświadczeniu rolnika i realnych zasadach hodowli stanowi doskonały materiał jej do planowania w gospodarstwie. Jeśli prawidłowo sporządzona kalkulacja produkcji trzody chlewnej a tym bardziej praktyka wskazują na nieopłacalność produkcji, to istota problemu leży zupełnie gdzie indziej.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
