Kiedy można stosować dawki dzielone środków ochrony roślin?

Jeszcze przed kilku laty dawki dzielone dozwolone były w Polsce tylko wtedy, gdy taką możliwość przewidywała etykieta (instrukcja stosowania). W ostatnich latach miały jednak miejsce istotne zmiany przepisów dotyczących ochrony roślin. Obecnie stosowanie zarówno dawek dzielonych, jak i obniżonych jest zgodne z prawem.

Co więcej, przepisy unijne zachęcają do tego, aby dzielić dawki, ponieważ takie rozwiązanie uważane jest za jedno z narzędzi stosowanych w integrowanej ochronie roślin. Przepisy nakładają na rolnika tylko jedno ograniczenie: zabieg w dawce dzielonej nie powinien przyczyniać się do rozwoju odporności u organizmów szkodliwych.

Dlaczego stosujemy dawki dzielone?

Cele mogą być różne, np.:

• zmniejszenie zużycia środka ochrony roślin (i związanych z tym kosztów);
• wydłużenie okresu działania środka;
• uniknięcie fitotoksycznego oddziaływania herbicydu na roślinę uprawną w warunkach stresowych (np. susza).

Jak dzielimy dawkę?

Źródło: AgroFoto.pl, radekjohn1640

Najprostsza odpowiedź brzmi: różnie. Sposób stosowania dawek dzielonych zależy od środka, rośliny uprawnej, warunków na polu oraz celu który nam przyświeca.

Są tu możliwe różne konfiguracje, np.:

• dawkę dzielimy na pół i środek stosujemy 2-krotnie;
• zamiast 2 pełnych dawek stosujemy 3-krotnie połowę dawki;
• albo zamiast wykonać zabieg chemiczny 3 razy w pełnej dawce, wykonujemy go 4-krotnie, stosując za każdym razem inną część zalecanej dawki itd.

Czy zawsze można dzielić dawkę?

Nie. Jeżeli na etykiecie zamieszczono uwagę, że środek można stosować tylko raz w sezonie wegetacyjnym, to zalecenia tego należy obowiązkowo przestrzegać i dawki dzielone są niedozwolone. Jako zakaz dzielenia dawki należy traktować także zalecenie etykiety, że zabieg należy wykonywać tylko w dawce zalecanej przez producenta. Takie zapisy są zazwyczaj związane ze strategią zapobiegania występowaniu odporności u organizmów szkodliwych.

Źródło: AgroFoto.pl, patrykc330

Czy etykieta może narzucać jeszcze inne ograniczenia odnośnie dzielenia dawek?

Tak. Jedynym ograniczeniem, jeżeli chodzi o dawki dzielone, są zapisy etykiet. Przed zastosowaniem dawek dzielonych etykietę należy przestudiować szczególnie uważnie. Przykłady zapisów, które wpływają na sposób dzielenia dawek, to:

• zakaz stosowania środka więcej niż 2- lub 3-krotnie w czasie sezonu wegetacyjnego – oznacza, że można dzielić dawki, ale nie wolno przekroczyć maksymalnej liczby zabiegów podanej w etykiecie;
• nakaz zachowania określonego odstępu czasowego między zabiegami – można dzielić dawkę, ale z zachowaniem tego odstępu (co czasem oznacza, że nie możemy zastosować podzielonej dawki tyle razy, ile byśmy chcieli);
• nakaz wykonania zabiegu tylko w określonej fazie rozwojowej rośliny uprawnej albo agrofaga – można dzielić dawkę, ale z zachowaniem zalecenia etykiety (inaczej może wystąpić obniżenie skuteczności lub fitotoksyczność);
• podanie okresu, który musi minąć od ostatniego zabiegu do zbioru – można dzielić dawkę, ale termin ostatniego zabiegu musi umożliwić zachowanie tego odstępu (inaczej środek nie zdąży się rozłożyć i jego pozostałości w niedozwolonej ilości będą wykrywane podczas badań kontrolnych).

Źródło: AgroFoto.pl, Kipa

Czy stosowanie dawek dzielonych wpływa na utratę gwarancji producenta środka?

Generalna zasada jest taka, że producent ponosi odpowiedzialność za skuteczność swojego produktu tylko wtedy, gdy był stosowany w sposób i w dawkach podanych w etykiecie. Jeżeli mimo wykonania zabiegu zgodnie z etykietą, środek chemiczny nie zadziałał, to producent jest zobowiązany do rekompensaty finansowej wobec rolnika.

Etykiety niektórych środków przewidują dawki dzielone jako jedną z możliwości stosowania środka. Jeżeli rolnik kieruje się zaleceniami takiej etykiety, wówczas nie ma wątpliwości – odpowiedzialność za skuteczność ponosi producent środka. Jeżeli jednak na etykiecie o obniżaniu dawek nie ma żadnej wzmianki, a rolnik z własnej inicjatywy zastosował środek w dawkach dzielonych i zabieg był nieskuteczny, to producent środka może uchylić się od odpowiedzialności.

Jeżeli rolnik kieruje się zaleceniami takiej etykiety, wówczas nie ma wątpliwości – odpowiedzialność za skuteczność ponosi producent środka.

Warto jednak podkreślić, że jeżeli zastosowanie w dawkach dzielonych wynika z zaleceń producenta innych niż etykieta (np. przedstawionych na szkoleniach dla rolników albo w materiałach informacyjnych), to wówczas producent będzie także odpowiedzialny za skuteczność, oczywiście pod warunkiem, że rolnik kierował się tymi zaleceniami.

Opłacalność stosowania dawek dzielonych

Poza kwestiami prawnymi i odpowiedzialnością za ewentualną nieskuteczność, dla racjonalnie gospodarującego i planującego rolnika istotne powinno być to, czy dzielenie dawek i wykonywanie wielu zabiegów mniejszymi dawkami się opłaca.

Pamiętajmy, że sam koszt wykonania zabiegu (paliwo, robocizna, woda) szacowany jest na ok. 60 zł/ha. Jest to zatem więcej niż koszt pełnej dawki niektórych środków ochrony roślin na hektar plantacji. Jeżeli dzielimy dawkę tylko po to, żeby zaoszczędzić na środku, to warto dobrze przeliczyć, czy nam się to opłaci po uwzględnieniu kosztów wykonania zabiegów.

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!