Pomoc dla producentów mleka: czy warto liczyć na wsparcie UE?
Mimo że skup mleka w Polsce w styczniu był wyższy, a cena skupu mleka w 2017 w relacji rok do roku była wyższa o ok. 20%, z powodu wyznaczonych kierunków polityki Unii Europejskiej sytuacja na rynku mleka nie jest obiecująca… Co mają więc począć producenci mleka?
Spis treści
Ceny skupu mleka
Według GUS cena skupu mleka w styczniu 2017 r. wyniosła 132,03 zł/1 hl i była wyższa o 18,1% niż w styczniu 2016 r. i o 2,9% niższa niż w grudniu 2016 r.
Czy obecne ceny skupu mleka są optymalne?
– Cena dla rolnika nigdy nie jest optymalna. Cena mleka zależy od wahań cen produktów mleczarskich. My jako mleczarnia płacimy tyle, na ile nas stać – odpowiada Kierownik Działu Skupu mleczarni w woj. podlaskim. – Zapowiada się, że lepiej nie będzie. Ceny w styczniu, lutym i marcu były takie same. Z góry nie można zakładać, jak będzie w przyszłości, ale sądzę, że ceny mleka pójdą w dół.
Wydaje się, że Unia planuje podjąć działania w ramach pomocy dla producentów mleka w opowiedzi na opinie takie jak ta… ale o tym ciut niżej.
Wzrost skupu mleka
W Raporcie PFHBiPM czytamy, że w Polsce skup mleka w styczniu 2017 r. wyniósł 921,6 mln l i wzrósł o 3,4% w porównaniu z grudniem, a w porównaniu do z rokiem 2015 r. wzrósł o 2,1%. Natomiast w całej Unii Europejskiej tylko w grudniu 2016 r. skupiono 11 754 480 tys. l mleka, czyli o 2,9% mniej niż rok wcześniej.
5 największych producentów (Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Holandia, Polska) skupiło w opisywanym miesiącu w sumie 7 137 000 tys. l mleka, czyli 64,2% mleka ogółem skupionego w UE. Niestety polityka Unii Europejskiej zmierza w kierunku ograniczenia tego typu produkcji (z tego też względu możliwe będą różne formy pomocy dla producentów mleka).
Wyszczególnienie wg siedziby producenta | Skup |
Polska | 921 634 |
woj. dolnośląskie | 4216 |
woj. kujawsko-pomorskie | 46 348 |
woj. lubelskie | 59 972 |
woj. lubuskie | 14 566 |
woj. łódzkie | 81 681 |
woj. małopolskie | 11 484 |
woj. mazowieckie | 161 888 |
woj. opolskie | 18 282 |
woj. podkarpackie | 3844 |
woj. podlaskie | 317 236 |
woj. pomorskie | 12 821 |
woj. śląskie | 13 704 |
woj. świętokrzyskie | 26 097 |
woj. warmińsko-mazurskie | 22 078 |
woj. wielkopolskie | 122 369 |
woj. zachodniopomorskie | 5048 |
Jak więc widać z powyższej tabeli, zagłębiem mleka w Polsce wciąż jest woj. podlaskie. Drugie miejsce w skupie mleka wg siedziby producenta zajęło woj. mazowieckie, a trzecie miejsce woj. wielkopolskie. Ostatnie miejsce zajęło woj. podkarpackie.
Pomoc w przejściu producentów mleka na produkcję bydła mięsnego
Większe gospodarstwa są wykluczone z pomocy, ponieważ wsparcie opłacalności produkcji mleka w oparciu tylko o ten kierunek pomocy, jak twierdzi MRiRW, nie jest możliwe.
Według rozporządzenia pomoc finansowa ma zostać przyznana producentowi mleka w formie refundacji kosztów zakupu jałówek hodowlanych ras mięsnych lub buhaja czystorasowego rasy mięsnej, aby umożliwić producentowi przejście na produkcję bydła mięsnego. Ponadto o pomoc mogą ubiegać się producenci trzody chlewnej spełniający określone wymagania.
Pomoc została uruchomiona przez Komisję Europejską w związku z trudną sytuacją na rynkach rolnych. Komisja Europejska udostępniła państwom członkowskim UE środki w całkowitej kwocie 350 mln euro, w tym Polsce 22,67 mln euro (ok. 98,69 mln zł). [FAMMU/FAPA na podstawie MRiRW]
Którzy producenci mogą otrzymać pomoc?
Jak podaje w uzasadnieniu MRiRW, wsparcie skierowane jest do tych gospodarstw, gdzie produkcja mleka jest nieopłacalna i do gospodarstw małych, bo próg kwalifikowalności wynosi tylko 30 krów. Celem jest zmiana profilu produkcji, która z jednej strony powinna obniżyć koszty produkcji, a z drugiej podaż mleka z gospodarstw mniej konkurencyjnych na rynku, nieodpornych na zmiany cen. Gospodarstwa te powinny prowadzić chów bydła mięsnego w swojej skali. Ma to się odbywać w oparciu o posiadane zasoby ziemi i budynki gospodarskie.
Większe gospodarstwa są wykluczone z pomocy, ponieważ wsparcie opłacalności produkcji mleka w oparciu tylko o ten kierunek pomocy, jak twierdzi MRiRW, nie jest możliwe.
Dofinansowanie zakupu
Oferowana jest pomoc dla producentów mleka do zakupu 20 jałówek (w wieku powyżej 6 miesięcy do nie mniej niż 36 miesięcy) i 1 buhaja w wieku nie więcej niż 13 miesięcy. Jest to refundacja części kosztów ich zakupu. Możliwa jest 60% zaliczka. Pomoc zostanie wypłacona w terminie do dnia 15 lipca 2017 r. po złożeniu wniosku o płatność wraz właściwymi dokumentami. Kwota pomocy jest uzależniona od wieku jałówki (od 6 miesięcy do 18 miesięcy) od 1000 do 2500 zł. Za zakup buhaja natomiast przypadać będzie 4000 zł.
Obowiązki producenta mleka
Obowiązkiem nowego producenta bydła będzie utrzymanie jałówek lub buhaja w czasie nie krótszym niż 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o wypłacie pomocy. Będzie musiał też zaprzestać sprzedaży mleka do skupu w okresie nie dłuższym niż 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o wypłacie pomocy. Wznowienie produkcji może nastąpić nie wcześniej niż od 1 stycznia 2019 r.
Pomoc dla producentów mleka: jakie są opinie społeczne?
Rozporządzenie w sprawie realizacji pomocy dostosowawczej dla producentów mleka i rolników w innych sektorach hodowlanych zostało również poddane konsultacjom społecznym i uzgodnieniom międzyresortowym. W komentarzach do projektowanego rozporządzenia zgłaszana była konieczność naniesienia poprawek do rozporządzenia. Oto one:
Rynek na pewno zareaguje na rozporządzenie obniżką ceny. Co w tej sytuacji powinni zrobić?
– Rekompensaty nie powinny być obciążone żadnymi warunkami. Niektórzy hodowcy mieli rozwojowe plany, rozpoczęli budowę chlewni, zaciągnęli kredyty. Rynek na pewno zareaguje na rozporządzenie obniżką ceny. Co w tej sytuacji powinni zrobić? – twierdzi Wiktor Szmulewicz, prezes KRIR.
– Nie do przyjęcia jest warunek zaprzestania całkowitej sprzedaży mleka podmiotom skupującym – pisze Jacek Staciwa, prezes Zarządu Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych.
– Pomoc powinna dotyczyć ras mięsnych i ras dwukierunkowych. W UE programy wspierające pogłowie krów mięsnych uwzględniają rasy dwukierunkowe, np. Simental czy Fleckvich – dodaje Mieczysław Klupczyński, zastępcaa dyrektora PFPBiPM.
– Stworzenie stada od podstaw wsparcie finansowe powinno obejmować zakup buhaja przy 10 szt. jałówek. Zakup samych jałówek bez buhaja wymusza hodowców do stosowania sztucznej inseminacji, co jest kłopotliwe, a zakup 20 jałowek niejednokrotnie przewyższy ich możliwości finansowe – pisze rolnik z woj. podlaskiego.
– Pomoc dla producentów mleka ogranicza się jedynie do tworzenia kolejnych stad hodowlanych produkujących odsadki, a pomija zupełnie możliwość wykorzystania potencjału poprawy jakości produkowanej w Polsce wołowiny. Nie uwzględnia się faktu, iż niektóre gospodarstwa nie mają możliwości na przekształcenie w stada podstawowe (krowy + cielęta), a jedynie mogą zajmować się odbiorem i tuczem odsadek ze stad istniejących i nowo tworzonych – komentuje Podlaska Izba Rolnicza.
Podobne w temacie: Hodowla opasu szansą dla mniejszych gospodarstw