Produkcja rozsady sałaty – przydatne wskazówki
Produkcja rozsady sałaty trwa 3–4 tygodnie przy dobrych warunkach świetlnych. Przy ograniczonych, okres ten może się nawet podwoić. W artykule doradzamy, jak przygotować rozsadę sałaty do produkcji pod osłonami.
Sałata pod osłonami może być uprawiana w systemie całorocznym, z wykorzystaniem nowoczesnych metod produkcji, np. w systemie hydroponicznym. Sałata jesienno-zimowa w szklarniach bez doświetlania rośnie 8–10 tygodni, wczesnowiosenna — 6–8 tygodni. Natomiast sadzona w okresie od marca do sierpnia, w zależności od odmiany — 4–6 tygodni.
Spis treści
Odmiany sałaty
Do upraw bardzo wczesnych i późnojesiennych wybiera się odmiany o szybkim tempie wzrostu i z wysoką tolerancją na niską intensywność światła. Bowiem odmiany wyróżniają się zróżnicowaną wrażliwością na długość dnia, intensywność światła, temperaturę i patogeny.
Sałata liściowa gotowa na świeży rynek
W zależności od przydatności i warunków do uprawy w różnym okresie roku, odmiany dzieli się na:
- sałaty do uprawy szklarniowej i polowej;
- sałaty do uprawy:
- wiosennej — marzec-maj;
- letniej — maj-sierpień;
- jesiennej — wrzesień-październik;
- zimowej — listopad-luty;
- całoroczne.
Produkcja rozsady sałaty a deficyt światła
Rozsadę sałaty, niezależnie od warunków uprawy, produkuje się pod osłonami w mnożarkach. Są to szklarnie/tunele, zwykle wyposażone w system ogrzewania i doświetlania roślin — niezbędne w okresie listopad-marzec. Do doświetlania wykorzystywane są wysokoprężne lampy sodowe (HPS) o mocy 400–1000 W oraz lampy diodowe (LED). Najbardziej wrażliwa na deficyt światła jest sałata krucha i masłowa, najmniej — liściowa i rzymska.
Niedobór światła skutkuje:
- wydłużeniem części podliścieniowej;
- „delikatnością” roślin;
- rozsadą wysoko osadzoną, mało stabilną i podatną na uszkodzenia podczas sadzenia;
- deformacją główek w uprawie.
Nasiona sałaty dobrze kiełkują w pełnym świetle, jednak ich przykrycie pozwala na utrzymanie wilgotności podłoża (80–85% polowej pojemności wodnej). Nasiona nieotoczkowane przysypuje się cienką warstwą substratu torfowego lub białą agrowłókniną, otoczkowane — tylko agrowłókniną. Trzeba pamiętać, że wyższa wilgotność podłoża to zwiększone zagrożenie nalotu ziemiórek i brzegówek. Rozsada sałaty powinna być równomiernie deszczowana za pomocą zraszaczy podwieszanych. Natomiast produkowana w wełnie mineralnej — nawadniana podsiąkowo.
Temperatura w produkcji rozsady
Optymalna temperatura w czasie produkcji rozsady sałaty w fazie kiełkowania i wschodów wynosi 18–20ºC. Z kolei przy dalszym wzroście i rozwoju jest to 16–18ºC. Natomiast w temperaturze 12–16ºC kiełkowanie nasion przebiega sprawnie, ale wschody są nierównomierne i mogą trwać do 2 tygodni. Zaś przy temperaturze >25ºC okrywa nasienna jest nieprzepuszczalna dla gazów i kiełki zamierają wewnątrz niej. To skutkuje brakiem kiełkowania oraz wschodów.
Podłoże i pojemniki w tradycyjnej produkcji rozsady
Nasiona wysiewa się do substratu torfowego, nierzadko wzbogaconego włóknem kokosowym lub perlitem, o pH 6,0–6,5. Na dodatek taki substrat zawiera składniki odżywcze dla całego okresu produkcji rozsady sałaty.
Do upraw tradycyjnych nasiona wysiewa się do:
- skrzynek wysiewnych i przepikowuje do pierścieni o średnicy 5 cm;
- ażurowych doniczek — w trakcie uprawy między podstawą główki a powierzchnią gruntu pozostaje przestrzeń, w której cyrkuluje powietrze. Tym samym osusza ją i w efekcie zmniejsza zagrożenie infekcjami bakteryjnymi oraz grzybowymi;
- wielodoniczek (96–160 komórek w tacy), ustawionych na ażurowym stelażu — co zapewnia cyrkulację powietrza wokół komórek i zapobiega kumulowania się wilgoci w ich dolnej części. Dzięki temu korzenie rozsady rozwijają się w całej objętości bryły korzeniowej, a nie zwijają w dolnej części komórki;
- kostek torfowych o boku 3,5–4 cm umieszczonych w skrzynkach.
Siewki sałaty w biodegradowalnych doniczkach torfowych
Rozsada do uprawy w wełnie mineralnej lub kokosie
W tym przypadku nasiona wysiewa się do nasączonych pożywką (pH 5,5–6, EC 1–1,7 mS/cm), zblokowanych mini kostek (AO Block) lub paluszków w styropianowych tacach (eazy plug). Następnie, bezpośrednio z tac przenosi się je do otworów w matach uprawowych, które wymagają nawadniania połączonego z nawożeniem (fertygacja), najlepiej w systemie podsiąkowym.
Siewki sałaty w paluszkach z wełny mineralnej
Rozsada sałaty do uprawy w tzw. suchej hydroponice
W tym przypadku tace z roślinami pływają po powierzchni zbiornika z natlenioną pożywką. Nasiona umieszcza się w mini kostkach lub paluszkach z wełny mineralnej, umieszczonych w tacach dedykowanych takiej produkcji. Są one zlokalizowane w odpowiedniej sekcji całego systemu. Należy wystrzegać się wysokiej, powierzchniowej wilgotności podłoża. Bowiem sprzyja to porastaniu powierzchni substratu przez glony oraz nalotom ziemiórek i miniarek, a także pojawianiu się grzybów saprofitycznych.
