Stres cieplny u krów; jakie są jego objawy?
Wysokie temperatury latem są niebezpieczne dla zdrowia i produkcyjności naszych zwierząt. Stres cieplny u krów mlecznych i bydła mięsnego to poważny problem wielu hodowców. Czy zdajecie sobie sprawę z tego jakie są jego objawy i jak można zabezpieczyć stado?
Długo utrzymujące się wysokie temperatury latem wpływają niekorzystnie na zdrowie i produkcyjność naszych zwierząt. Bydło niezbyt dobrze znosi upalne dni.
–Optymalna temperatura dla krowy to 12-18°C. Jeżeli temperatura rośnie powyżej 20-25 °C to już zaczyna się stres- mówi lekarz weterynarii Arkadiusz Skórka z Przychodni Weterynaryjnej Univet w Zwoleniu.
Stres cieplny nie tylko wpływa na gorsze samopoczucie zwierząt, ale również na ich produkcyjność (mleko, mięso, rozród).
Spis treści
Stres cieplny u krów; objawy
Bydło w upalne dni szuka cienia na pastwisku, w oborze wybiera miejsca o lepszej cyrkulacji powietrza, maleje apetyt i pobranie paszy. Bydło staje się bardziej aktywne w nocy i wczesnym rankiem. Jednak długotrwale utrzymujące się wysokie temperatury mogą wywołać u krów o wiele poważniejsze problemy zdrowotne niż tylko spadek przyrostów, wydajności mlecznej i poziomu tłuszczu w mleku.
–Krowy stają się wolniejsze, szukają miejsc zacienionych, chłodniejszych, mniej jedzą, mniej piją i ślinią się. Stres cieplny u krów objawia się również zianiem. Przez otwarty pysk zwierzęta oddają część ciepła- wymienia lekarz weterynarii
Konsekwencje stresu cieplnego u krów
Stres cieplny może wpływać negatywnie na wskaźniki rozrodu i wydajność mleczną. Może następować zwiększenie podatności na choroby metaboliczne, ale również bakteryjne, wirusowe i grzybicze.
–Przy takim stresie krowy wpadają w tzw. metaboliczną alkalozę, ponieważ dochodzi do hiperwentylacji. Wtedy krowie uciekają niektóre pierwiastki z organizmu. W skutek zmniejszonego pobrania paszy, przede wszystkim włóknistej, krowy zapadają na podkliniczną kwasicę (SARA). Zbyt mała ilość włókna powoduje zaburzenia w wytwarzaniu śliny. W żwaczu ślina pełni rolę bufora- wymienia groźne konsekwencje lekarz weterynarii ze Zwolenia
Stres cieplny u krów; jak zapobiegać?
Inaczej należy postępować z bydłem przebywającym na pastwisku, a inaczej na stałe w budynku. Stres cieplny u krów mlecznych i bydła mięsnego powoduje naprawdę duże straty, które odczuwa się nawet kilka miesięcy po przejściu upałów. Mamy jeszcze trochę czasu, żeby się przygotować.
Jak zmniejszyć stres cieplny u krów na pastwisku?
Przede wszystkim krowy muszą mieć możliwość schronienia- zadaszenia, zagajniki lub wiaty. Dostęp do chłodnej wody do picia jest najważniejszy– gasi pragnienie i zabezpiecza przed odwodnieniem. Aby zmniejszyć spadki produkcji mleka i przyrostów można stosować pasze bardziej skoncentrowane pod względem białka i energii oraz dodatki paszowe zachęcające do pobierania paszy. Na pastwiskach powinny znajdować się lizawki dostarczające witamin i minerałów, które są nadmiernie usuwane z organizmu z potem i śliną. Bardzo dobrą metodą jest dodatkowe zadaszenie żłobów i poideł, przy których bydło przebywa w ciągu dnia.
–Należy podawać w tym czasie trochę inne pasze, o większej koncentracji i trochę mniej włókna, bo wytwarza się dużo energii od środka, co dodatkowo ogrzewa krowy. Należy podawać pasze, które posiadają dużo potasu- lucernę, wysłodki, melasę. Można wystawić lizawki z sodem, potasem i magnezem. Można podawać dodatkowo kwaśny węglan sodu w wiadrach, one sobie same odpowiednio zbuforują odczyn żwacza- dodaje lekarz weterynarii
Jak zmniejszyć stres cieplny u krów w oborze?
Woda w poidłach o prawidłowym ciśnieniu powinna być chłodna. Liczba poideł również powinna być dostosowana do obsady. Należy zadbać o stały dostęp do lizawek. Tłok w kojcach również nie będzie korzystnie wpływał na zwierzęta podczas upałów. W oborach znakomicie sprawdzają się zraszacze (nawet ogrodowe), pod które krowy chętnie wchodzą w upalne dni. W oborze sprawnie działająca wentylacja to podstawa, dlatego warto ją sprawdzić pod względem technicznym przed falą upałów. W nowoczesnych oborach stosuje się również klimatyzatory.
-Przede wszystkim potrzebne są wentylatory. W zależności od tego jaka obora i na ile stanowisk dopasowuje się odpowiednią liczbę wentylatorów. Jeżeli temperatura wynosi powyżej 25 °C, to konieczne są zraszacze. Tylko jednocześnie wentylatorem i zraszaczem uda się obniżyć temperaturę- tłumaczy Arkadiusz Skórka
Stres cieplny u krów; kto ucierpi najbardziej?
Niestety wszystkie grupy bydła po trochu. W zależności od tego czy zwierzęta są na stałe w oborze czy nie, stres cieplny u krów objawia się w różnym nasileniu. Badania dowodzą, że są rasy bydła, które genetycznie są przygotowane do lepszej lub gorszej termoregulacji (np. wyhodowane w tropikalnej strefie klimatycznej). Im młodsze grupy zwierząt tym gorzej mają rozwinięty układ termoregulacyjny, w związku z tym na nie należy zwrócić uwagę przede wszystkim.
Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym objawom stresu cieplnego jest zaawansowana ciąża, wysoka masa ciała np. u buhajków, wysokie natężenie much w budynkach, stres wywołany przeganianiem. Bardzo wrażliwe na wysokie temperatury są cielęta, dlatego warto zwrócić uwagę na częstszy odpój mlekiem i stały dostęp do wody.
Zabezpieczmy swoje stado przed upałami. Dzięki temu unikniemy wysokich kosztów leczenia i utrzymania chorych sztuk.