Potrzeby nawozowe rzepaku ozimego i wymagania pokarmowe

fot. Jacek Skowroński

Ustalenie właściwych dawek nawozów możliwe jest na podstawie znajomości odczynu (pH) i zasobności gleby w składniki pokarmowe. Dla większości roślin za optymalny przyjmuje się odczyn lekko-kwaśny (pH 5,6-6,5) lub obojętny (6,6-7,2), dla rzepaku w zakresie 6-7. Przeczytaj więcej na temat tego, jak ustalić potrzeby nawozowe rzepaku ozimego!

Salmag z siarką^® stosuje się pod wszystkie rośliny uprawne: zboża ozime i jare, rośliny przemysłowe, pastewne i okopowe

fot. Grupa Azoty

Należy zatem pobrać z pola reprezentatywną próbkę gleby i wykonać jej analizę w Stacji Chemiczno-Rolniczej. Wyniki będą aktualne w okresie 4 lat i ułatwią ustalenie racjonalnych dawek nawozów. Na glebach lżejszych pożądany zakres zasobności jest mniejszy, ze względu na niższe plony oraz słabiej rozbudowany kompleks sorpcyjny, który uniemożliwia zatrzymywanie większej ilości wnoszonych składników.

Jak ustalić potrzeby nawozowe rzepaku ozimego?

Rzepak ozimy w przeliczeniu na 1 t nasion pobiera przeciętnie (w kg): 55-60 azotu (N) i potasu (K2O), 24  fosforu (P2O5), 60 wapnia (Ca), 12 magnezu (MgO) i siarki (S), zaś z mikroelementów (w g): 60 boru (B), 25 miedzi (Cu), 100 manganu (Mn), 120 żelaza (Fe), 80 cynku (Zn) i 3 molibdenu (Mo). Więcej azotu i potasu pobierają rośliny bardziej wyrośnięte o rozbudowanej masie wegetatywnej, nie skracane.

Tak więc przy plonie 4 t nasion rośliny rzepaku pobierają (w kg): 220-240 N, K2O i CaO, 96 P2O5, 48 MgO i S, zaś z mikroelementów (w g): 240 B, 100 Cu, 400 Mn, 480 Fe, 320 Zn i 12 Mo. 

Racjonalna dawka azotu i jej ustalenie jest istotne dla plonowania rzepaku. Azot w największym stopniu decyduje bowiem o plonach. Ogólna dawka azotu dzielona jest zwykle na 3 doglebowe (łącznie z jesienną) i 3 dolistne (roztwór mocznika + siarczan magnezu + mikroelementy). Dzięki temu możliwa jest podczas wegetacji korekta jego dawek. Pierwsza dawka azotu wnoszona jest z reguły pod orkę siewną, w postaci nawozów wieloskładnikowych. Ewentualnie także przed wysiewem nasion, w postaci siarczanu amonu (do 100 kg/ha) lub saletrosanu (do 200 kg/ha). Po to, aby dodatkowo dostarczyć siarkę.

Jakie są potrzeby nawozowe rzepaku ozimego?

W okresie jesiennym przy prawidłowej obsadzie roślin (40-60/m2) i wykształceniu w rozecie 8-12 liści, rzepak pobiera do 100 kg/ha azotu. Przy widocznych objawach jego niedoboru (czerwone przebarwienia starszych liści) należy wnieść dodatkową dawkę N (do 50 kg/ha) pogłównie. Najlepiej z podziałem na doglebową (do 100 kg saletry amonowej) i dolistną (12-15 % stężenie mocznika w roztworze cieczy roboczej).

Jaki nawóz pod rzepak ozimy?

Nawozy fosforowe i potasowe słabo przemieszczają się w glebie, dlatego powinny być stosowane pod orkę siewną. Ich optymalne umieszczenie w glebie (10-20 cm) wpływa na lepszą przyswajalność składników oraz rozwój korzeni. Jedynie na glebach lżejszych nawozy potasowe, zwłaszcza przy ich stosowaniu w zwiększonych dawkach, powinny być dzielone i wysiewane także pogłównie wiosną (do 30%). Dobre zaopatrzenie w ten składnik warunkuje prawidłową gospodarkę wodną, cukrową, tłuszczową i azotową roślin. Korzystnie oddziałuje także na stres związany z niską temperaturą. Z kolei pogłówne stosowanie fosforu w okresie wiosennym można tolerować, ale należy się liczyć z gorszym wykorzystaniem tego składnika. Zwłaszcza w latach posusznych. 

Magnez a potrzeby nawozowe rzepaku ozimego

Deficytowym pierwiastkiem w glebach Polski jest często magnez – składnik chlorofilu. Jego niedobór skutkuje spadkiem plonu oraz niższą zawartością białka, tłuszczu i cukrów. Rzepak pobiera go w miarę równomiernie w całym okresie wegetacji. Przy tym jest dość łatwo wymywany, zwłaszcza z lżejszych gleb. Stąd wskazany jest podział zaplanowanej dawki na przedsiewną (30%) i pogłówną (70% w okresie wiosennym), zarówno doglebowo, jak też dolistnie. Na glebach kwaśnych, wykazujących z reguły niedobór Mg, najtańszym sposobem regulacji zaopatrzenia roślin w magnez jest wysiew nawozów wapniowo-magnezowych. 

Potrzeby nawozowe rzepaku ozimego – stosowanie siarki

Szacuje się, że ponad 60% polskich gleb jest ubogich w siarkę, dlatego obserwuje się dużą efektywność nawożenia tym składnikiem, nie tylko siarkolubnego rzepaku, ale też zbóż. Przyjmuje się, iż orientacyjne dawki siarki pod rzepak, powinny być zależne od dawki azotu. Przeciętnie ¼ dawki azotu, bądź przewidywanych plonów – 12-15 kg S/t nasion.

Niedobory azotu i fosforu na plantacji rzepaku

fot. Czesław Szewczuk

Tak więc wiosną pod rzepak ozimy, zwłaszcza intensywnie nawożony azotem celowe jest wniesienie do 50 kg S/ha. Przykładowo, w postaci 200 kg siarczanu amonu lub 350 kg saletrosanu. Siarkę zawierają także siarczany: potasu, magnezu (w tym kizeryt i Mag-Sul) i wapnia (gips), poza tym superfosfat pojedynczy oraz nawozy wieloskładnikowe. Niekiedy jej nadmierne stosowanie skutkuje zakwaszeniem i degradacją gleb oraz  wzrostem niepożądanych glukozynolanów w śrucie poekstrakcyjnej rzepaku.

Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!