Kalkulacja uprawy kukurydzy. Teoria kontra rzeczywistość.
Kalkulacja uprawy kukurydzy, którą sporządzali doradcy w różnych częściach kraju tym razem odbiegła od rzeczywistości. Ale jak to bywa z kalkulacjami, są to obliczenia teoretyczne, pokazujące jedynie metodykę obliczania kosztów i przewidywany wynik ekonomiczny.
Trwająca przez trzy miesiące susza w niektórych regionach Polski obniżyła plony o połowę lub więcej. A problem był nie w wysokich temperaturach lecz w braku opadów w czasie rozwoju roślin. Warto jednak przeanalizować metodykę sporządzania kalkulacji i dostosować ją do realnych warunków swojego gospodarstwa. W materiale pokazujemy obliczenia sporządzone dla uprawy kukurydzy na ziarno.
Spis treści
Kalkulacja uprawy kukurydzy na ziarno
Porównanie dotyczy kalkulacji Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, Wielkopolskiej Izby Rolniczej, Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Trzeba tu podkreślić, że w województwach zachodnich kukurydza plonuje i dojrzewa najlepiej ze względu na wyższą ilość opadów i korzystniejszą temperaturę. W regionach o krótkim okresie wegetacji i niższych średnich temperaturach kukurydza uprawiana na ziarno nie zawsze dojrzewa.
Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Kalkulacja uprawy kukurydzy na ziarno została przygotowana przez doradców w trzech wariantach różniących się wysokością założonych plonów.
Wariant I 60 dt/ha, |
Wariant II 80 dt/ha |
Wariant III 100 dt/ha |
|
Razem wartość produkcji |
4920,00 |
6560,00 |
8200,00 |
Razem koszty bezpośrednie |
2733,60 |
3351,45 |
3981,65 |
Razem koszty pośrednie |
1708,24 |
1905,79 |
2074,57 |
Razem koszty ogółem |
4441,84 |
5257,24 |
6056,22 |
Koszt produkcji 1 dt |
74,03 |
65,72 |
60,56 |
Dochód z działalności bez dopłat |
478,16 |
1302,77 |
2143,79 |
Dopłaty do produkcji |
1034,34 |
1034,34 |
1034,34 |
Dochód z działalności |
1512,50 |
2337,11 |
3178,13 |
Wskaźnik opłacalności |
134,05% |
144,46% |
152,48% |
Do kalkulacji mazowieccy doradcy załączyli uwagi:
-
Cena zakupionego materiału siewnego – luty 2018 r,
-
Cena ziarna kukurydzy dotyczy średniej ceny w województwie mazowieckim na podstawie notowań w okresie 11-18 maja 2018 r.,
-
Dopłaty do produkcji obejmują stawki płatności bezpośrednich na poziomie 2017 r. (JPO – 461,55 zł/ha, płatność za zazielenienie – 309,77 zł/ha, płatność dodatkowa – 177,02 zł/ha), do paliwa – 86 zł/ha.
Dolnośląski ODR
Specjaliści z DODR przyjęli do kalkulacji następujące założenia: klasa bonitacyjna – IIIa, IVa, średnia cena skupu z czerwca, legalne ŚOR , sprzęt do uprawy własny. Gospodarstwo płaci podatek rolny – 131,23 zł od 1 ha. Wyliczenie zawiera dopłatę JPO i zazielenienie, ponadto przy powierzchni 3-30 ha UR przysługuje płatność dodatkowa – 177,02 zł/ha. Dochód wzrośnie jeżeli rolnik skorzysta ze zwrotu podatku akcyzowego na paliwo rolnicze 1 zł/litr.
Przy założonym plonie 85 dt/ha wartość produkcji wyliczono na 6 421,27 zł. Koszty bezpośrednie – 2 226,37 zł. Nadwyżka bezpośrednia będąca różnicą między wartością produkcji a kosztami bezpośrednimi – 4 194,90 zł. Koszty pośrednie zawierające m.in. kombajnowanie, dosuszanie ziarna, paliwo, itp. wyniosły 2 578,35 zł. Ogółem koszty na 1 ha kształtują się na poziomie 4 804,72 zł. Dochód z działalności z dopłatami wyniósł 1 616,55 zł a bez dopłat – 845,23 zł. Koszt produkcji 1 dt bez wyceny pracy własnej – 56,53 zł.
Opolski ODR
Bardzo ciekawą tabelę przygotowali swoim klientom doradcy z Opolskiego ODR. Przedstawiają w niej nie tylko szczegółowe wyliczenia, lecz w sposób poglądowy pokazują skąd wzięły się one wzięły i z czego wynikają. Można powiedzieć, że kalkulacja uprawy kukurydzy jest swojego rodzaju ściągą dla rolników. Najważniejsze jest jednak to, że każdy sposób, który przybliża rolnikom metodykę sporządzenia kalkulacji jest dobry.
L.P. | Wyszczególnienie | Wartość zł | % udział kosztów | Wartość zł | % udział kosztów | Wartość zł | % udział kosztów |
P |
Plon (dt) |
60,00 |
75,00 |
90,00 |
|||
Cz |
Cena zbytu 1 dt |
65,00 |
65,00 |
65,00 |
|||
A |
Wartość produkcji (P*Cz) |
3900,00 |
4875,00 |
5850,00 |
|||
1 |
Materiał siewny |
584,00 |
14,6% |
584,00 |
12,3% |
584,00 |
10,7% |
2 |
Nawozy |
752,60 |
18,9% |
949,20 |
20,0% |
1078,50 |
19,7% |
3 |
Środki Ochrony Roślin |
237,50 |
6,0% |
397,50 |
8,4% |
589,85 |
10,8% |
4 |
Inne koszty specjalistyczne |
0,00 |
0,0% |
0,00 |
0,0% |
0,00 |
0,0% |
B |
Koszty bezpośrednie (1+2+3+4) |
1574,10 |
39,5% |
1930,70 |
40,6% |
2252,35 |
41,2% |
C |
Nadwyżka bezpośrednia bez dopłat (A-B) |
2325,90 |
|
2944,30 |
|
3597,65 |
|
Koszty pracy maszyn własnych |
421,69 |
10,6% |
447,79 |
9,4% |
500,09 |
9,1% | |
Koszty usług rolniczych |
1615,00 |
40,5% |
1960,00 |
41,3% |
2270,00 |
41,5% | |
Podatki i ubezpieczenia |
218,58 |
5,5% |
218,58 |
4,6% |
218,58 |
4,0% | |
Pozostałe koszty |
157,41 |
3,9% |
193,07 |
4,1% |
225,24 |
4,1% | |
D |
Koszty pośrednie (1+2+3+4) |
2412,69 |
60,5% |
2819,45 |
59,4% |
3213,90 |
58,8% |
E |
Koszty całkowite (B+D) |
3986,79 |
|
4750,15 |
|
5466,25 |
|
F |
Koszty prod. 1 dt (E/P) |
66,45 |
|
63,34 |
|
60,74 |
|
G |
Dochód rolniczy netto bez dopłat (A-E |
-86,79 |
|
124,85 |
|
383,75 |
|
Dopłaty |
948,34 |
|
948,34 |
|
948,34 |
||
H |
Dochód rolniczy całkowity (G+1) |
861,55 |
|
1073,19 |
|
1332,09 |
|
I |
Wskaźnik opłacalności bez dopłat |
97,82% |
|
102,63% |
|
107,02% |
|
J |
Wskaźnik opłacalności z dopłatami |
121,61% |
|
122,59% |
|
124,37% |
Zachodniopomorski ODR
Kalkulacja uprawy kukurydzy na ziarno przygotowana przez fachowców od ekonomiki w Zachodniopomorskim ODR dotyczy obliczeń przy założonym plonie 60 dt/ha. Koszty bezpośrednie skalkulowano na kwotę 2 520,00 zł. Na koszty te składa się materiał siewny – 660,00 zł, nawozy mineralne i dolistne – 1240,00 zł oraz środki ochrony roślin – 620,00 zł. Kolejną pozycją są koszty pozostałe, które wyniosły 1802,50 zł. W skład kosztów pozostałych weszły koszty uprawy i zbioru – 1087,00 zł, koszty specjalistyczne – 332,50 zł oraz koszty ogólne – 383,00 zł. Tak więc ogółem koszty osiągnęły kwotę – 4322,50 zł. Wartość produkcji została skalkulowana na kwotę 3900,00 zł przy cenie skupu 65,00 zł/dt. Z obliczeń wynika, że nadwyżka bezpośrednia osiągnęła pułap 1380,00 zł natomiast dochód z produkcji okazał się ujemny i wyniósł -422,50 zł. Wynik kalkulacji „ratują” dopłaty bezpośrednie w kwocie 771,32 zł (JPO + płatność za zazielenienie), co ostatecznie kształtuje dochód rolniczy na poziomie 349,00 zł. Wyliczony wskaźnik opłacalności 108,07% nie nastraja optymistycznie. Kalkulacja uprawy kukurydzy na ziarno została sporządzona według relacji cenowych w III kwartale 2018 r.
Wielkopolska Izba Rolnicza
Tradycyjnie, podobnie jak inne obliczenia sporządzone przez WIR, kalkulacja uprawy kukurydzy jest bardzo szczegółowa. Aby otrzymać wyniki dla swojego gospodarstwa wystarczy, że rolnik podstawi do tabeli swoje dane.
Nakład | Jednostka | Ilość | Cena | Wartość |
1. Materiał siewny | j.s. 50 tys | 1,8 | 240,00 | 432.00 |
2. Nawożenie | ||||
Saletra amonowa | dt | 5 | 116,96 | 584,80 |
Polifoska 6-20-30 | dt | 5 | 160,79 | 803,95 |
Ca/Mg co 4 lata | t | 4 | 122,00 | 122,00 |
Razem nawożenie | 1510,75 | |||
3. Ochrona roślin | ||||
Traxor 600 EC | kg(l) | 2 | 29,00 | 58,00 |
Maister Power 42,5 OD | kg(l) | 1,5 | 128,00 | 192,00 |
Proteus 110 OD | kg(l) | 0,5 | 102,00 | 51,00 |
Razem ochrona | 301,00 | |||
4. Inne | ||||
Razem inne | 0,00 | |||
5. Usługi | ||||
Siew punktowy | godz. | 0,8 | 135,00 | 108,00 |
Zbiór kombajnowy | godz. | 1,1 | 336,00 | 369,60 |
Dosuszanie | %/t | 16% x 8t | 8,78 | 1123,84 |
Wapnowanie co 4 lata | godz. | 0,5 | 225,oo | 28,13 |
Razem usługi | 1521,57 | |||
6. Praca ciągnika | ||||
Uprawa ścierniska | godz. | 1 | 54,95 | 54,95 |
Orka zimowa | godz. | 3 | 54,95 | 164,86 |
Bronowanie | godz. | 0,6 | 47,72 | 28,63 |
Wysiew nawozów (3x) | godz. | 2,1 | 40,48 | 85,01 |
Uprawa przedsiewna | godz. | 1,5 | 47,72 | 71,58 |
Opryski (2x) | godz. | 1,8 | 40,48 | 72,87 |
Odbiór ziarna | godz. | 1 | 47,72 | 47,72 |
Transport zewnętrzny | godz. | 2 | 47,72 | 95,44 |
Razem praca ciągnika | godz. | 13 | 621,05 | |
7. Podatek | 173,20 | |||
8. Ubezpieczenie uprawy | 64,21 | |||
9. OC rolników | 3,90 | |||
Razem koszty bezpośrednie | 4627,68 | |||
10. Koszty ogólnogospodarcze | 1037,04 | |||
w tym amortyzacja | 666,60 | |||
11. Koszty pracy ludzkiej | godz. | 28 | 15.00 | 420,00 |
SUMA KOSZTÓW | 6084,72 | |||
Wartość produkcji | ||||
Produkt główny (netto) | dt | 80 | 66,89 | 5351,20 |
Ryczałtowy zwrot VAT | % | 7 | 4,68 | 374,58 |
Cena brutto | zł/dt | 71,57 | ||
Koszt produkcji ziarna | zł/dt | 64,65 | ||
Przychód (ziarno) | zł | 5725,78 | ||
Dopłata bezpośrednia | zł/ha | 912,94 | ||
RAZEM PRZYCHÓD | 6638,72 | |||
Wynik finansowy | zł/ha | 554,00 | ||
Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa | % | 183,11 |
Posłowie
Kalkulacje sporządzane przez wymienione jednostki różnią się oczywiście od siebie, ale to zleży od specyficznych dla danego regionu czynników uwzględnianych przy sporządzeniu obliczeń. Kłopotem dla rolnika może być porównanie poszczególnych wartości ze względu na inne nazewnictwo danych. Ujednolicenie terminologii z pewnością przyczyniłoby się do lepszego zrozumienia i stosowania kalkulacji w praktyce rolniczej. O zrozumiałych dla rolnikach terminach ekonomicznych pisaliśmy m.in. w materiale https://www.agrofakt.pl/koszty-ogolnogospodarcze-wynik-ekonomiczny/