Preparaty mlekozastępcze a rozwój układu pokarmowego

fot. Adobe Stock

Pierwszy okres w życiu cieląt, odpajania paszami płynnymi, do których w skład mogą wchodzić preparaty mlekozastępcze, jest istotnym elementem odchowu. Jego właściwy przebieg pozwala na prawidłowy rozwój układu pokarmowego, kształtowanie odporności i metabolizmu. Wpływa on na tempo przyrostów masy ciała, poziom pobrania przez zwierzęta pasz stałych, jednocześnie rzutując na przebieg dalszych etapów ich życia.

Decydując się na żywienie cieląt preparatami mlekozastępczymi, należy postawić na pójła wysokiej jakości, które pokryją zapotrzebowanie pokarmowe zwierząt oraz przyczynią się do uzyskania prawidłowych wyników odchowu.

Preparaty mlekozastępcze można zacząć stosować bezpośrednio po zakończeniu okresu siarowego. Natomiast z uwagi na obecność w mleku pełnym cennych składników biologicznie czynnych zaleca się poić nim cielęta do 7–10 dnia życia. Możliwe jest również późniejsze rozpoczęcie żywienia paszami płynnymi – od 2. lub 3. tygodnia życia. W odchowie cieląt stosuje się preparaty mlekozastępcze o zawartości białka mieszczącej się w przedziale 16–25%. Przy czym zaleca się, aby poziom protein w zadawanym pójle wynosił 22–25% na początku odchowu, a później 19–20%. Jednakże nie tylko udział procentowy białka w preparacie mlekozastępczym jest istotny, ale również jego skład komponentowy.

Białko w preparacie mlekozastępczym dla cieląt

Preparaty mlekozastępcze można zacząć stosować bezpośrednio po zakończeniu okresu siarowego.

fot. Adobe Stock

Optymalne dla cieląt są proteiny pochodzenia zwierzęcego (serwatka, mleko w proszku, kazeina). Wielu producentów stosuje dodatek tańszych białek roślinnych (głównie sojowych). Zdolność trawienia ich przez cielęta jest znacznie niższa niż w przypadku białka pochodzenia mlecznego.

W preparatach mlekozastępczych przeznaczonych dla młodszych cieląt (w wieku poniżej 3 tygodni życia) kompozycja białkowa oparta jest zazwyczaj o bardzo wysoki udział protein pochodzących z produktów mlecznych. Natomiast w preparatach mlekozastępczych przeznaczonych dla cieląt starszych najczęściej stanowią one 50% składu białkowego. Jednakże chcąc uzyskać optymalne efekty odchowu, warto sięgnąć po pójła o wyższym udziale procentowym tych białek.

Tłuszcz w preparacie mlekozastępczym dla cieląt

Kolejnym ważnym składnikiem preparatów mlekozastępczych jest tłuszcz. Stanowi on dla młodych zwierząt istotne źródło energii. Jego zawartość w preparatach mlekozastępczych mieści się w przedziale 15–25%. Pójła o większej zawartości tego składnika powinny być stosowane w okresie zimowym lub jesienno-zimowym. Wynika to z faktu, iż wraz ze spadkiem temperatury otoczenia wzrastają potrzeby energetyczne cieląt.

Niedobory energetyczne niekorzystnie wpływają zarówno na przyrosty zwierząt, jak i ich status zdrowotny (większe ryzyko zachorowań). Natomiast nadmierna podaż tłuszczu, np. spowodowana podawaniem wysokotłuszczowych preparatów mlekozastępczych w okresie letnim, nie sprzyja pobieraniu przez cielęta pasz stałych. Wpływa to na ograniczenia w rozwoju przedżołądków i wydłuża okres odpajania.

Rodzaj składników tłuszczowych ma znaczenie

Wybierając preparaty mlekozastępcze dla cieląt, należy postawić na ich wysoką jakość.

fot. Adobe Stock

Wybierając preparat mlekozastępczy, należy się kierować również rodzajem składników tłuszczowych. Podobnie jak w przypadku białka – efektywne wykorzystanie tłuszczu zależy od jego źródła. Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego charakteryzują się lepszą strawnością niż roślinne. Wiele preparatów zawiera oleje kokosowe, czy palmowe, które są dobrze trawione przez cielęta, jednakże nie powinny być one jedynymi komponentami tłuszczowymi.

Frakcja węglowodanowa preparatu mlekozastępczego powinna bazować na cukrze mlecznym – laktozie. Jest ona istotnym źródłem energii, jednocześnie jedynym cukrem efektywnie trawionym przez nowo narodzone cielęta. Dlatego udział skrobi czy włókna w preparacie mlekozastępczym nie należy traktować jako źródła energii dla cieląt. Węglowodany te występują w preparatach z powodu zastosowania składników roślinnych w preparacie. Zakłada się, że dobrej jakości preparaty mlekozastępcze nie powinny zwierać więcej niż 0,5% włókna w swoim składzie.

Dodatki do preparatów mlekozastępczych

Preparaty mlekozastępcze mogą być również wzbogacane składnikami prozdrowotnymi oraz stymulującymi rozwój przewodu pokarmowego. Dla prawidłowego rozwoju jelit można zastosować preparaty z dodatkiem karotenów, maślanu sodu, czy laktoferyny (która dodatkowo wykazuje działanie antybakteryjne). Natomiast dodatek probiotyków oraz prebiotyków sprzyja prawidłowemu rozwojowi układu pokarmowego, jego mikroflory, jak i odporności zwierząt. Również można stosować dodatki chroniące przed biegunkami – jednymi z największych problemów zdrowotnych cieląt.

Produkty z serii Kaliber to preparaty mlekozastępcze polecane w odchowie młodzieży hodowlanej

fot. De Heus

Preparaty mlekozastępcze odznaczają się stabilnym składem. Pozwala to na lepszą kontrolę żywienia i pokrycie potrzeb pokarmowych zwierząt. Bezpieczeństwo mikrobiologiczne preparatów znacznie zmniejsza ryzyko chorób infekcyjnych cieląt. Ponadto dodatki o działaniu przeciwbiegunkowym potęgują właściwości prozdrowotne.

Przygotowanie i przechowywanie preparatów mlekozastępczych

Chcąc wykorzystać właściwości preparatów mlekozastępczych i zapewnić cielętom właściwy poziom żywienia, należy zwracać szczególną uwagę na sposób ich przechowywania oraz przygotowywania. Błędy w magazynowaniu preparatów mlekozastępczych mogą prowadzić do kontaminacji drobnoustrojami, jak również rozkładu substancji odżywczych. Szczególnie takim zjawiskom sprzyja zawilgocenie. Dlatego należy szczelnie zamykać opakowania. Natomiast rozrabianie preparatów w wodzie o niewłaściwej temperaturze (zalecana temp. to: 37–40ºC), jak i niedostateczne rozmieszanie pójła mogą obniżać jego strawność i przyczyniać się do występowania biegunek.

Ponadto proporcje preparatu do wody powinny odpowiadać zaleceniom producentów. Niedostateczna koncentracja składników pójła może spowodować niepełne pokrycie zapotrzebowania pokarmowego cieląt. W efekcie odbije się to niekorzystnie na ich tempie wzrostu.

Wybierając preparaty mlekozastępcze dla cieląt, należy postawić na ich wysoką jakość. Wynika ona nie tylko z udziału poszczególnych frakcji składników pokarmowych, ale rodzaju składników komponentowych. Prawidłowe postępowanie z preparatami mlekozastępczymi pozwoli na pokrycie zapotrzebowania pokarmowego cieląt, utrzymania ich prawidłowego statusu zdrowotnego, w efekcie uzyskania optymalnych wyników odchowu.

Zdaniem praktyka…

Odchów cieląt to ważny etap, który kształtuje zdrowie i wydajność dojrzałych zwierząt. Nie ma tu miejsca na zaniedbania. Kierownik Działu Pasz ALDO, pan Mariusz Deptuła podzielił się z nami swoją praktyczną wiedzą na temat kluczowych aspektów dotyczących żywienia cieląt paszą płynną.

AF.pl: Na co zwracać uwagę w przygotowywaniu pójła dla cieląt?

Mariusz Deptuła: Właściwa temperatura wody daje nam pewność, że preparat dobrze się rozpuścił. Innym ważnym tematem jest higiena żywienia. Wiaderka każdorazowo muszą być myte po odpajaniu. To zapobiega przedostawaniu się patogenów do organizmu cieląt i tym samym chroni przed rozwojem chorób młodych zwierząt.

AF.pl: Czym się odznacza dobry preparat mlekozastępczy?

Mariusz Deptuła: Dobry preparat to taki, który ma małą zawartość włókna i duży udział komponentów z mleka. Jest źródłem m.in. aminokwasów, wapnia i fosforu. To taki, który zapewnia dobre przyrosty cieląt. Ponadto musi być smakowity i mieć atrakcyjny zapach dla cieląt, aby chętnie pobierały paszę płynną. I to o czym wspomniałem. musi się dobrze rozpuszczać w wodzie, być homogenny.

AF.pl: Jak zapobiegać spadkom masy ciała przy odsadzaniu cieląt od pójła? Jak zmniejszyć stres przy odsadzeniu?

Mariusz Deptuła: Cielę w momencie odsadzenia powinno pobierać 3‒4 kg paszy stałej. My rekomendujemy Kaliber Musli, ponieważ przynosi dobre efekty. Pamiętajmy, że od pierwszego tygodnia cielę musi mieć dostęp do dobrej jakości paszy treściwej w formie musli. Poza tym musi mieć też dostęp do sianka i wody. Co ważne, w czasie przejścia z preparatu mlekozastępczego całkowicie na paszę objętościową cielę nie powinno zmieniać otoczenia.

Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!