Kwieciak malinowiec na truskawce — kiedy i czym go zwalczać?
Groźnym szkodnikiem pąków truskawek w ostatnich latach jest kwieciak malinowiec. Niemal corocznie występuje w dużym nasileniu i wymaga bezpośredniego zwalczania. Kiedy i czym go zwalczać? Dowiedz się!
Kwieciak malinowiec jest groźnym szkodnikiem, jak nazwa wskazuje — malin, ale równie często występuje w uprawach truskawki, czyniąc znaczne szkody w plonie. Szczególne niebezpieczny jest w latach wilgotnych, chłodnych, gdy generalnie występują problemy podczas kwitnienia i dojrzewania truskawki.
Spis treści
Opis szkodnika
Kwieciak malinowiec (Anthonomus rubi) jest chrząszczem z rodziny ryjkowcowatych (Curculionidae). Jego ciało jest jednolicie czarnobrązowo,
Kwieciak malinowiec — chrząszcz na kwiecie truskawki
matowo ubarwione, długości maksymalnie 4 mm. Larwa kwieciaka jest beznożna, biaława z ciemną głową. Żerując w pąkach truskawek, często jest charakterystycznie wygięta w kształcie litery C. Oprócz truskawek kwieciak żeruje na malinie, poziomce, jeżynie, a nawet róży. Pełny rozwój gatunku przebiega prawdopodobnie tylko na truskawce i malinie.
Rozwój kwieciaka malinowca
Stadium zimującym są chrząszcze w resztkach roślinnych, w glebie lub w szczelinach kory drzew. Po przezimowaniu, gdy średnia temperatura dobowa przekroczy 12°C, chrząszcze się aktywizują. Początkowo żerują na liściach, czasami także na płatkach kwiatowych powodując powstawanie małych otworów. To wczesnowiosenne żerowanie na liściach, określone jako żer uzupełniający, poprzedza kopulację. Dopiero potem, po kopulacji samice mogą składać jaja, które są owalne i białe. Wybierają do tego celu rozluźnione pąki kwiatowe, najpierw podcinając delikatnie ich szypułkę. Następnie składają do środka pąka po jednym jaju. Larwa żeruje w pąku, wygryzając jego wnętrze. Jej rozwój trwa do 3 tygodni. W efekcie uszkodzeń szypułek i żerowania larw zaatakowane pąki zwisają, więdną, wysychają i opadają na ziemię. Wówczas następuje przepoczwarczenie. Pod koniec czerwca i w lipcu pojawiają się owady dorosłe, które jakiś czas żerują na liściach, a następnie szukają miejsc do zimowania. W ciągu roku kwieciak malinowiec tworzy jedno pokolenie.
Jakie zagrożenie stanowią kwieciaki?
Nazwa szkodnika wskazuje na jego powiązanie z kwiatami. W przypadku truskawki samice przed złożeniem jaja do pąka nacinają jego
Kwieciak malinowiec — podcięte przez jego samicę pąki kwiatowe truskawki
szypułkę. Nacięcie jest tak głębokie, aby przerwać dopływ wody i składników pokarmowych do organu rośliny. W efekcie pąk stopniowo zasycha. Duża liczebność chrząszczy kwieciaka powoduje znaczne straty na plantacji jeszcze przed kwitnieniem, co objawia się zmniejszeniem plonu. Szczególne niebezpieczeństwo szkodnik stanowi gdy:
- pojawi się wcześnie na plantacji i uszkadza pierwsze — tzw. królewskie kwiaty, z których formowałyby się najwcześniej, najdorodniejsze owoce;
- w okresie kwitnienia występuje wysoka wilgotność przyczyniająca się dodatkowo do rozwoju szarej pleśni — czyli dochodzi do współwystąpienia dwóch czynników ograniczających plonowanie.
Lustracje plantacji truskawki — terminy
Obserwacje kwiatostanów na obecność kwieciaka malinowca powinno się rozpocząć przynajmniej 2 tygodnie przed planowanym kwitnieniem truskawek, gdy pierwsze pąki zaczynają się kształtować i rozwijać (BBCH 12–59). Zwykle już wówczas można znaleźć na plantacji pierwsze uszkodzone pąki.
Próg zagrożenia kwieciakiem malinowcem
W celu określenia progu zagrożenia należy przeglądać po 200 kwiatostanów z plantacji (4 próby po 50 pąków). Z losowo wybranych roślin rosnących w różnych miejscach plantacji należy potrząsać kwiatostanem nad podstawioną płytką. Chrząszcze mają małe rozmiary, dlatego właśnie najlepiej zastosować metodę otrząsania kwiatostanów.
Zabieg zwalczania rozpoczynamy, jeśli znajdziemy 2 chrząszcze kwieciaka na 200 przejrzanych kwiatostanów.
Zwalczanie kwieciaka malinowca
Szkody, jakie może poczynić kwieciak malinowiec na truskawce bywają bardzo duże, w zależności od sezonu. W razie, gdy nie podejmiemy zwalczania, szkodnik może zniszczyć kilkadziesiąt procent pąków kwiatowych (nawet 80% i więcej), co spowoduje tej samej wielkości obniżkę plonów. W związku z tym zagrożeniem na większości plantacji w Polsce zabiegi chemiczne przeciw omawianemu szkodnikowi wykonuje się praktycznie co roku. Opryskiwanie liści i kwiatostanów należy przeprowadzić tuż przed kwitnieniem, a czasem już po rozwinięciu się pierwszych kwiatów. W tym terminie na truskawkach występują inne szkodniki, jak mszyce czy zmieniki, których populacje także wówczas przy okazji zabiegu mogą zostać ograniczone.
Ze względu na proponowany termin zabiegu należy przestrzegać prewencji dla pszczół.
Zarejestrowane obecnie na truskawkach do zwalczania kwieciaka malinowca są:
- pyretroidy (deltametryna),
- neonikotynoidy (acetamipryd),
- antranilowe diamidy (cyjanotraniliprol).
Szczególną uwagę na plantacji należy zwrócić jeśli po okresie pochmurnej, chłodnej pogody nadchodzą cieplejsze i słoneczne dni. Aktywność kwieciaka malinowca w takich warunkach może wzrastać. Obecnie mamy zarejestrowane do ochrony środki zawierające trzy substancje czynne. Pyretroid — środek powierzchniowy jest najskuteczniejszy w temperaturze poniżej 20°C. Drugi związek — z grupy neonikotynoidów nie ma szczególnych wymagać względem temperatury. Substancja działa m.in. translaminarnie, ale też wgłębnie, układowo i powierzchniowo, dzięki temu jest mało zmywalna przez deszcz. Trzecią substancję — diamidową można stosować od fazy drugiego liścia do fazy dojrzałości zbiorczej, tj. BBCH 12–89. W zależności od środka handlowego można nią opryskiwać (działa wgłębnie i translaminarnie) lub podawać za pomocą linii nawadniania kropelkowego (działa układowo) w uprawie truskawek. W każdym przypadku konieczna jest dokładna lektura etykiety, gdyż ten związek znajduje się w kilku handlowych produktach, aby wiedzieć, jak stosować wybrany. To nie jest obojętne! — mówi Albert Zwierzyński, Doradca Jagodowy.
Zabieg docelowy w punkt niezależny od pogody
Jednym z insektycydów diamidowych, zawierającym cyjanotraniliprol (znany pod marką Cyazypyr®) jest Verimark®200 SC. Dotychczas zwalczanie kwieciaka malinowca polegało na opryskiwaniu plantacji truskawek. Obecnie, gdy podstawą dobrej praktyki ochrony roślin jest minimalizacja zużycia środków ochrony roślin i aplikacja maksymalnie ograniczająca wpływ zabiegu na środowisko, warto sięgnąć właśnie po Verimark® 200 SC. Środek ten podaje się bowiem poprzez system nawadniania kropelkowego. Gdy linia kroplująca znajduje się jak najbliżej rzędu roślin, wówczas środek dociera wyłącznie bezpośrednio w obręb systemu korzeniowego truskawki. Z takiej lokalizacji może być w pełni wykorzystany przez roślinę. Pobrany przez korzenie układowo krąży wraz z sokami roślinnymi, docierając do wszystkich organów. Najlepiej, gdy podaje się go wcześnie rano, przy otwartych aparatach szparkowych, wówczas siła ssąca rośliny jest największa, co pozwala na intensywne i szybkie pobranie substancji czynnej z podłoża i rozprowadzenie jej do wszystkich komórek rośliny.
Jako plantatorzy, wybierając środek podawany dokorzeniowo poprzez system nawadniania kropelkowego uniezależniamy się od niekorzystnych warunków pogodowych uniemożliwiających zabieg — czyli od silnego wiatru, czy intensywnych opadów.
Cyazypyr® działa destrukcyjnie na chrząszcze podczas żeru uzupełniającego czy, ale przede wszystkim — na larwy, co przeciwdziała uszkodzeniu czy zniszczeniu pąków kwiatowych truskawki.
Verimark® można stosować od fazy dwóch liści truskawki do dojrzałości zbiorczej owoców, gdyż karencja dla tego insektycydu wynosi zaledwie 1 dzień.
Sąsiedztwo malin obok plantacji truskawek z pewnością będzie zwiększać występowanie kwieciaka malinowca. Większe zagrożenie ze strony tego szkodnika występuje zwłaszcza w chłodniejsze miesiące wiosenne.
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
