Pożniwna uprawa roli – skutecznie i szybko

Żniwa i okres pożniwny są czasem, gdy możemy ocenić owoce naszej pracy w polu. Skuteczna pożniwna uprawa roli to dobrze skalkulowane wydatki na nawozy i środki ochrony roślin. Daje to gwarancję na zwrot poniesionych kosztów w ilości oraz jakości plonu zebranego podczas następnych żniw.

Prace pożniwne powinny obejmować wszystkie uprawiane przez danego rolnika rośliny ozime i jare.

Po zebraniu plonów pożniwna uprawa roli powinna zabrać ok. 3 tygodni. Kolejnymi pracami wykonywanymi po żniwach są: podorywka na głębokość 6–8 cm, bronowanie 2- lub 3-krotne w odstępie jednego tygodnia oraz czasami kultywatorowanie wraz z bronowaniem.

pożniwna uprawa roli

Pożniwna uprawa roli to podstawa dobrej wegetacji i plonu w następnych żniwach.

Reklama

Podorywka jako pożniwna uprawa roli

– Wykonuję podorywkę natychmiast po zbiorze zbóż – twierdzi Jan Maski z woj. warmińsko-mazurskiego. – Jest to konieczne z uwagi na to, że im wcześniej ściernisko jest podorane, tym szybsze będzie przerwanie nadmiernego wyparowania wody z gleby. Szybko i sprawnie wykonanej podorywki za pomocą pługa nie zastąpi często praktykowane talerzowanie ściernisk. Talerzowanie daje połowiczny efekt.

 Zabieg ten można przeprowadzać również wtedy, gdy resztki pożniwne pozostawione na polu wymagają pocięcia i przykrycia, tak samo jak nawozy zielone i słoma. Za pomocą tego zabiegu można też mieszać z glebą nawozy mineralne i wapno – radzi Katarzyna Bryk z ODR w Bratoszewicach.

W zależności od kąta ustawienia talerzy brony w stosunku do kierunku ruchu intensywność pracy może być różna.

Co w pierwszej kolejności?

Przed wykonaniem talerzowania trzeba pozbyć się z pola gęsto rozrastających się chwastów. Rozdrobnienie stolonów doprowadzi do większego zarośnięcia pola niepożądanymi przez nas roślinami jedno i dwuliściennymi.

W zależności od kąta ustawienia talerzy brony w stosunku do kierunku ruchu intensywność pracy może być różna. Przykładowo najmniejsze wartości kątów stosuje się do rozcinania skib po orce lub przy wyrównywaniu pola. Pośrednie kąty ustawia się wtedy, gdy celem jest wymieszanie nawozów z glebą, a największe do uprawy ściernisk lub przykrycia nawozów zielonych.

Pożniwne bronowanie gleby

– Stosuję w pożniwnej uprawie roli bronę talerzową połączoną dodatkowo z wałem – przyznaje Mariusz Kowalik z woj. zachodniopomorskiego. – Moim zdaniem dobra brona, pracująca na głębokości 10–15 cm, powoduje, iż przy przejeździe po ściernisku pozostałości pożniwne są skutecznie wymieszane z glebą. Talerzówka jest przede wszystkim przydatna do wysokich ściernisk, gdyż nie jest wrażliwa na zapychanie się długimi resztkami. Nie powinna być jednak używana na polach, gdzie jest dużo perzu, gdyż krawędzie tnące talerzy tną rozłogi rośliny. Może to spowodować mocne zachwaszczenie pola tym chwastem. Kolejną wadą stosowania talerzówek jest słabe niszczenie głęboko korzeniących się chwastów.

Stanisław Dalkowski z woj. świętokrzyskiego wykonuje bronowanie w uprawie pożniwnej.

prace pożniwne

Maszyny wykorzystywane w pracach pożniwnych muszą być sprawne pod względem technicznym.

– Bronuję przy pomocy brony Weedera niszczącej wschodzące chwasty – mówi Stanisław Dalkowski. – Po orce siewnej i podorywce kruszy bryły gleby oraz zabezpiecza ją przed nadmiernym parowaniem. Dodatkowo zasypuje bruzdki redliczne oraz miesza nawozy mineralne bądź herbicydy z glebą. Bronowanie na polach nieobsianych wykonuję skośnie do kierunku orki.

Kultywatorowanie w walce z chwastami

Czasami na polu, które już mocno porosło perzem nieodzownym zabiegiem staje się kultywatorowanie.

– Dobry kultywator umożliwia wyciągnięcie rozłogów perzu na powierzchnię roli – mówi Tadeusz Zalewski, agrotechnik z woj. lubelskiego. – Niszczy kiełkujące siewki chwastów i skorupę glebową. Ponadto, umożliwia lepsze niż w przypadku bronowania, wymieszanie zaaplikowanych nawozów mineralnych. Jeśli przedplonem dla zbóż ozimych będą okopowe, wówczas uprawka ta może zastąpić orkę siewną. Niekiedy też zastępuje podorywkę.

W takich systemach uprawy roli jak systemy bezpłużne, siew bezpośredni oraz uprawa międzyplonów w celu mulczowania powierzchni pól, które oddziałują korzystnie na środowisko, kultywatorowanie zastępuje podstawowe zabiegi w produkcji roślinnej, np. orkę.

Dobry kultywator umożliwia wyciągnięcie rozłogów perzu na powierzchnię roli.

Tadeusz Zalewski, agrotechnik z woj. lubelskiego

– Gleba wówczas nie jest odwracana, a część resztek pożniwnych pozostaje na powierzchni roli – dodaje Zalewski. – Utworzony mulcz chroni podłoże przed nadmiernym rozmyciem przez deszcz i zaskorupieniem. Ogranicza parowanie, sprzyja wsiąkaniu wody opadowej, ogranicza procesy erozyjne, co ułatwia poprawne wykonanie orki siewnej i dobre przygotowanie roli pod oziminy.

Wapnowanie podstawą dobrych zbiorów

Pożniwna uprawa roli obejmuje także wapnowanie gleby. Zabieg ten wpływa na efektywność nawożenia azotowego oraz skuteczność zabiegów środkami ochrony roślin. Niskie pH oraz słaba zasobność gleby w składniki pokarmowe takie jak fosfor, molibden czy magnez powoduje, że rośliny nie rozwijają się prawidłowo. Pojawią się problemy związane ze słabym systemem korzeniowym i podatnością na choroby.

Kiedy rozpocząć?

– Najlepszy okres do wapnowania gleb to czas od zbioru roślin (czas pożniwny) do wykonania orki zimowej – radzi Katarzyna Bryk z ODR w Bratoszewicach. – Wapno rozsiane po ściernisku w czasie podorywki dostaje się do środka warstwy ornej, a zabiegi uprawowe, prowadzone w walce z chwastami, przyczyniają się w dość krótkim czasie do starannego wymieszania go z glebą.

prace pożniwne

Prace na ściernisku także powinny być dobrze przygotowane pod względem agrotechnicznym.

– Naszym celem jest doprowadzenie pH gleby do wartości najkorzystniejszej dla wzrostu roślin (większość najlepiej rośnie, gdy pH gleby wynosi 6,5) – radzi Grzegorz Klusek, agrotechnik z ODR w Modliszewicach. – Jeśli na młodych roślinach zauważymy nienaturalne żółknięcie końcówek blaszki liściowej, słabe ukorzenienie, a na polu występują takie chwasty jak szczaw, rumian pospolity czy skrzyp polny, na pewno mamy do czynienia z bardzo niskim odczynem gleby. Nagromadzenie metali ciężkich w glebie, zwłaszcza kadmu i ołowiu, może doprowadzić do ich nadmiernej koncentracji w roślinach, co dyskwalifikuje je jako przeznaczone do konsumpcji.

– Brak wapnowania prowadzi do zwiększenia ruchliwości składników będących niebezpiecznymi w większych ilościach, głównie metali ciężkich oraz glinu. Również do ograniczenia aktywności drobnoustrojów biorących udział w procesach rozkładu substancji organicznych i do zmniejszenia zawartości próchnicy w glebie – twierdzi Leszek Jaremek z ODR w Zamościu.

Nagromadzenie metali ciężkich w glebie, zwłaszcza kadmu i ołowiu, może doprowadzić do ich nadmiernej koncentracji w roślinach, co dyskwalifikuje je jako przeznaczone do konsumpcji.

Grzegorz Klusek, agrotechnik z ODR w Modliszewicach

Jakie wapno wybrać?

– Na glebach lekkich, na których uprawiam rośliny stosuję wapno węglanowe, które jest znacznie łagodniejsze w działaniu – opowiada Marek Pilik z woj. łódzkiego. – Wapno w dużych ilościach  równomiernie rozrzucam po polu i dokładnie mieszam z całą warstwą gleby. Ten zabieg eliminuje toksyczny glin bardzo szkodliwy dla pszenicy czy buraków. Powoduje podniesienie pH do poziomu ok. 5,0. Małe ilości wapna wprowadzam także tuż przed siewem roślin, co powoduje podniesienie plonów.

Po wapnowaniu powinno się systematycznie zwiększać zawartość próchnicy w glebie poprzez zagospodarowanie resztek pożniwnych, wysiew międzyplonów oraz stosowanie obornika.

Klucz do sukcesu

Pożniwna uprawa roli to głównie: bronowanie, kultywatorowanie, gruberowanie czy orka. Wykonywane czynności powinny być przeprowadzane w zgodzie z aktualnym stanem gleby. Na kondycję gleby wpływa jej zachwaszczenie, stan zbrylenia, typ i klasa, przenikanie do gleby i magazynowanie w niej wody, a także stan odżywienia gleby składnikami pokarmowymi. Kluczowe znaczenie ma również czas rozpoczęcia prac po żniwach oraz interwały w jakich wykonuje się poszczególne prace. Dlatego tak ważna jest właściwa ocena przez wykonującego ww. czynników. Takie rozłożenie w czasie prac by przyszła wegetacja roślin przebiegała jak najkorzystniej. Niemniej ważne jest, aby zbierany w następnym sezonie plon był zadowalający zarówno pod względem ilości oraz jakości.

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 4.4 / 5. Liczba głosów 26

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *