Roztocze na truskawkach — jak zwalczyć szkodniki?
Roztocze na truskawkach stanowią duży problem, gdyż negatywnie wpływają na wielkość i jakość plonu. Ich zwalczanie jest bardzo trudne, wymagające od plantatorów fachowej wiedzy oraz uważnych obserwacji stanu roślin.
Groźne gospodarczo roztocze na truskawkach reprezentowane są przez dwa gatunki — przędziorek chmielowiec i roztocz truskawkowiec.
Spis treści
Przędziorek chmielowiec
Tetranychus urticae to wielożerny gatunek z rodziny przędziorkowatych, powszechnie występujący w
Szkodliwe roztocze na truskawkach reprezentuje m.in. przędziorek chmielowiec
różnych uprawach. Samica jest owalna, ubarwiona zielonkawożółto lub w czerwonawym odcieniu, z dwoma ciemnymi plamami przy bokach ciała. Ma długość do 0,5 mm, a jej ciało pokryte jest cienkimi szczecinami. Samce są mniejsze, mają kształt romboidalny z dłuższymi nogami. Jaja są prawie kuliste, początkowo bezbarwne, później żółtawe lub pomarańczowe. Samica składa je na dolnej stronie liści. Im liczniejsza populacja, tym intensywniejsza pajęczynka, pod której osłoną składane są jaja i przebywają larwy.
Zimują karminowe, zapłodnione samice, bez ciemnych plam, w resztkach roślin, w ziemi, szczelinach kory drzew. W końcu kwietnia wychodzą z kryjówek i żerują na pąkach i liściach, tam też składają jaja. Każda z zapłodnionych składa od 100 do 200 jaj. Optymalna temperatura rozwoju to 21–31°C i wilgotność 50–70%. W warunkach polowych rozwija zwykle 4 lub 5 pokoleń, co oznacza, że na roślinach zostaje przez cały sezon.
Roztocz truskawkowiec
Phytonemus pallidus to gatunek z rodziny różnopazurkowatych. Ma wydłużone ciało o wrzecionowatym kształcie, barwy żółtawej lub białawej, pokryte krótkimi szczecinami. Długość samicy wynosi 0,2 mm, samca — 0,15 mm. Zimują samice ukryte w pochwach liściowych truskawek. Budzą się z diapauzy wiosną przy temperaturze ok. 10°C i zaczynają żerować. Następnie składają jaja między fałdy listków, zarówno na górną, jak i dolną stronę blaszki. Po kilku tygodniach pojawiają się larwy, które żerują na liściach, kwiatach i zawiązkach owoców. W Polsce szkodnik ten tworzy 4 lub 5 pokoleń rocznie. Na zimowanie samice schodzą we wrześniu i październiku.
Roztocze na truskawkach — szkodliwość
Przędziorki żerują głównie na dolnej stronie blaszki liściowej. Za pomocą aparatu gębowego kłująco-ssącego przebijają epidermę i nakłuwają
Objawy żerowania roztocza truskawkowca
komórki miękiszu, wysysając ich zawartość. W uszkodzonych komórkach zanikają chloroplasty oraz częściowo skrobia. Zanik chloroplastów osłabia tempo fotosyntezy, a uszkodzenie aparatów szparkowych jest przyczyną wzmożonej transpiracji. Zewnętrzne uszkodzenia objawiają się początkowo w postaci jasnych plamek. W miarę upływu czasu uszkodzona powierzchnia staje się szarozielona. Przy bardzo silnym uszkodzeniu plamki zlewają się i górna powierzchnia liścia brązowieje. Efektem żerowania jest ograniczenie kwitnienia i zawiązywania owoców, co powoduje spadek plonów. Występowanie przędziorków jest większe w czasie ciepłych dni, zwłaszcza na początku wegetacji.
Roztocz truskawkowy wysysa soki zwłaszcza z najmłodszych liści. W efekcie liście się marszczą, ulegają deformacji i stają się żółtawe. Zaatakowane rośliny mają zahamowany wzrost i karleją. Owoce, jeśli w ogóle rozwiną się na takich roślinach, są małe, zdeformowane i niewybarwione, albo wybarwione nierównomiernie.
Monitoring na obecność roztoczy
Obserwacje szkodliwych roztoczy na plantacji należy prowadzić od początku wegetacji do końca lata, najlepiej w regularnych odstępach, co 2 tygodnie. Jeśli uprawiane są różne odmiany truskawek, to każda powinna być analizowana oddzielnie.
Określanie progów zagrożenia przędziorków
Aby określić zagrożenie dla przędziorka chmielowca w trakcie prowadzenia plantacji należy pobierać próby po 50 wyrośniętych liści (1 liść z jednej rośliny) i liczyć stadia ruchome szkodników. Na tydzień przed kwitnieniem i tuż przed kwitnieniem próg zostanie przekroczony jeśli stwierdzone zostaną średnio 1–2 stadia ruchome przędziorka na 1 liść złożony. Po pełni kwitnienia i następnie co 10–14 dni próg zagrożenia wynosi 2–3 stadia ruchome, natomiast po zbiorze owoców 3–5 stadiów ruchomych przędziorków (na 1 liść złożony).
Określanie progów zagrożenia roztocza truskawkowca
W przypadku roztocza truskawkowca zagrożenie powinno się oceniać na 1 tydzień przed kwitnieniem, tuż przed kwitnieniem, po pełni kwitnienia i podczas wzrostu owoców na odmianach owocujących do jesieni. Należy wówczas pobierać 4 próby po 25 najmłodszych, zwiniętych liści. Stwierdzenie pojedynczych roztoczy tuż przed kwitnieniem albo średnio 1 roztocz na 1 listek liścia złożonego oznacza przekroczenie progu zagrożenia. Próg ten jest nieco wyższy (1–2 osobniki na 1 listek liścia złożonego) w okresie gdy wykonujemy obserwacje po zbiorze owoców w czerwcu i dalej w odstępach co 2 tygodnie. Te niewielkie stawonogi, prowadzące ukryty tryb życia jesteśmy w stanie zobaczyć, korzystając z lupy o dużym powiększeniu lub binokularu.
Roztocze na truskawkach — zwalczanie szkodników
Profilaktyka
W zwalczaniu obu omawianych gatunków najważniejsza jest profilaktyka. Polega ona na sadzeniu zdrowego materiału rozmnożeniowego, pochodzącego ze sprawdzonego źródła. W mniejszym stopniu roztocze mogą się przenosić na inne plantacje wraz z wiatrem czy też są przenoszone z owadami. O ile przędziorek chmielowiec nie jest groźny w każdym roku, to już roztocz truskawkowiec wymaga zwalczania bezpośredniego niemal corocznie. Bywają sytuacje, gdy nie jesteśmy w stanie go skutecznie zwalczyć i jedynym rozwiązaniem jest zlikwidowanie plantacji oraz nasadzenie nowych sadzonek. Większe zagrożenie istnieje też na starszych plantacjach.
Zwalczanie chemiczne — Floramite 240 SC
Roztocze na truskawkach zwalczamy, uprzednio oceniając w ich populacji obecne lub dominujące stadia — tutaj larwa i jaja
W zwalczaniu najważniejszą sprawę jest prawidłowa i regularna lustracja roślin. Istotne są zwłaszcza pierwsze wiosenne obserwacje. Jeśli w tym czasie właściwie określimy zagrożenie i prawidłowo wykonamy zabieg (dobrym środkiem, w odpowiednich warunkach pogodowych), to bardzo prawdopodobne, że nie będziemy mieli problemu w dalszej części sezonu.
Do zwalczania przędziorka chmielowca na truskawkach uprawianych w polu i pod osłonami, przed kwitnieniem oraz po kwitnieniu, w czasie rozwoju owoców i po zbiorze zarejestrowany jest akarycyd Floramite 240 SC. Jego karencja wynosi zaledwie 1 dzień! Środek ten działa powierzchniowo, destrukcyjnie wobec ruchomych form przędziorka chmielowca — czyli zwalcza larwy i osobniki dorosłe. Są to stadia najłatwiej dostrzegane, czasami nawet „nieuzbrojonym” okiem. Bifenazat, będący substancją biologicznie czynną środka, zaburza proces oddychania komórkowego szkodników, czyli powstawania energii, dwutlenku węgla i wody. Roztoczom pod wpływem działania bifenazatu brakuje energii, dodatkowo dwutlenek węgla zatruwa komórki. W efekcie następuje śmierć szkodnika.
Ponadto do zwalczania przędziorków dopuszczone są substancje czynne: abamektyna, acekwinocyl, cyflumetofen, fenpiroksymat, heksytiazoks, milbemektyna, mieszanina terpenów QRD 460, spirotetramat.
Pod osłonami do ochrony truskawki przed przędziorkami dostępny jest także produkt biologiczny zawierający Beauveria bassiana. Niektóre z nich mogą jednocześnie zwalczać roztocza truskawkowca. Jeśli konieczne jest wykonanie więcej niż jednego zabiegu, to konieczne jest stosowanie preparatu zawierającego inną substancję czynną, co zapobiegnie wytworzeniu odporności przez szkodniki. W przypadku roztocza truskawkowca dopuszczonych do stosowanie jest znacznie mniej środków. Opierają się one na cyflumetofenie (w uprawach pod osłonami), fenpiroksymacie, milbemektynie i abamektynie oraz spirotetramacie. Środki te zwalczają jednocześnie przędziorka chmielowca.
Roztocze na truskawkach — najważniejsza w zwalczaniu jest technika
Ze względu na krótki okres wegetacji wiosennej truskawki, podczas używania akarycydów należy szczególną uwagę zwrócić na przestrzeganie karencji, zwłaszcza gdy są one stosowane w czasie rozwoju zawiązków owoców i owocowania. O skuteczności zwalczania roztoczy będzie decydować technika wykonania zabiegu. Konieczne jest bardzo dokładne naniesienie cieczy roboczej na liść, zwłaszcza na jego dolną część. Najlepiej użyć do tego celu odpowiedniej belki roboczej i dysz. Pomocnym w takich przypadkach jest też dodatek dobrego zwilżacza i wykonanie zabiegu w czasie, gdy szkodniki są najbardziej aktywne (należy unikać chłodu, ale też i gorąca). Aby ograniczyć liczebność szkodliwych roztoczy, należy też kosić liście po zbiorze i usuwać je z plantacji, a dodatkowo wykonać wówczas zabieg chemiczny. Łatwiej wtedy dotrzeć cieczy do przebywających i żerujących w ukryciu organizmów.
Przeczytaj również:
Koszt produkcji kilograma truskawki deserowej w gruncie — podaje dr Paszko
Aktualne ceny truskawek
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
