Mięso w diecie człowieka
Mięso w diecie człowieka – czy jest potrzebne? Temat jest trudny bowiem na nawyki i tradycje, nakładają się mody i nowe tendencje, których przesłanki maja różne źródła od ochrony klimatu po ochronę zdrowia. Nawyki żywieniowe kształtowane są już na etapie dzieciństwa. To w głównej mierze decyduje o tym, czy na dalszym etapie życia człowiek będzie zwracał uwagę na to, co je, a dokładnie na skład i wartości odżywcze przyjmowanego pożywienia.
Pod uwagę należy wziąć, że wpływ na sposób odżywiania ma przede wszystkim wiek, aktywność fizyczna oraz stan zdrowotny organizmu. Na każdym z etapów preferencje dotyczące spożywanego pokarmu będą się znacząco różnić, przede wszystkim ze względu na potrzeby organizmu na poszczególne składniki pokarmowe.
Racjonalne żywienie zakłada, że powinno się skupić na 4 elementach:
- umiar – znajomość tej zasady polega na nieprzejadaniu się, a także częstszej konsumpcji posiłków o mniejszej objętości,
- urozmaicenie – stosowanie się do zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia dotyczących łączenia i proporcji produktów,
- uregulowanie – spożywanie stałej liczby posiłków o stałej porze,
- unikanie – szczególnie dotyczy to nadmiaru cukrów, tłuszczów zwierzęcych oraz soli.
Prawidłowe żywienie wpływa korzystnie na rozwój fizyczny, jak i umysłowy, szczególnie istotne jest ono u młodzieży w okresie dojrzewania.
Spis treści
Mięso w diecie człowieka
Mięso w diecie człowieka odgrywa znaczącą rolę już od dawien dawna. Pierwotny człowiek spożywał mięso ze zwierząt, które upolował. Z czasem zaczął je udomawiać, dzięki czemu rozwinęły się ich chów i hodowla, a o dostarczenie białka zwierzęcego było łatwiejsze. Chów rozwijał się etapowo, najpierw utrzymywano pojedyncze sztuki, później zaczęto utrzymywać większe stada zwierząt, a z biegiem czasu człowiek nauczył się, jak przechowywać mięso.
Obecnie pozyskiwanie i przetwarzanie mięsa odbywa się w specjalistycznych obiektach pod nadzorem powiatowego lekarza weterynarii, a nadzór pełni Wojewódzki Inspektorat Weterynaryjny.
Sektor produkcji zwierzęcej z roku na rok ulega intensyfikacji, aby móc pokryć zapotrzebowanie na mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Ciągle rosnąca liczba ludności powoduje, że coraz większy nacisk kładzie się na szybki chów przy produkcji dużej ilości mięsa, używając do tego różnych metod hodowlanych, aby stworzyć rasy zwierząt, które sprostają wymaganiom konsumentów. Rozwój produkcji zwierzęcej związany jest z rolą, jaką odgrywa mięso w diecie człowieka. Przede wszystkim jest to jedno z najważniejszych źródeł białka, a także posiada wysoką wartość odżywczą człowieka. Oprócz tego zawiera tłuszcz i węglowodany w niewielkiej ilości. Ponadto mięso jest bogate w składniki mineralne oraz witaminy, głównie z grupy B.
W zależności od gatunku mięsa, różni się ono między sobą profilem składników pokarmowych. Różnicą w mięsie białym a czerwonym jest nie tylko kolor, ale także zawartość białka, tłuszczu, witamin.
Skład chemiczny mięsa
Pod względem chemicznym tkanka mięśniowa zwierząt zbudowana jest głównie z wody, białka, wyciągowych związków azotowych, tłuszczu, węglowodanów, substancji mineralnych oraz witamin. Procentowy skład chemiczny chudego mięsa zwierząt rzeźnych przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Skład chemiczny chudego mięsa zwierząt rzeźnych.
Składnik | Przybliżona zawartość w chudym mięsie (%) |
woda | 70,0-75,0 |
białko | 18,5-23,0 |
azotowe związki białkowe | 1,5-2,0 |
tłuszcz | 1,0-4,0 |
węglowodany | 0,5-1,5 |
substancje mineralne | 0,8-1,8 |
witaminy | Wartości niewymierne |
Źródło: Mięso – podstawy nauki i technologii, Pisula, Pospiech, 2011
Mięso może zawierać 12-15% białka w zależności od jego rodzaju. Najwięcej znajduje się go w mięsie cielęcym, drobiowym i wołowym, a mniej w mięsie wieprzowym.
W mięsie występują również cukry (węglowodany), w ilości od 0,5-1,5% całej masy mięśniowej, w tym glikogen, który jest materiałem zapasowym dla zwierząt, a jego zawartość w głównej mierze zależy od wieku, gatunku oraz sposobu odżywiania zwierzęcia. Odgrywa on ogromną rolę, ponieważ odpowiada za dojrzewanie mięsa, a także w zmianach poubojowych.
Wieprzowina w diecie człowieka
Wieprzowina w diecie człowieka odgrywa znaczącą rolę. Mięso wieprzowe stanowi cenne źródło minerałów i witamin, m.in. potasu, fosforu, siarki, sodu, chloru, magnezu, wapnia, a także w mniejszych ilościach żelaza, cynku, jodu, kobaltu, miedzi, manganu i selenu. Oprócz tego, mięso bogate jest w witaminy z grupy B, szczególnie B1, B2, B6, B12, kwas pantotenowy i foliowy. Oprócz mięsa, zróżnicowaną grupę stanowią podroby, które pod względem składu chemicznego, głównie białka, zbliżone są do mięsa chudego, jednak większą zawartością tłuszczu, a także węglowodanów.
Mięso różni się składem chemicznym w zależności od elementu tuszy. Związane jest to ze zmiennym udziałem tkanek. Różnice w składzie tkankowym są determinowane przez gatunek zwierząt rzeźnych. Przede wszystkim różnice widoczne są w zawartości chudego mięsa, otłuszczeniu i zawartości tłuszczu międzymięśniowego. W tabeli 2 przedstawione zostały wartości składników chemicznych w chudym mięsie różnych gatunków zwierząt rzeźnych. Wartości te są średnimi zawartościami poszczególnych składników chemicznych, a populacje są zróżnicowane pod względem rasy w obrębie gatunku oraz płci, wieku, a także warunków utrzymywania.
Tabela 2. Mięso w diecie człowieka. Szacunkowa zawartość składników chemicznych w chudym mięsie różnych gatunków zwierząt rzeźnych.
Gatunek |
Zawartość składnika chemicznego w mięsie chudym (%) (dla wieprzowiny, wołowiny i mięsa króliczego dla m. longissimus) |
Liczba (n) |
||||||||
Woda | Białko | Tłuszcz | ||||||||
śr. | min. | maks. | śr. | min. | maks. | śr. | min. | maks. | ||
świnie | 74,4 | 72,1 | 77,3 | 22,4 | 19,0 | 24,5 | 1,9 | 0,8 | 3,5 | 33 |
bydło | 74,7 | 69,5 | 77,0 | 21,5 | 17,5 | 23,5 | 2,6 | 0,6 | 7,3 | 24 |
owce | 75,7 | 68,9 | 78,2 | 20,1 | 17,6 | 23,4 | 2,5 | 1,3 | 8,5 | 18 |
kozy | 74,7 | 68,3 | 78,4 | 21,0 | 19,1 | 23,4 | 2,8 | 0,9 | 5,0 | 11 |
króliki | 74,3 | 69,3 | 78,3 | 22,2 | 19,9 | 26,9 | 2,2 | 0,6 | 3,2 | 6 |
Źródło: Mięso – podstawy nauki i technologii, Pisula, Pospiech, 2011
Jaka jest konsumpcja wieprzowiny?
Konsumpcja wieprzowiny w ostatnich latach waha się w granicach 38–42 kg/osobę/rok i stanowi ponad 50% mięsa spożywanego w naszym kraju. W Polsce najchętniej wykorzystywane są wyręby: schab, szynka, łopatka, boczek. Wraz ze wzrostem dochodów gospodarstw domowych wzrasta spożycie mięsa białego i czerwonego, a zwłaszcza wieprzowiny.
Oczywiście spory między zwolennikami diety wegetariańskiej a miłośnikami mięsa trwają. Nie zmienia to faktów, czyli podobnie jak inne produkty pochodzenia zwierzęcego (np. sery, mleko, jaja), mięso w diecie człowieka jest najlepszym źródłem pełnowartościowego białka, które w przeciwieństwie do białka roślinnego, zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy w optymalnych proporcjach. Białko zwierzęce jest także lepiej przyswajalne niż to pochodzenia roślinnego.
Zasady prawidłowego żywienia
Na koniec przestawmy podstawowe zasady prawidłowego żywienia, którymi powinno się kierować, aby zapewnić dostarczenie organizmowi odpowiednich składników, a także pokryć jego zapotrzebowanie.
Należą do nich m.in.:
- Spożywanie co najmniej 4 posiłków dziennie z równomiernymi odstępami.
- Dieta powinna dostarczać składników w odpowiedniej ilości z pięciu grup z piramidy żywienia.
- Należy ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych, a także soli, cukrów i węglowodanów.
- Oprócz podstawowych posiłków należy zapewnić dodatkowo, przede wszystkim owoce i warzywa, ale także orzechy, czy nabiał w postaci jogurtów i kefirów.
- Należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu, co najmniej 2 l wody dziennie, nie uwzględniając w tym soków i innych napojów.
- Warto zadbać o wysiłek fizyczny, który pozwoli na utrzymanie lub poprawę kondycji.
Reasumując potrzebujemy mięsa w naszej diecie, może jako producenci nie mamy wpływu na cenę „w detalu”, ale to my decydujemy o jakości surowca i pośrednio wytworzonych w przetwórstwie wyrobach, które trafiają w oczekiwania konsumentów i realizują stabilny, a nawet rosnący popyt na wieprzowinę, najlepiej z naszych świń.
Mięso w diecie jest ważne, a wieprzowina w diecie człowieka sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu organizmu.
Kategoria | Produkcja trzody chlewnej |
Problematyka | Mięso w diecie człowieka |
Słowa kluczowe | Potrzeby pokarmowe, dieta, wieprzowina w diecie człowieka |
Przeczytaj również: Dobrostan świń – Jak zadbać o prawidłowy rozwój świń?
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!