Krowy na słońcu: stres cieplny powoduje straty

6 czerwca 2016, Beata Kozłowska

Warto zadbać o to, aby w czasie upałów krowy się nie przegrzewały. Dlaczego utrzymanie prawidłowej temperatury jest tak ważne?

– Stres cieplny, uruchamia, jak każdy stres, lawinę reakcji biochemicznych organizmu, niekorzystnie rzutujących na stan zdrowia krowy i na produkcję mleka – mówi Cezary Stolarczyk, główny specjalista ds. bydła Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. – Upał szkodzi nie tylko samej krowie, ale też milionom żyjątek bytujących w jej żwaczu, odpowiedzialnym za prawidłowe trawienie, bo przecież podwyższenie ciepłoty ciała o 1–2°C, to także podniesienie temperatury treści żwacza.

Upał szkodzi nie tylko samej krowie, ale też milionom żyjątek bytujących w jej żwaczu.

Jak mówi ekspert, stres termiczny u krów ma wiele wyraźnych objawów:

ospałość, zmniejszenie aktywności,
zwiększenie pobierania wody,
zmniejszenie pobierania paszy,
poszukiwanie cienia i wilgotnych miejsc,
stanie i gromadzenie się przy miejscach naturalnej wentylacji,
skrócenie czasu przeżuwania,
skrócenie czasu i intensywności zachowań rujowych,
ślinienie się i dyszenie.

– Dlatego też niepokojące zmiany zachowania są próbą obrony organizmu przed wpływem wysokiej temperatury otoczenia – wyjaśnia Cezary Stolarczyk. – Utrzymujący się dyskomfort termiczny powoduje skutki nie tylko niemiłe dla zwierzęcia, ale też takie, których producent mleka w trosce o dobro krowy i własny portfel wolałby uniknąć. Według I. Flamenbauma w Polsce tylko z tytułu zmniejszonego poboru paszy straty wynoszą ok. 25 euro na sztukę rocznie.

Jak mówi specjalista, najbardziej na stres termiczny reagują krowy o wysokiej wydajności, gdyż u nich procesy metaboliczne przebiegają najintensywniej.

fot. Fotolia

W krajach o cieplejszym klimacie skutki stresu cieplnego są znaczniejsze i zostały dokładnie zbadane i scharakteryzowane:

niższa o 5–20% roczna produkcja mleka,
mniej mleka w szczycie laktacji o 10–15%,
niższa zawartość tłuszczu (o 0,4%) i białka (o 0,2%),
podwyższenie ilości komórek somatycznych,
zmniejszenie wykorzystania paszy o 10–15%,
niższy wskaźnik zapłodnień o 10–30%,
zmniejszenie wykrywalności rui,
zmniejszenie odporności,
zmniejszenie rozwoju tkanki wymienia w późnej ciąży,
zwiększenie śmiertelności cieląt.

Jak mówi specjalista, najbardziej na stres termiczny reagują krowy o wysokiej wydajności, gdyż u nich procesy metaboliczne przebiegają najintensywniej.

– Wystarczy wyobrazić sobie, że krowa produkująca 45 kg mleka dziennie wytwarza ilość ciepła równą 19 lampom o mocy 100W każda – dodaje pan Cezary. – Wystawienie na słońce, to dodatkowe 16 lamp, więc trudno się dziwić reakcjom organizmu. Aby stworzyć krowie komfort w okresie gorąca należy: unikać nadmiernego zagęszczenia zwierząt w budynku, zapewnić krowom wolny dostęp do czystej, świeżej wody, zapewnić zwierzętom cień, unikać bezpośredniego nasłonecznienia, umożliwić przebywanie w otoczeniu, gdzie jest świeże powietrze, dzięki sprawnemu i elastycznemu systemowi wentylacji obory, rozważyć zastosowanie rozwiązań technicznych, służących do schładzania krów.