Od kiedy dopłata do krów mlecznych?

fot. Pixabay

Dopłata do krów mlecznych to jedna z form pomocy, o jaką apelują rolnicy, których dotyka sytuacja na rynku mleka. W tej sprawie Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystosował wniosek do resortu rolnictwa. W imieniu ministerstwa rolnictwa odpowiedzi udzielił Sekretarz Stanu Ryszard Bartosik.

Na pytania KRIR o to kiedy będzie dopłata do krów mlecznych dla rolników dotkniętych złą sytuacją na rynku mleka, odpowiada MRiRW.

Jaka jest sytuacja na rynku mleka Polsce?

W latach 2021–2022 nastąpił wzrost średniej ceny skupu mleka. Pomiędzy styczniem 2021 r. a grudniem 2022 r. wzrosła ona w UE-27 o 67%, z 34,87 EUE/100 kg do 58,25 EUR/100 kg. W tym samym czasie w Polsce wzrost wyniósł 86%, ze 149,29 zł/100 kg do 277,93 zł/100 kg. Jednakże od połowy 2022 r. widoczne były wyraźne spadki cen zbytu przetworów mlecznych na rynkach światowych i unijnym. Za ich przyczyną w 2023 r. nastąpiło odwrócenie tendencji wzrostowej cen mleka.

W styczniu 2023 r. średnia cena skupu mleka w UE wyniosła 55,74 EUR/100 kg (-4,3% m/m). Jednakże do kwietnia spadła do poziomu 47,55 EUR/100 kg. Za tymi spadkami na rynkach unijnych, także ceny skupu mleka w Polsce spadają już od stycznia. Od grudnia 2022 r., kiedy to odnotowano historycznie wysoką cenę skupu mleka na poziomie 59,39 EUR/100 kg, w kwietniu wyniosła ona 46,72 EUR/100 kg. Jest to spadek o 21,3%.

Niskie ceny mleka w innych krajach UE

Niższe niż w Polsce ceny mleka w skupie w kwietniu 2023 r. odnotowano w takich krajach jak:

• Łotwa (34,72 EUR/100 kg),
• Litwa (37,92 EUR/100 kg),
• Irlandia (41,76 EUR/100 kg),
• Belgia (43,61 EUR/100 kg),
• Bułgaria (43,63 EUR/100 kg),
• Niderlandy (44,75 EUR/100 kg),
• Niemcy (46,54 EUR/100 kg),
• Słowenia (46,08 EUR/100 kg),
• Słowacja (46,31 EUR/100 kg).

Kryzys czy rynkowa korekta?

Na posiedzeniu Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) 20 marca 2023 r. Komisja wskazała, że ceny spadły z rekordowo wysokiego poziomu. W związku z tym nie powinno się zatem mówić o kryzysie, lecz korekcie sytuacji na rynku mleka. Jednocześnie Komisja zapowiedziała kontynuację monitoringu sytuacji i reakcję jeśli będzie ona wymagana.
Z kolei na posiedzeniu AGRIFISH 30 maja 2023 r. Komisja odnotowała dalszy spadek ceny skupu surowca mlecznego. Ale jednocześnie KE podkreśliła, że cena mleka nadal jest wysoka, choć w niektórych państwach członkowskich jest wyraźnie niższa od średniej unijnej.

Unijna pomoc dla państw przyfrontowych i nie tylko

W związku z bieżącą sytuacją rolnictwa w UE Komisja Europejska omówiła zawartość drugiego pakietu pomocowego w wysokości 100 mln EUR. Jest on przeznaczony dla pięciu państw członkowskich sąsiadujących z Ukrainą, w tym dla Polski.
Jednocześnie KE zaprezentowała trzeci pakiet zawierający pomoc finansową w wysokości 330 mln EUR przeznaczoną na wsparcie rynków rolnych w pozostałych 22 państwach członkowskich UE. Z tych środków Litwa i Łotwa, czyli kraje najbardziej dotknięte spadkami cen mleka w skupie mogą przeznaczyć kwoty na wsparcie krajowych producentów mleka. Natomiast w Polsce środki finansowe uzyskane w ramach drugiego pakietu pomocy trafią na wsparcie krajowego sektora zbóż. Ponieważ to on jest najbardziej dotknięty sytuacją związaną z importem zboża z Ukrainy. Natomiast dopłata do krów mlecznych nie została przewidziana w ramach tych środków.

Dlaczego nie ma wskazań do dopłat do przechowywania niektórych produktów mlecznych

Jak napisał wiceminister Bartosik, skup interwencyjny masła i odtłuszczonego mleka w proszku (OMP) w UE jest obecnie otwarty. Mimo to nie cieszy się zainteresowaniem handlowców, ponieważ bieżące ceny rynkowe tych produktów znacząco przewyższają poziom ich cen interwencyjnych. Ponadto państwa członkowskie UE, jak i KE, nie uważają za wskazane uruchomienie mechanizmów dopłat do prywatnego przechowywania masła, OMP i serów.

Ponadto wiceminister podkreślił, że już obecnie zaplanowano szereg instrumentów pomocowych dla sektora mleczarskiego. W 2023 r., w ramach Planu Strategicznego WPR, producenci mleka będą mogli tak jak dotychczas, korzystać na zasadach ogólnych ze wszystkich instrumentów wsparcia bezpośredniego. W szczególności dotyczy to podstawowego wsparcia dochodów i uzupełniającego redystrybucyjnego wsparcia dochodów. Ponadto mogą skorzystać z Uzupełniającej Płatności Podstawowej oraz interwencji II filara obejmującej:

• płatności ONW (obszar z ograniczeniami naturalnymi),
• rolnictwo ekologiczne,
• działania rolno-środowiskowo-klimatycznego

Są one realizowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020 (PROW 2014–2020).

Ile wyniesie dopłata do krów?

Na dopłaty do krów w latach 2023–2027 zaplanowano średnio ok. 158 mln EUR rocznie. Przewidywana średnia roczna dopłata do krowy mlecznej wynosi 94 EUR/szt. Szacuje się, że wsparcie co roku obejmie ok. 1 677 240 zwierząt.

Na płatność do bydła w latach 2023–2027 planuje się przeznaczyć średnio ok. 179 mln EUR rocznie. Przewidywana średnia roczna stawka wynosi 74 EUR/szt. Szacuje się, że wsparciem co roku objętych zostanie ok. 2 426 488 zwierząt.

Ponadto środki można pozyskać m.in. w ramach:

• ekoschematu Dobrostan zwierząt, wariant Dobrostan krów mlecznych,
• wariantu 1.1. Zachowanie lokalnych ras bydła — użytkowanie mleczne — 2738 zł i dodatkowo jednorazową płatność w wysokości 15 131 zł/szt., rekompensującą koszty udostępnienia samców w celu pozyskania nasienia.

Poza tym można ubiegać się o pomoc w ramach poniższych instrumentów wsparcia:

• premie dla młodych rolników;
• restrukturyzacja małych gospodarstw;
• oraz innych, realizowanych m.in.:
  • w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność (dotacje), Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu, Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej, Inwestycje poprawiające dobrostan bydła i świń, Rozwój małych gospodarstw, Premie dla młodych rolników).
  • w ramach PROW 2014–2020 poddziałanie 4.2. „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój”
  • w ramach KPO inwestycja A1.4.1 Wsparcie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) na wykonywanie działalności w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, rybołówstwa lub akwakultury.

Ponadto producenci mleka mogą skorzystać z innych form pomocy: kredytów na preferencyjnych warunkach czy ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej.

Czytaj również: Modernizacja gospodarstw rolnych 2023 — wkrótce koniec naboru

Źródło: KRIR