Słodyszek rzepakowy coraz bardziej odporny na insektycydy

Przez wiele lat do ograniczania populacji słodyszka rzepakowego stosowano opryski preparatami z grupy pyretroidów. Niestety używanie wspomnianych środków na szeroką skalę doprowadziło do pojawienia się odporności szkodnika.

Słodyszek rzepakowy (Meligethes aeneus) jest jednym z najważniejszych szkodników rzepaku ozimego w wielu państwach europejskich i w Polsce, powodującym duże straty plonu na niechronionej plantacji. Przez ponad dwie dekady populacje słodyszka rzepakowego były skutecznie ograniczane opryskami z udziałem preparatów z grupy chemicznej pyretroidów, których mechanizm działania polega na blokowaniu kanałów jonowych w układzie nerwowym owadów. Stosowanie pyretroidów na szeroką skalę przyczyniło się do pogorszenia działania tychże substancji. Szczegółowe badania laboratoryjne wykazały uodpornienie się słodyszka na substancje z grupy pyretroidów i w mniejszym stopniu neonikotynoidów. Coroczne badania i monitoring populacji słodyszka wskazują na obecność tego problemu także w Polsce.

Jak dochodzi do pojawienia się odporności?

słodyszek rzepakowy

Słodyszek rzepakowy to powszechnie występujący szkodnik, który uodparnia się na kolejne isektycydy.

fot. Fotolia

W momencie wprowadzenia do użycia nowej substancji czynnej populacje owadów składają się głównie z osobników wrażliwych. Jeżeli na te wrażliwe populacje szkodnika będzie stosowany nieprzerwanie ten sam preparat, to mówimy o zjawisku silnej presji selekcyjnej. Długo trwająca selekcja może doprowadzić do tego, że populacja składać się będzie głównie z osobników odpornych. Zdarza się, że odporność na preparat pojawia się szybko – przykładem może być pymetrozyna, na którą już dwa lata po wprowadzeniu do użycia zaobserwowano prawie całkowitą odporność.

Na skutek jednostronnego stosowania pyretroidów od kilku lat we Francji i Wielkiej Brytanii istnieją niemal całkowicie odporne populacje szkodników rzepaku. Podobna sytuacja obserwowana jest od pewnego czasu również w Polsce, gdzie skuteczność większości pyretroidów nie przekracza 50%.

Jak przeciwdziałać odporności na insektycydy

Powstawanie odporności owadów na insektycydy jest jednym z największych problemów w ochronie roślin. Z praktycznego punktu widzenia objawia się on tym, że środek ochrony roślin zastosowany w zalecanej dawce nie wykazuje wystarczającej skuteczności lub prawie żadnej. Uodpornianie się agrofagów oznacza nie tylko duże straty środowiskowe, ale również ekonomiczne, wymuszając wykonywanie większej ilości zabiegów chemicznych, co z kolei stymulować może dalsze nasilanie się odporności.

śor

Stosowanie niewłaściwych dawek insektycydów może zwiększyć ryzyko wystąpienia odporności na substancje czynne w nich zawarte.

Trzeba pamiętać, że odporność agrofagów na substancje czynne jest zjawiskiem powszechnym i nie można jej całkowicie wyeliminować, jednak da się ją kontrolować oraz minimalizować jej negatywne skutki poprzez zmniejszenie presji selekcyjnej środków ochrony roślin. W celu przeciwdziałania pojawieniu się odporności owadów warto przestrzegać kilku ważnych zasad:

  • oprysk wykonywać w momencie przekroczenia przez szkodnika progu ekonomicznej szkodliwości – stosować zalecane dawki zgodne z etykietą, pamiętając, że zbyt niskie dawki selekcjonują szybko populacje o średnim stopniu odporności, a zbyt wysokie prowadzą do wykształcenia odporności o stopniu bardzo silnym;
  • opryskiwać plantację w stadium rozwojowym owada najbardziej wrażliwym na środek ochrony roślin;
  • zabieg przeprowadzać sprawnym sprzętem, mając na uwadze prawidłowe ciśnienie i optymalne pH cieczy opryskowej;
  • daną substancję chemiczną stosować na tej samej uprawie tylko raz w sezonie we getacyjnym, starając się w miarę możliwości rotować nie tylko substancje czynne, ale przede wszystkim grupy chemiczne o różnych mechanizmach działania, nawet jeśli wiązać się to może z poniesieniem wyższych kosztów ochrony;
  • należy bezwzględnie przestrzegać zasad integrowanej ochrony roślin, pamiętając o stosowaniu metod biologicznych i agronomicznych, ograniczając środki chemiczne do bezwzględnego minimum.
Grupy chemiczne insektycydów zalecane do zwalczania słodyszka rzepakowego
wraz z zakresem odporności szkodnika
Grupa chemiczna Substancja czynna Zakres odporności szkodnika
Pyretroidy alfa-cypermetryna wysoka – bardzo wysoka
cypermetryna wysoka – bardzo wysoka
deltametryna bardzo wysoka
esfenwalerat wysoka – bardzo wysoka
etofenproks słaba – średnia
gamma-cyhalotryna bardzo wysoka
lambda-cyhalotryna wysoka – bardzo wysoka
tau-fluwalinat słaba – średnia
zeta-cypermetryna wysoka – bardzo wysoka
Neonikotynoidy acetamipryd brak – słaba
tiachlopryd brak – średnia
Związki fosforoorganiczne chloropiryfos brak
Oksadiazyny indoksakarb brak
Pirydyny azometyny pymetrozyna wysoka – bardzo wysoka
Strategia zapobiegania odporności słodyszka rzepakowego – opracowanie na
podstawie zaleceń IOR PIb uaktualnione o substancję czynną fosmet
Zabieg Faza BBCH Substancja zalecana Zalecenia alternatywne
Pierwszy 51-54 fosmet,
chloropiryfos
– przy znacznym przekroczeniu progu szkodliwości słodyszka rzepakowego
pyretroid – przy niewielkim przekroczeniu
progu szkodliwości słodyszka rzepakowego
indoksakarb – przy znacznym przekroczeniu
progu szkodliwości słodyszka rzepakowego
Drugi 55-57 indoksakarb – przy znacznym przekroczeniu
progu szkodliwości słodyszka rzepakowego
Trzeci 58-60 acetamipryd tau-fluwalinat
Czwarty 61-69 acetamipryd tau-fluwalinat

Nowy skuteczny środek

W roku 2016 uzyskał rejestrację nowy środek do ochrony rzepaku o nazwie Boravi 50 WG, zawierający w swoim składzie substancję czynną z grupy związków fosforoorganicznych – fosmet.

Fosmet, na który nie występuje odporność słodyszka, idealnie wpisuje się w strategię antyodpornościową. Poprzez wprowadzenie do ochrony roślin przed szkodnikami nowej substancji chemicznej zwiększa się możliwość rotacji insektycydów i tym samym znacznie poprawia się skuteczność całej ochrony. Znacząco zmniejsza się też ryzyko pojawienia się populacji odpornych w przyszłości.

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 0 / 5. Liczba głosów 0

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *