Śmietka kapuściana na rzepaku – zwalcz szkodnika jesienią

Deszczowa pogoda w sierpniu 2021 roku zburzyła harmonogram prac polowych producentom rzepaku ozimego. Większości nie udało się posiać nasion tej rośliny w optymalnych, agrotechnicznych terminach. Siewy odbywały się dopiero z początkiem września – w 35. lub nawet w 36. tygodniu roku. Bardzo ciepła pierwsza połowa września sprzyjała kiełkowaniu rzepaku, ale także aktywności jego szkodników. Właściwie wszystkie o znaczeniu gospodarczym są obecne w uprawie. Bardzo licznie występuje śmietka kapuściana na rzepaku ozimym. Ten szkodnik od kilku sezonów stanowi ogromne zagrożenie, jednak nie można go zbagatelizować. Walka z nim może zakończyć się sukcesem, bo wiemy, jak ją prowadzić.

Śmietka kapuściana (Delia radicum) jest groźnym szkodnikiem roślin z rodziny kapustowatych. Spośród uprawnych opanowuje warzywa kapustne wszystkich rodzajów, rozpoczynając od rzodkiewki, na późnych odmianach kapust głowiastych i pekińskich kończąc. Szczególnie ważną rośliną żywicielską dla śmietki jest jednak rzepak uprawiany łącznie na ogromnym areale. Z roku na rok śmietka kapuściana na rzepaku ozimym rozbudowuje coraz liczniejsze generacje.

Śmietka kapuściana na rzepaku – opis

śmietka kapuściana na rzepaku

Jaja śmietki kapuścianej na pierwszym liściu rzepaku

fot. Katarzyna Kupczak

Śmietka kapuściana jest muchówką, której ciało osiąga długość ok. 7 mm. Jest szarawe, czasami z żółtawym odcieniem, pokryte sztywnymi, ciemnymi szczecinkami. Oczy są duże, czerwonawobordowe. Jajo jest białawe, długości 1 mm, jego średnica stanowi 1/8 długości. Powierzchnia jaja jest niejednolita, siateczkowana. Larwa jest bezgłowa i beznożna, walcowata, dość masywna, biaława lub lekko kremowa, dorasta do 5-7 mm długości. Przednia część jej ciała jest ostro wyprofilowana, a przez powłoki widoczny jest czarny sztylet aparatu gębowego. Tylna część jest ukośnie ścięta i widoczne są w niej dwie centralnie umieszczone czarne kropki. Bobówka (poczwarka) jest brązowobrunatna.

Śmietka kapuściana na rzepaku rozwija dwa pokolenia

Jesienią występująca śmietka kapuściana na rzepaku ozimym rozwija trzecie w sezonie pokolenie. Muchówki tej generacji przelatują na plantacje we wrześniu lub nawet w październiku. Samice składają jaja, po kilka sztuk, na szyjce korzeniowej młodych roślin rzepaku, na ziemi w ich pobliżu, a nawet na liścieniach lub liściach. Łącznie płodność jednej samicy wynosi ok. 100 jaj. Po blisko 10 dniach wylęgają się larwy, które wgryzają się do szyjki korzeniowej lub korzeni, albo do ogonków liściowych. W zasiedlonych organach żerują do czasu osiągnięcia ostatniego stadium rozwoju larwalnego. Przemieszczają się wówczas do gleby, gdzie zimują w stadium bobówki. Wiosną, najczęściej w okresie kwitnienia forsycji, wylatują muchówki pierwszego pokolenia, drugiego – w lipcu i sierpniu, trzeciego – we wrześniu i październiku.

Jakie szkody wyrządza śmietka kapuściana na rzepaku ozimym?

Śmietka kapuściana na rzepaku ozimym czyni ogromne szkody. Larwy żerują przeważnie w korzeniach i szyjce korzeniowej, ale także w ogonkach liściowych. Drążą korytarze pobierając pokarm roślinny. Zanieczyszczają zasiedlone miejsca odchodami, na których rozwijają się mikroorganizmy powodujące zgnilizny tkanek.

Uszkodzenie tkanek korzeni jest przyczyną utrudnienia pobierania wody i składników pokarmowych z gleby. Uniemożliwia gromadzenie asymilatów niezbędnych roślinie do przetrwania spoczynku zimowego, regeneracji po zimie i wytwarzania wiosną części generatywnych, zanim uaktywnią się sukcesywnie doświetlane liście. Żerowanie larw w ogonkach liściowych prowadzi do zaburzenia transportu wody i składników pokarmowych do liści (jedynych organów asymilacyjnych), a z liści asymilatów do organów spichrzowych (korzeni i szyjki korzeniowej).
Silnie uszkodzone rośliny zamierają jeszcze jesienią, a te, którym udaje się przeżyć – najczęściej nie dotrwają do wiosny. Z powodu złego przygotowania energetycznego (niewystarczająca ilość zgromadzonych asymilatów) – wymarzają w czasie spoczynku zimowego lub zasychają smagane wiatrem.

Szczególnie w bieżącym sezonie śmietka kapuściana na rzepaku musi być zwalczana

śmietka kapuściana na rzepaku

Pierwszy liść rzepaku – na dolnej stronie złoże jaj śmietki kapuścianej i osobnik mączlika warzywnego

fot. Katarzyna Kupczak

Opóźniony siew skrócił w tym sezonie jesienną wegetację rzepaku ozimego. Roślina musi się intensywnie przygotować do zimy w czasie o dwa, lokalnie nawet trzy tygodnie krótszym, niż zazwyczaj. Poddana tak silnemu stresowi czasu, absolutnie nie może być narażona na dodatkowy stres – biotyczny. Kategorycznie nie można dopuścić, aby śmietka kapuściana na rzepaku powodowała szkody utrudniające asymilację i gromadzenie składników na zimę. Jeśli do tej pory nie zabezpieczono roślin przed śmietką, trzeba niezwłocznie opryskać całą plantację środkiem Inazuma 130 WG w dawce 0,25-0,3 kg/ha, przy 200-300 l wody/ha.

Jeśli siewy były przeprowadzone w sierpniu, intensywne opady następujące po nich zagęściły powierzchnię gleby. Jej zwarta warstwa utrudniała wschody roślin, a teraz będzie trudna do penetracji dla larw śmietki. Nagminnie będą one przedostawać się do korzeni przez wyniesioną szyjkę korzeniową lub wgryzać się będą do nadziemnych części rośliny. Dobrze więc, aby zabieg insektycydem Inazuma 130 WG wykonać dokładnie w celu dotarcia także na glebę, na której mogą znajdować się już złożone jaja. Warto również wykorzystać wszelkie techniczne możliwości opryskiwacza (PSP) czy podzespołów (rozpylacze dwustrumieniowe), aby ciecz robocza dotarła na szyjkę korzeniową i dolną stronę liści, gdzie znajdują się złoża jaja i wylęgają larwy. Nie należy się sugerować, że niska temperatura zahamuje aktywność tego szkodnika. Jemu bardziej przeszkadza upał.


Czytaj również: Mączlik zagraża rzepakom – jak zwalczać szkodnika?


Jak Inazumie 130 WG poddaje się śmietka kapuściana na rzepaku?

Nie zwlekajmy z zabiegiem przeciwko temu szkodnikowi. Przede wszystkim nie można dopuścić do tego, aby larwy wgryzły się do rośliny. Zauważenie muchówek w obrębie uprawy, w pułapkach zapachowo-pokarmowych powinno być sygnałem do rozpoczęcia ochrony rzepaku przed tym szkodnikiem. Dzięki komponentowi pyretroidowemu, jednemu z dwóch, zawartych w Inazumie 130 WG, niszczone są błyskawicznie stadia szkodnika poddane kontaktowi owada z cieczą roboczą. Neonikotynoidowy składnik wzmacnia działanie powierzchniowe, głównie jednak ma zaletę wgłębnego i układowego przemieszczania się w roślinie. Przez to dociera do organów niepotraktowanych cieczą roboczą. Niszczy więc larwy wgryzające się do rośliny, ale także znajdujące się wewnątrz niej – w ogonkach liściowych, korzeniach.

Wielką zaletą Inazumy 130 WG jest jej skuteczność w szerokim spektrum termicznym, zarówno w niskiej temperaturze – od 5°C, jak i przy 25°C. Z takimi rozpiętościami często mamy do czynienia jesienią, dlatego nic nie zaburzy planów wykonania zabiegu. Ponadto, insektycyd ma duże powinowactwo do warstwy woskowej rośliny, dlatego silnie do niej przylega (nawet z nią łączy), stając się wkrótce po zabiegu odpornym na zmywanie przez deszcz.

Inazuma 130 WG użyta przeciwko śmietce kapuścianej w dawce 0,25-0,30 kg/ha, jednocześnie zwalczy inne szkodniki masowo występujące tej jesieni na rzepaku ozimym. Już teraz obserwujemy bardzo liczne osobniki mączlika warzywnego, mszyc – kapuścianej i brzoskwiniowej, gnatarza rzepakowca, pchełek – rzepakowej i tzw. ziemnych, tantnisia krzyżowiaczka, złoża jaj piętnówki kapustnicy oraz bielinka kapustnika. Jednym zabiegiem pozbędziemy się więc zagrożenia ze strony wielu fitofagów. Inazuma 130 WG jest bowiem zarejestrowana przeciwko całej ww. puli szkodników na rzepaku ozimym. To ważne ze względów ekonomicznych i środowiskowych. Jednak przede wszystkim od razu uwalniamy rzepak od stresu biotycznego spowodowanego przez wiele groźnych owadów roślinożernych.

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 3.9 / 5. Liczba głosów 23

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *