Sorgo: ochrona roślin – jakie są największe problemy?
W Polsce sorgo jest zaliczane do grupy roślin małoobszarowych, do ochrony których nie ma zarejestrowanych środków do zwalczania chwastów, chorób i szkodników. Rolnicy uprawiający sorgo mają możliwość skorzystania z prawodawstwa unijnego i wysiewu odmian umieszczonych w Unijnym Katalogu Odmian.
Wymiana informacji dotyczy jednocześnie europejskich doświadczeń w zakresie ochrony roślin. Rolnicy korzystają ponadto z zaleceń dotyczących ochrony kukurydzy, informacji umieszczonych na stronach internetowych oraz własnych doświadczeń w tym zakresie.
Spis treści
Największe wyzwanie w ochronie sorgo
Największe wyzwanie w ochronie sorgo dotyczy ograniczenia występowania chwastów. Sorgo jest wysiewane w szerokich międzyrzędziach, w początkowym okresie wegetacji rośnie wolno i nie konkuruje z chwastami. Szybki rozwój chwastów powoduje zubożenie gleby w substancje pokarmowe i wodę. Dominującymi gatunkami chwastów występującymi w uprawie sorga w naszym kraju są te same co występują w uprawie kukurydzy tj: komosa biała (Chenopodium album L.), rdesty (Polygonum ssp.), chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli L.) i inne prosowate jak włośnica czy palusznik.
Nawet niewielkie zachwaszczenie we wczesnych fazach wzrostu może redukować plony sorga. Silne zachwaszczenie gatunkami chwastów jednoliściennych w początkowym okresie wzrostu rośliny uprawnej może powodować obniżenie plonów o ponad 20%.
Natomiast chwasty pojawiające się w późniejszym okresie wegetacji utrudniają zbiór. Kierując się zaleceniami, jedynie prawnie dozwolonym sposobem zwalczania chwastów jest wykonanie mechanicznej pielęgnacji międzyrzędzi. Propagowanie stosowania tej metody ogranicza brak możliwości usunięcia chwastów rosnących w rzędzie oraz duża pracochłonność zabiegu. Skuteczność metod mechanicznych waha się od 60 do 89%.
Kierując się zaleceniami, jedynie prawnie dozwolonym sposobem zwalczania chwastów jest wykonanie mechanicznej pielęgnacji międzyrzędzi.
Odchwaszczanie sorgo
Do odchwaszczania sorgo zarejestrowanych jest w UE szereg substancji aktywnych. Do stosowania doglebowego (przed wschodami): petoksamid + terbutylazyna, s-metolachlor + terbutylazyna, s-metolachlor. Do stosowania nalistnego (po wschodach roślin): dikamba, bentazon + dikamba, prosulfuron + dikamba. Należy stosować dawki herbicydów zgodne z zaleceniem producenta.
Zalecanie niższych dawek herbicydów doglebowych stosuje się na glebach lżejszych, a wyższe na glebach cięższych. W przypadku zastosowania herbicydu zawierającego substancję aktywną s – metolachlor mogą wystąpić uszkodzenia siewek i nasiona sorgo należy zabezpieczyć odpowiednim dodatkowym preparatem.
W badaniach przeprowadzonych w Polsce przez Kaczmarek i in. (2009) w zwalczaniu chwastów w sorgo skuteczne były herbicydy: Trophy 768 EC, Mustang 306 SE, Aminopielik Gold 530 EW, Callisto 100 SC, Chwastox Turbo 340 SL oraz Chwastox Turbo 340 SL.
Efekty uboczne
Stosowanie herbicydów może powodować zaburzenia wzrostu i rozwoju rośliny uprawnej. Dlatego głównym celem w ochronie sorga jest opracowanie metody zwalczania chwastów, która je zniszczy i będzie selektywna wobec sorga (fot. 1, 2). W przypadku tego gatunku dobór herbicydu jest trudny, ponieważ głównie zwalczane są gatunki chwastów (prosowate), które są zbliżone botanicznie i fizjologicznie do sorga. W dostępnych informacjach zaleca się oprysk herbicydami w dawkach zredukowanych lub ich stosowanie łącznie z tzw. sejfnerami (ang. safener), tzn. substancjami dodawanymi do środków ochrony roślin lub stosowaną oddzielnie w celu wyeliminowania lub zmniejszenia fitotoksycznego działania. Podobnie jak środki ochrony roślin również sejfnery nie są zarejestrowane w naszym kraju. Należy również pamiętać, że w katalogu unijnym znajduje się dużo odmian sorga w związku z tym możliwy jest brak selektywności niektórych odmian w stosunku do konkretnych herbicydów. Stosowanie herbicydów zawierających inne substancje aktywne spowoduje przebarwienia, uszkodzenia nekrotyczne bądź całkowite zniszczenie plantacji.
W przypadku tego gatunku dobór herbicydu jest trudny, ponieważ głównie zwalczane są gatunki chwastów (prosowate), które są zbliżone botanicznie i fizjologicznie do sorga.
W Polsce aktualnie brak jest patogenów i szkodników sorga występujących na dużą skalę. Wynika to z małej powierzchni uprawy sorga w naszym kraju. Konieczne jest natomiast zabezpieczenie materiału siewnego przed zgorzelą siewek i zgnilizną korzeni oraz szkodnikami wielożernymi, odglebowymi. Rolnicy wysiewając materiał siewny kwalifikowany dysponują ziarnem zabezpieczonym przez producenta przed najważniejszymi agrofagami atakującymi sorgo w początkowym okresie wegetacji.
Popularyzacja uprawy sorga w naszym kraju będzie się wiązać z większym zagrożeniem ze strony chorób i szkodników. W rejonach gdzie uprawa sorga prowadzona jest w bezpośrednim sąsiedztwie kukurydzy i prosa może pojawić się problem występowania omacnicy prosowianki. W przypadku nalotu motyla omacnicy należy wykonać zabieg środkiem owadobójczym Karate Zeon 050 CS.
***
Więcej na temat sorga możecie przeczytać tutaj:
- Sorgo: nowy (czy) perspektywiczny gatunek dla Polski?
- Wykorzystanie sorga w produkcji bioetanolu
- Sorgo: nawożenie azotem, fosforem i potasem
- Sorgo: wymagania glebowe i wodne
- Sorgo: wybór odmiany decyduje o powodzeniu uprawy
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.