Skład paszy dla tuczników istotny w dążeniu do wyników produkcyjnych

17 sierpnia 2017, prof. dr hab. Bogdan Szostak

Aby prawidłowo dobrać skład paszy dla tuczników nie wystarczy znajomość odpowiednich proporcji. Potrzebna jest też świadomość składników paszy i ich roli. Pomocny może okazać się program paszowy.

Spis treści

Zawartość włókna w paszy

Z koncentracją energii ujemnie skorelowana jest zawartość włókna w paszy. Im więcej jest włókna w paszy, tym jej wartość energetyczna jest mniejsza. Jednokomorowy żołądek świni w przeciwieństwie do przeżuwaczy nie jest przystosowany do trawienia włókna. Dlatego też musimy ograniczać jego udział w dawce pokarmowej. Jednak, pomimo tego, że włókno jest źle trawione przez świnie, to niewielki jego udział w dawce jest niezbędny. Stymuluje ono motorykę jelit, ułatwia wydalanie kału i przeciwdziała jego zaleganiu (obstrukcji). W zależności od wieku tuczników zawartość włókna w paszy może wynosić 5–7%.

Tuczniki pochodzące od szybko rosnących ras i linii hybrydowych do swojego szybkiego wzrostu i rozwoju tkanki mięśniowej wymagają odpowiedniej ilości i jakości białka w paszy.

Rola białka w paszy

Tuczniki pochodzące od szybko rosnących ras i linii hybrydowych do swojego szybkiego wzrostu i rozwoju tkanki mięśniowej wymagają odpowiedniej ilości i jakości białka w paszy. Jego strawność powinna być wysoka, nie mniejsza niż 75%, a zawartość w nim lizyny – co najmniej 5%. Należy pamiętać, aby ilość białka strawnego była odpowiednia do koncentracji energii w paszy, ponieważ niedobór energii obniża wykorzystanie białka paszy. Prawidłowy stosunek białka strawnego (g) do energii metabolicznej (MJ) powinien wynosić 10:1. Przy stosowaniu mieszanek pełnoporcjowych 1 kg mieszanki powinien zawierać dla poszczególnych okresów żywieniowych tuczników następujące ilości białka ogólnego:

starter – 180 g;
grower – 170 g;
finiszer – 160 g.

Trzeba także wziąć pod uwagę, że tuczniki wymagają białka bogatego w niezbędne (egzogenne) aminokwasy, takie jak: lizyna, metionina, metionina + cystyna, treonina i tryptofan. W formie syntetycznej, w odpowiednich ilościach, powinny się znaleźć w mieszankach dla tych zwierząt. Ważna jest nie tylko ilość tych aminokwasów w dawce, ale i ich wzajemne proporcje.

Skład paszy dla tuczników

Przy opracowywaniu dawek żywieniowych dla tuczników, oprócz energii, białka i wymienionych aminokwasów, powinniśmy uwzględniać również wapń (Ca), fosfor (P) oraz sód (Na). Brakującą ilość wapnia w dawce można pokryć kredą pastewną, a fosforu – fosforanem wapnia. Niedobór sodu można z kolei uzupełnić, stosując sól kuchenną w ilości 2 g na 1 kg mieszanki. W celu bardzo dokładnego zbilansowania dawki pokarmowej dla tuczników podaje się im też różnego rodzaju premiksy mineralno-witaminowe. Zawierają one np. żelazo (Fe), miedź (Cu), jod (J), selen (Se) oraz wszystkie niezbędne witaminy.

Zalecane ilości pasz w mieszankach pełnoporcjowych.

Korzystanie z pomocy programu paszowego

Ponadto aby poprawnie ułożyć mieszankę pokarmową dla tuczników, należy poddać analizie chemicznej wszystkie komponenty, które będą wchodziły w jej skład. Mając wyniki badań składu pasz, w celu ułożenia mieszanki możemy skorzystać z pomocy programu paszowego, stosując się do wymienionych wcześniej zasad żywienia tuczników.

Skład paszy dla tuczników można ustalać z pomocą programu paszowego.

Na koniec dodajmy, że przez cały okres tuczu zwierzęta powinny mieć zapewniony stały dostęp do paszy. W przypadku braku dostępu do paszy następuje różnicowanie się sztuk pod względem masy ciała. Przyjmuje się, że zwierzęta żywione „do woli” pobierają tyle paszy, ile jest im potrzebne do uzyskania maksymalnej produkcyjności, oczywiście jeśli będą miały zapewnione optymalne warunki bytowe i odpowiednią paszę. Powinniśmy dbać o to, aby tuczniki pobierały jak największą ilość paszy, a to zależy m.in. od dostępu do karmideł i wody, temperatury i wilgotności w tuczarni oraz parametrów paszy (struktury fizycznej, koncentracji energii, smaku i in.). Szczególnie ważne jest utrzymanie w pomieszczeniu optymalnych parametrów termiczno-wilgotnościowych. Temperatura w tuczarni powinna być w granicach 18–20°C, a wilgotność względna powietrza ok. 70%. Trzeba także pamiętać, że w nieodpowiednich warunkach bytowych nawet zwierzęta o najlepszych genach produkcyjnych i optymalnym żywieniu nie zrealizują swoich potencjalnych możliwości produkcyjnych.

W przypadku braku dostępu do paszy następuje różnicowanie się sztuk pod względem masy ciała.

Podsumowanie

Aby efektywnie i racjonalnie żywić tuczniki, należy możliwie jak najdokładniej oszacować ich potrzeby i ustalić skład paszy dla tuczników. Powinno się także uwzględniać predyspozycje genetyczne zwierząt. Tuczniki ras i linii hybrydowych, charakteryzujące się wysoką mięsnością i szybkim tempem wzrostu, należy żywić paszami o dużej koncentracji energii i białka, prawidłowo zbilansowanymi pod kątem wszystkich składników pokarmowych, w tym mineralnych i witamin. Trzeba również pamiętać, że tuczniki powinny mieć zapewniony stały dostęp do paszy i wody. Zwierzętom należy też zagwarantować optymalne warunki bytowe: temperaturę, wentylację, oświetlenie oraz dbać o higienę i sprawność urządzeń służących do ich karmienia i pojenia. Materiał pochodzi z czasopisma „Trouw i My”