Ścieżki technologiczne, a szerokość opon

O zasadności zakładania ścieżek w uprawach polowych zwłaszcza zbóż nie trzeba dziś przekonywać żadnego rolnika. Założone w uprawach ścieżki technologiczne pozwalają na precyzyjne wykonywanie zabiegów związanych z nawożeniem mineralnym jak również chemiczną ochroną roślin.

Ścieżka technologiczna: pszenica ozima

fot. AgroFoto.pl, użytkownik – pszenica ozima

Szerokość ścieżki wynika z szerokości opryskiwacza, jaki w gospodarstwie posiadamy. Jest to parametr, którego w łatwy sposób nie jesteśmy w stanie zmienić. W przypadku rozsiewaczy nawozów mineralnych zmieniając nastawy w zależności od rozsiewanego nawozu, w łatwy sposób możemy regulować szerokość roboczą. Aby założyć ścieżki technologiczne o pożądanej szerokości musimy również posiadać siewnik, którego wielokrotność szerokości roboczej da nam szerokość roboczą opryskiwacza. Fakty te są oczywiste i zrozumiałe, jednak w ramach tego artykułu poruszony zostanie inny aspekt, mianowicie, jaka powinna być szerokość opon ciągnika czy opryskiwacza, którym będziemy wykonywać poszczególne zabiegi?

Ciągnik i dwa komplety kół

Opony szerokie a wąskie

Jaką wybrać szerokość opony? Od czego to zależy?

Oczywistym jest fakt, że im szerokość ogumienia będzie mniejsza, tym powierzchnia ścieżek będzie mniejsza, a co za tym idzie mniejsza będzie powierzchnia wyłączona z uprawy. Powszechnym jest również, że do ciągnika, którym prowadzimy zabiegi w ścieżkach posiadamy dwa komplety kół szerokich i wąskich, ścieżki technologiczne natomiast zakładamy ze względu na szerokość kół wąskich. Zabiegi wykonywane jesienią oraz pierwsze wiosną wykonujemy kołami szerokimi, a następnie zmieniamy opony na wąskie tak by zabiegi w wyższych fazach rozwojowych roślin wykonywać kołami wąskimi. Takie podejście jest jak najbardziej właściwe, jednak wymaga zmiany kół dwukrotnie w roku, a biorąc pod uwagę ciężar kół operacja taka nie jest relatywnie prosta. Ponadto posiadanie dwóch kompletów kół do ciągnika czy opryskiwacza to również koszty, jakie zmuszeni jesteśmy ponieść.

Ile zyskujemy wykonując zabiegi w ścieżkach stosując wąskie ogumienie?

Odpowiedź nie jest prosta czy jednoznaczna i wpływa na to wiele czynników. Wśród głównych wymienić należy:

  • szerokość ścieżek (równa szerokości roboczej opryskiwacza),
  • plon z hektara oraz cenę jednostkową plonu.

Można przeprowadzić obliczenia aby się przekonać jaki wpływ mają te czynniki. Do przeprowadzenia obliczeń, przyjęto dwa rozmiary opon:

  • wąska – 270/95R44
  • szeroka – 600/65R38.

Obliczenia wykonano dla kilku szerokości roboczych ścieżek technologicznych, które przedstawiono w tabeli 1.

1.Obliczone wartości powierzchni ścieżek dla analizowanych opon oraz szerokości ścieżek

Tabela 1. Obliczone wartości powierzchni ścieżek dla analizowanych opon oraz szerokości ścieżek

Rozważania te są w pewnych wariantach czysto teoretyczne, trudno sobie wyobrazić by ktoś eksploatował np. opryskiwacz przyczepiany o szerokości belki 44 metry i pojemności zbiornika 7000 litrów wyposażony w ogumienie 270/95R44. Z drugiej strony trudne do wyobrażenia jest również np. wykonywanie zabiegów opryskiwaczem zawieszanym o szerokości belki 15 metrów ciągnikiem z ogumieniem na tylnej osi 600/65R38. Aby dokonać porównań dla każdej z szerokości belki wyznaczono długość odcinka jaką należy przejechać, by wykonać zabieg na powierzchni 1 hektara (obliczenia te nie uwzględniają zatem różnic jakie wystąpią na uwrociach).

Ścieżki technologiczne – wartości powierzchni

ścieżki technologiczne: pszenica ozima

fot. AgroFoto.pl, użytkownik – pszenica ozima

Z prostych zależności wynika, że im szerokość ścieżki technologicznej jest większa, tym długość odcinka będzie mniejsza. Dla najmniejszej przyjętej szerokości ścieżki równej 15 metrów odcinek ten wynosi 666,67 metra, natomiast dla największej analizowanej szerokości ścieżki 44 metry długość ta to niespełna 227,27 metra. Analizując uzyskane wartości powierzchni ścieżek na jednym hektarze można stwierdzić, że są one ponad dwukrotnie większe w przypadku opony szerszej, niezależnie od przyjętej szerokości belki.

Opona wąska czy szeroka?

Opryskiwacze o dużych szerokościach belki posiadają dużą pojemność zbiornika cieczy

Jest to oczywiste i wynika z faktu, że opona 600/65R38 jest 2,2 razy szersza od opony 270/95R44. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że powierzchnia ścieżki technologicznej dla opony wąskiej i szerokości ścieżki 21 metrów oraz opony szerokiej i ścieżek 44 metry jest porównywalna. Wynika z tego oczywisty wniosek, że przy odpowiednio dużej szerokości ścieżki i stosowaniu ogumienia szerokiego uzyskamy taką samą wartość powierzchni ścieżek jak dla ogumienia wąskiego i małej szerokości ścieżek. Jest to również podyktowane wymaganiami eksploatacyjnym, ponieważ opryskiwacze o dużych szerokościach belki posiadają dużą pojemność zbiornika cieczy, a co za tym idzie masa takiej maszyny jest duża i do jej eksploatacji wymagana jest odpowiednia szerokość ogumienia.

Szerokość belki

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że wraz ze wzrostem szerokości ścieżki maleje różnica powierzchni ścieżek pomiędzy stosowaniem opony szerokiej i wąskiej. Dla najmniejszej analizowanej szerokości belki wynosi ona 4,4% podczas gdy dla największej szerokości ścieżki równej 44 metry wynosi ona zaledwie 1,5%.

Wartości powierzchni ścieżek

Przedstawione w tabeli 1 wartości powierzchni ścieżek pokazują jakie są różnice dla analizowanych wariantów, jak wpływa na spadek plonu i efekt finansowy.

Przeprowadzono obliczenia (tabeli 2 oraz 3). Przedstawiono w nich jaki będzie spadek plonu oraz zysku dla 1, hektara jeżeli założymy ścieżki dla opony szerokiej i wąskiej.

Spadek plonu oraz zysku w uprawie pszenicy

Tabela 2. Spadek plonu oraz zysku w uprawie pszenicy

Spadek plonu oraz zysku w uprawie rzepaku

Tabela 3. Spadek plonu oraz zysku w uprawie rzepaku

Korzyści wąskiej opony

Analizując dane uzyskamy odpowiedź na zadane wcześniej pytanie: Ile tak naprawdę zyskujemy wykonując zabiegi w ścieżkach stosując wąskie ogumienie?

Można zauważyć, że dla popularnej szerokości ścieżki technologicznej 18 metrów zarówno dla pszenicy jak i rzepaku stosowanie kół wąskich to przyrost zysku około 200 zł na jednym hektarze. Mnożąc te 200 zł przez ilość hektarów upraw naszego gospodarstwa uzyskamy odpowiedź ile zyskujemy w jednym roku oraz po jakim czasie zwróci nam się zakup dodatkowego kompletu kół do naszego ciągnika czy opryskiwacza.

opony szerokie wąskie

Stosowanie kół wąskich daje przyrost zysku około 200 złotych.

Wiosek: im mniejsza będzie szerokość opon tym mniejsza będzie powierzchnia ścieżek technologicznych, a co za tym idzie mniejszy będzie ubytek plonu oraz strata finansowa.

Maszyny pomocnicze

Jednak maszyny o większych szerokościach roboczych charakteryzują się większą masą, a co za tym idzie szerokość opon musi być odpowiednia. Wynika to z jednej strony z nośności opony, która musi być zachowana jak również z faktu, że przy małej szerokości opony i dużej wilgotności gleby wykonanie zabiegu mogłoby być utrudnione lub wręcz niemożliwe.

ścieżki technologiczne: maszyny pomocnicze

fot. AgroFoto.pl, użytkownik – Skywolf

Wyłączona część areału

Zakładając w uprawach ścieżki technologiczne akceptujemy fakt, że część areału jest wyłączona z uprawy, ale jednocześnie precyzja wykonania zabiegów będzie zachowana. Jaka powinna być, zatem szerokość wąskiego ogumienia naszego ciągnika by zachować ten kompromis?

Odpowiednia szerokość wąskiego ogumienia

Z przedstawionych obliczeń można przyjąć, że zadowalającym jest, jeżeli powierzchnia ścieżek na 1 hektarze wynosi pomiędzy 3 a 3,5%. Na tej podstawie można obliczyć, jaka powinna być szerokość wąskiego ogumienia w zależności od szerokości ścieżek jakie stosujemy – tabela 4.

szerokości opon w zależności od szerokości ścieżek

Tabela 4. Szerokości opon w zależności od szerokości ścieżek oraz procentowego udziału powierzchni ścieżek na 1 hektarze

Podsumowując podkreślić należy, że przedstawione w ramach artykułu obliczenia mają w pewnych wariantach charakter czysto teoretycznych, jednak zamieszczone wartości z pewnością pozwalają oszacować ile zyskujemy stosując koła szerokie oraz wąskie.

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 4.5 / 5. Liczba głosów 8

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *