Prawidłowa produkcja rozsady pora i selera
Produkcja rozsady pora i selera wymaga znajomości podstawowych zasad oraz doboru odpowiedniej odmiany. Dobór odmian z kolei uzależniony jest od terminu uprawy i przeznaczenia.
Por (Allium ampeloprasum ssp. Porrum) i seler korzeniowy (Apium graveolnes L. var. Rapaceum (Mill) Gaud), to warzywa bez których nie sposób przejść obojętnie podczas sobotnich zakupów. Trudno również wyobrazić sobie niedzielny obiad (z tradycyjnym rosołem) bez ich charakterystycznego, wyraźnego smaku oraz aromatu.
Spis treści
Odmiany pora
Powinny cechować się długą łodygą rzekomą oraz dużą tolerancją na tworzenie pędów kwiatowych, jak również odpornością na choroby plamistości liści. Odmiany pora dzieli się na:
-
odmiany wczesne — bardzo silny wzrost i wytwarzanie długiej łodygi rzekomej z jasnozieloną barwą; przeznaczenie: na zbiór pęczkowy, również do produkcji suszu lub jako komponent mieszanek mrożonych warzyw;
- odmiany średnio-wczesne — rośliny o wzniesionym pokroju, z ciemnymi, niebieskozielonymi liśćmi, grubą i długą łodygą rzekomą, co więcej, bez tolerancji do tworzenia zgrubień cebulowych; przeznaczenie: na zbiór jesienny, świeży rynek, oraz do bezpośredniego spożycia, a także przetwórstwa;
- odmiany późne — krótsza łodyga rzekoma (w porównaniu do odmian wczesnych i średnio-wczesnych), o ciemnozielonej barwie z niebieskim nalotem, wolniejszy wzrost, dobra odporność na niskie temperatury, rośliny mogą zimować w gruncie — po przezimowaniu odznaczają się szybkim przyrostem masy; przeznaczenie: zbiór jesienny i późnojesienny — po pierwsze na świeży rynek, po drugie do przetwórstwa (susze, mrożonki), a także na przechowanie, jak również na zbiór wczesno-wiosenny i późno-wiosenny.
Terminy uprawy pora z rozsady
Tabela 1. Terminy produkcji rozsady pora oraz jego sadzenia i zbioru
Rodzaj produkcji | Termin | ||
siewu nasion | sadzenia rozsady | zbioru warzywa | |
wczesno-letni | początek stycznia | początek kwietnia | początek lipca |
letnio-jesienny | początek marca | początek maja | wrzesień-październik |
jesienny dla przemysłu | początek kwietnia | początek czerwca | październik-listopad |
jesienny na zbiór i przechowanie | koniec marca | koniec maja | listopad |
produkcja ozima na zbiór wczesno-wiosenny | początek kwietnia | początek czerwca | marzec-kwiecień |
produkcja ozima na zbiór późno-wiosenny | początek maja | koniec czerwca | maj-czerwiec |
Seler korzeniowy
Seler uprawiany jest z rozsady, natomiast termin wysiewu nasion zależy od przeznaczenia:
- wczesny zbiór pęczkowy — wysiew w pierwszych dniach lutego;
- zbiór do przechowywania — wysiew na początku marca.
Cechy, jakie powinna mieć dobra odmiana:
- dobra jakość zgrubienia korzeniowego;
- brak tendencji do tworzenia pustych komór oraz/lub gąbczastości miąższu;
- zgrubienia korzeniowe — zbite, białe, bez rdzawych plam, o gładkiej powierzchni skórki;
- cienkie korzenie boczne wyrastające tylko w dolnej części;
- charakterystyczny pokrój i bujność rozety liściowej oraz intensywność wzrostu — przy odmianach wczesnych;
- tolerancja na choroby, również na choroby fizjologiczne (zamieranie liści sercowych selera).
Produkcja rozsady pora i selera
W rosole — w parze, przy produkcji rozsady por i seler — oddzielnie.
Nasiona selera i pora (oddzielnie!) wysiewa się do skrzynek wysiewnych napełnionych substratem z torfu wysokiego (gotowe podłoża do wysiewu i pikowania, dostępne na rynku ogrodniczym). Podłoże musi być wolne od patogenów i zasobne w składniki pokarmowe. Potem, po wysiewie nasiona lekko wklepuje się w podłoże, następnie przykrywa cienką warstwą rozdrobnionego torfu lub piasku, na koniec delikatnie podlewa/zrasza. Trzeba przy tym uważać, żeby ich nie wypłukać. Następnie przykrywa się podłoże białą agrowłókniną.
Tabela 2. Porównanie dwóch gatunków warzyw — pora i selera korzeniowego pod względem ilości nasion potrzebnych do obsadzenia powierzchni 1 ha, temperatury oraz okresu trwania produkcji rozsady.
Wyszczególnienie | POR | SELER | |
ilość nasion do obsadzenia powierzchni 1 ha | 1,2–1,5 kg | 40–50 g,
gdzie 1 g to 1,5–1,8 tys. nasion |
|
temperatura:
– po siewie – po wschodach |
18–20ºC 12–15ºC |
20–25ºC | |
dzień
22ºC — dzień słoneczny 20ºC — dzień pochmurny |
noc
20ºC 18ºC |
||
pikowanie (przesadzanie) | brak | w fazie 2–4 liści właściwych, do wielodoniczek (multiplatów) wypełnionych dobrej jakości podłożem;
temperatura: 20ºC — przez kilka dni 16–18ºC — w okresie późniejszym |
|
czas trwania produkcji rozsady | gotowa po 8 tyg., ale lepiej wysadzać po 10–12 tygodniach | 10–12 tygodni | |
hartowanie rozsady | tak | tak | |
odczyn gleby (pH) | 6,0–6,5 | 6,5–7,0 |