Przechowywanie nawozów azotowych i obornika

Przechowywanie nawozów azotowych, również obornika, musi odbywać się zgodnie z prawem i być bezpieczne dla środowiska. Niemniej ważna jest przejrzystość zasad ich składowania. Co warto wiedzieć?
Ustawa o nawozach i nawożeniu określa właściwy sposób ich przechowywania. Mówi ona, że nawozy mineralne w postaci stałej należy przechowywać w opakowaniach jednostkowych zgodnie z instrukcją ich stosowania i przechowywania. Inaczej mówiąc, sposób przechowywania zależy od instrukcji producenta. Niestety, często zdarza się, że nawozy o podobnym składzie chemicznym, ale pochodzące od różnych producentów, potrafią różnić się — i to znacznie — instrukcją przechowywania. Co więcej, niektóre z tych instrukcji są bardzo obszerne, przez co trudne dla odbiorcy do przyswojenia. Wychodząc tym problemom naprzeciw Grupa Azoty na prośbę KRIR wydała uproszczoną instrukcję przechowywania saletry amonowej ich produkcji (Pulan®).
Spis treści
W jakim miejscu zaleca się przechowywanie nawozów azotowych?
Podczas przechowywania nawozów należy przede wszystkim zabezpieczyć je przed przenikaniem wilgoci. Dlatego składuje się je na odpowiednio przygotowanym podłożu. A zatem musi być ono wykonane z niepalnych materiałów i tworzyć suchą, gładką powierzchnię. Nie może zawierać kanałów, dziur i zagłębień, gdzie mogłoby dojść do uwięzienia stopionego produktu. Na podstawy nadają się palety drewniane w nienagannym stanie, nie zanieczyszczone produktami ropopochodnymi ani azotanem amonu.
Ponadto należy unikać przekroczenia masy 300 t produktu w stosie. Stosy powinny być oddzielone od siebie, ścian, dachu, źródeł ciepła na odległość minimum 1 m. Należy też zapewnić dojazd do każdego stosu.
Co więcej, nawozy należy chronić przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych i nagrzewaniem do temperatury powyżej 30°C.
Informacje o opakowaniach
Nawóz w opakowaniach jednostkowych 30 kg powinien być przechowywany w stosach złożonych najwyżej z dwóch palet (składających się max. z 8 warstw każda) oddzielonych odpowiednią przekładką zapobiegającą zsuwaniu palety i uszkodzeniom mechanicznym opakowań.
Dopuszcza się natomiast krótkotrwałe składowanie trzech warstw opakowań elastycznych typu big-bag o masie nie przekraczającej 600 kg — maksymalnie do sześciu miesięcy. Oczywiście muszą być spełnione wszystkie warunki określone w Karcie Charakterystyki. Po tym czasie obciążenie wymaga zmiany poprzez ograniczenie liczby warstw big-bag’ów do dwóch.
Inne wytyczne określające przechowywanie nawozów azotowych
Nie można składować azotanu amonu materiałami wymienionymi w punkcie 10.5, ani z innymi nawozami niż saletrzane. Ponadto należy je przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni oraz źródeł zapłonu. Dodatkowo dostęp do wszystkich miejsc składowania powinien być dozwolony wyłącznie dla osób upoważnionych.
Zdajemy sobie sprawę, iż spełniając wymogi regulacyjne, Karta Charakterystyki Pulan® jest obszernym dokumentem. Dlatego też pragniemy zauważyć, że warunki przechowywania są określone zawsze w sekcji 7. Informacja zawarta w tym rozdziale pozwala każdemu na bezpieczne dla siebie i otoczenia przechowywanie nawozu azotowego Pulan® — informuje Marcin Kowalczyk, prezes zarządu Grupy Azoty.
Przechowywanie nawozów takich jak obornik
Obornik to nawóz naturalny, który z jednej strony jest cennym źródłem składników pokarmowych dla roślin. Z drugiej zaś strony straty tych składników mogą powodować niekorzystne zjawiska w środowisku. Zasady składowania obornika reguluje Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu (Dz.U. 2018, poz. 1339).
Przede wszystkim na okres, w którym nie jest możliwe rolnicze wykorzystanie obornika, należy wyznaczyć miejsce do jego przechowywania. Wymaga to zapewnienia odpowiedniej powierzchni nieprzepuszczalnych miejsc do przechowywania. W przypadku utrzymywania zwierząt gospodarskich na głębokiej ściółce obornik można przechowywać w budynku inwentarskim o nieprzepuszczalnym podłożu.
Powierzchnia miejsca do przechowywania obornika powinna umożliwiać jego przechowanie przez 5 miesięcy. Sposób obliczenia wymaganej powierzchni miejsc do przechowywania nawozów naturalnych został określony w załączniku nr 5 do wspomnianego wyżej Programu. W przypadku, gdy wytworzony w gospodarstwie rolnym obornik podlega procesom technologicznym przetwarzania lub przekazaniu, wymagana powierzchnia miejsc do jego przechowywania może ulec zmniejszeniu.
Pryzmy bezpośrednio na gruntach rolnych? Tak, ale…
Prawo zezwala na czasowe przechowywanie nawozów naturalnych azotowych, czyli obornika, bezpośrednio na gruntach rolnych. Jednak nie może to trwać dłużej niż 6 miesięcy od dnia utworzenia każdej z pryzm. Należy przy tym spełnić kilka warunków.
Po pierwsze, pryzmy lokalizuje się poza zagłębieniami terenu, na możliwie płaskim terenie, o dopuszczalnym spadku do 3%, w miejscu niepiaszczystym i niepodmokłym, w odległości większej niż 25 m od linii brzegu wód powierzchniowych, pasa morskiego i ujęć wód, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. — Prawo wodne.
Po drugie, lokalizację pryzmy oraz datę złożenia obornika w danym roku na danej działce zaznacza się na mapie lub szkicu działki, które przechowuje się przez 3 lata od dnia zakończenia przechowywania obornika.
I po trzecie, obornik na pryzmie ponownie przechowuje się w tym samym miejscu po upływie 3 lat od dnia zakończenia uprzedniego przechowywania obornika.
Miejsce dobre na składowanie obornika
Przechowywanie nawozów wiąże się też z zachowaniem bezpiecznych odległości od cieków wodnych. W przypadku obornika jest to co najmniej 25 m od studni, ujęć wody, linii brzegu wód powierzchniowych i pasa morskiego.
Ponadto podmioty przyjmujące obornik na podstawie umowy z innego gospodarstwa powinny posiadać, w chwili jego przyjmowania, odpowiednią powierzchnię miejsc do jego przechowywania w bezpieczny dla środowiska sposób, zapobiegający przedostawaniu się odcieków do wód i gruntu — informuje Wielkopolska Izba Rolnicza.
Czytaj też: Jakie nabory wniosków wkrótce się kończą? PROW 2014–2020
Źródła: KRIR, WIR
