Hodowla świń – wymagane dokumenty

fot. canstockphoto

W Polsce funkcjonują dwa sposoby oceny wartości użytkowej i hodowlanej świń. Pierwszy z nich polega na określaniu cech charakteryzujących użytkowość tuczną, rzeźna i reprodukcyjną na żywych zwierzętach oraz określenie zależności między nimi. Drugim jest to ocena poubojowa cech tucznych oraz rzeźnych.

W Polsce funkcjonują dwa sposoby oceny wartości użytkowej i hodowlanej świń. Pierwszy z nich polega na określaniu cech charakteryzujących użytkowość tuczną, rzeźna i reprodukcyjną na żywych zwierzętach oraz określenie zależności między nimi. Drugim jest to ocena poubojowa cech tucznych oraz rzeźnych. Rezultatem obydwu jest wartość hodowlana szacowana metodą BLUP na podstawie modeli zwierzęcia określonych w Krajowym Programie Hodowlanym.

Wartość hodowlana świń

Wartość hodowlana służy hodowcom do podejmowania decyzji w procesie doskonalenia genetycznego swoich stad. W poszczególnych programach hodowlanych określono m.in.:

• cele hodowlane,
• sposób identyfikacji zwierząt i ewidencjonowania rodowodów,
• sposób ewidencjonowania wyników oceny wartości użytkowej i genetycznej zwierząt,
• regulamin prowadzenia księgi hodowlanej,
• tryb i sposób wystawiania świadectw zootechnicznych,
• regulamin uczestnictwa w programie hodowlanym, który określa prawa i obowiązki hodowców uczestniczących w programach hodowlanych oraz prawa i obowiązki PZHiPTCh „POLSUS” oraz regulamin rozstrzygania sporów z hodowcami uczestniczącymi w programach hodowlanych.

Dokumenty w hodowli świń

Prowadzone w stadzie dokumenty hodowlane, stanowią podstawę do wpisu zwierząt do ksiąg wstępnych lub głównych. Dotyczą one pochodzenia zwierzęcia, wyników oceny wartości użytkowej i hodowlanej.  Pochodzenie zwierzęcia stwierdza się na podstawie: dowodu urodzenia, tzw. metryczki czyli zaświadczenia hodowlanego wystawionego przez prowadzącego księgi (dla zwierząt importowanych świadectwo pochodzenia); świadectwa pokrycia matki, w przypadku gdy locha posiada jednostronne pochodzenie.

Natomiast wartość użytkową świń określana się na podstawie:

• metryczki potomstwa;
• protokołu z oceny użytkowości tucznej i rzeźnej, przeprowadzonej przyżyciowo – wystawionej przez upoważnionego pracownika Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej;
• protokołu z oceny użytkowości tucznej i rzeźnej wystawionego przez Stację Kontroli Użytkowości Rzeźnej Trzody Chlewnej Instytutu Zootechniki.

Księgi hodowlane świń

Dzisiejsza księga hodowlana jest więc zbiorem danych zabezpieczonych w systemie informatycznym. Wpisując do nich zwierzęta, dokumentujemy ich rodowody, informacje o wynikach z oceny wartości użytkowej i oceny genetycznej oraz dane o hodowcach i właścicielach. Wpis zwierzęcia do sekcji głównej księgi potwierdza, że jest to zwierzę hodowlane czystorasowe, czyli spełnia wymogi programu hodowlanego. Dokumentacja prowadzona jest odrębnie dla każdej płci. Dzieli się na: część wstępną dla loch oraz część główną dla loch i dla knurków.

Lochy do ksiąg wpisuje się po odchowaniu pierwszego miotu prosiąt, które zostały poddane ocenie użytkowości tucznej i rzeźnej przeprowadzonej przyżyciowo. Knury natomiast po przeprowadzeniu oceny użytkowości tucznej i rzeźnej przyżyciowo.

Księgi wstępne i główne

Do części wstępnych i głównych ksiąg wpisuje się zwierzęta, jeśli nie wykazują zewnętrznych objawów chorobowych oraz odpowiadają wzorcowi rasy (bez wad budowy) oraz są poddane ocenie wartości użytkowej. Z kolei do części wstępnej ksiąg wpisuje się lochy, które pochodzą po knurze wpisanym do ksiąg. Do części głównych wpisuje się lochy i knury posiadające dwa pokolenia przodków wpisanych do ksiąg.

Za zwierzę hodowlane uważa się osobnika wpisanego do części wstępnej bądź głównej księgi, lub spełniające wymagania wpisu do księgi oraz poddane ocenie wartości użytkowej lub hodowlanej.

Wpisu do księgi mogą dokonać osoby do tego upoważnione i na wniosek hodowcy.

Nie wolno do księgi wpisywać zwierzęcia jeżeli jest brak pełnego oznakowania lub jest oznakowanie nieczytelne lub budzi wątpliwości. Zwierzę wpisane do księgo dostaje numer wpisu do księgi, który składa się z G (główna) lub W (wstępna) oznaczającej miejsce wpisu do księgi, kolejnego numeru wpisu do księgi oraz dwuliterowego numeru fili województwa. Dla pogłębienia wiedzy w temacie hodowli zwierząt, zapraszamy do przeczytania innych naszych artykułów o tematyce hodowlanej.

Program ochrony zasobów genetycznych świń

W przypadku przystąpienia do realizacji programu ochrony zasobów genetycznych świń:

• stado hodowcy musi się składać ze świń rasy puławskiej, złotnickiej białej lub złotnickiej pstrej, które są zakwalifikowane przez prowadzącego księgi hodowlane danej rasy do programu ochrony;
• liczebność tych stad musi wynosić minimum:
  • 10 loch rasy puławskiej w stadzie podstawowym i 1 knura,
  • 8 loch rasy złotnickiej białej w stadzie podstawowym i 1 knura,
  • 8 loch rasy złotnickiej pstrej w stadzie podstawowym i 1 knura;
• hodowca biorący udział w programie akceptuje i zobowiązuje się do ścisłego przestrzegania wszystkich warunków określonych w programie.

Ponadto hodowca poprzez prowadzącego księgi hodowlane danej rasy świń zobowiązany jest do corocznego przesyłania do Instytutu aktualnego wykazu loch objętych programem oraz wykazu loszek nowo zakwalifikowanych do programu (loszki remontowe). W zobowiązaniu hodowcy jest również niezwłoczne informowanie prowadzącego księgi hodowlane świń o wszelkich zmianach w stadzie (wycofaniu lub zamianie zwierząt), zgodnie z obowiązującą procedurą.

Kwalifikacja świń do programu

Kwalifikacje stad i zwierząt (loch i loszek) do programu ochrony zasobów genetycznych dokonywane są przez podmiot prowadzący księgi hodowlane dla danej rasy na podstawie wniosku hodowcy, po spełnieniu wymogów określonych przez podmiot prowadzący, w którym określone są warunki utrzymania, rodzaj żywienia oraz  minimalna wielkość stada podstawowego.

Hodowca zobowiązany jest do corocznego przesyłania, do podmiotu prowadzącego księgi, aktualnego wykazu loch objętych programem oraz wykazu loszek remontowych, które zostały zakwalifikowane do programu. Umowa o przystąpieniu do realizacji programu ochrony zasobów genetycznych świń  jest spisywana jednorazowo w trakcie trwania programu.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!