Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

fot. Świętokrzyski ODR

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, podobnie jak inne placówki w kraju, ma w swoich działaniach inicjatywy unikalne, wyróżniające go spośród innych instytucji doradczych. Należą do nich Świętokrzyska Kuźnia Smaków, przygotowana dla amatorów zdrowej, ekologicznej żywności oraz Zagrody Edukacyjne propagujące kulturę i tradycje polskiej wsi.

Stymulowanie rozwoju rynku produktów regionalnych poprzez markę Świętokrzyska Kuźnia Smaków (fot. ŚODR)

Świętokrzyska Kuźnia Smaków

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego może pochwalić się spektakularnym sukcesem, którym jest utworzenie sieci ciekawostek kulinarnych w formie szlaku Świętokrzyska Kuźni Smaku, który skupia 53 gospodarstwa oraz rzemieślników wytwarzających produkty tradycyjne a także gospodarstwa agroturystyczne i przedsiębiorców oferujących kuchnię regionalną. Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego jest właścicielem znaku towarowego, służącego do wyróżniania podmiotów spełniających ustalony w sieci standard jakości jako lokalnej marki. Przedsięwzięcie zostało zrealizowane z funduszy szwajcarskich w ramach programu Góry Świętokrzyskie Naszą Przyszłością.

Dzień Otwarty Zagrody Edukacyjnej Pytlówka 2017 (fot. ŚODR)

Dzień Otwarty Zagrody Edukacyjnej

Unikalna w kraju inicjatywa, pn. Dzień Otwarty w Zagrodzie Edukacyjnej jest realizowana od 2014 r. Celem przedsięwzięcia jest przybliżenie procesów zachodzących w środowisku gospodarstw wiejskich, które poszukując alternatywnych źródeł dochodu oferują zajęcia edukacyjne. Działania te urozmaicają i wzbogacają proces kształcenia dzieci i młodzieży poprzez oferowane programy edukacyjne zorientowane na praktyczne działanie, ćwiczenia warsztatowe z różnych przedmiotów, poznanie wiejskiej kultury.

Siedziba ŚODR – zdjęcie archiwalne (fot. ŚODR)

Historia jakich wiele

23 sierpnia 1968 roku Uchwałą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach powołano Rolniczy Rejonowy Zakład Doświadczalny z tymczasową siedziba w Kielcach. Utworzony został na bazie Wojewódzkiego Inspektoratu Upowszechniania Wiedzy Rolniczej w Kielcach oraz Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Modliszewicach.
Zarządzeniem 85/75 wojewody kieleckiego, Rolniczy Rejonowy Zakład Doświadczalny, zresztą jak i pozostałe tego typu jednostki w kraju, został przekształcony w Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego. Reforma administracyjna kraju zmieniająca podział administracyjny Polski (powołanie 16 województw w miejsce dotychczasowych 49) z dniem 1 stycznia 1999 roku doprowadziła do przekształcenia WODR w Sandomierzu w Oddział WODR Modliszewice. Na mocy ustawy z dnia 23.01.2009 r. ŚODR Modliszewice stał się samorządową wojewódzka osobą prawną podległą Sejmikowi Województwa Świętokrzyskiego. Od 20 sierpnia 2016 roku wszystkie Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego (w tym ŚODR Modliszewice) podlegają ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi.

Jerzy Pośpiech p.o. dyrektora w ŚODR Modliszewice (fot. ŚODR)

Priorytety dyrektora

Jerzy Pośpiech, dyrektor ŚODR w Modliszewicach wyznacza do realizacji dwa główne zadania. Pierwszym z nich jest realizacja w praktyce doradczej priorytetów określonych przez MRiRW, czyli:

• upowszechnianie wiedzy i informacji dotyczących ASF;
• działania na rzecz wprowadzania wypełniania wniosków o dopłaty bezpośrednie w formie elektronicznej;
• rozwijanie specjalistycznego doradztwa technologicznego poprzez transfer wiedzy z nauki do praktyki;
• upowszechnianie wiedzy na temat PROW;
• promowanie działań prośrodowiskowych;
• rozwijanie działań na rzecz przedsiębiorczości z naciskiem na funkcje pozarolnicze;
• upowszechnianie wiedzy dotyczącej antybiotykoodporności ludzi i zwierząt.

Drugie zadanie polega na realizacji zadań zgodnych z tworzonym planem PROW dla woj. świętokrzyskiego – budowanie i uwzględnianie regionalnej oraz lokalnej polityki rolnej. Ambitne zamierzenia wdraża w życie zespół 205 osób zatrudnionych w ŚODR, z tego 97 zatrudnionych w 13 Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego. PZDR obsługują 102 gminy województwa. Gwarancją rzetelnego wykonania zadań jest posiadany przez Ośrodek certyfikat Systemu Zarządzania Jakością wg normy PN-EN ISO 9001:2009.

Realizacja zadań

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego prowadzi działalność doradczą, szkoleniową, informacyjną, wdrożeniową, upowszechnieniową, i adaptacyjno-doświadczalną wdrażaną na własnym polu doświadczalnym. Wykonanie zadań w 2017 r. ilustruje poniższa tabela.

Dzień Otwartych Drzwi i XII Świętokrzyska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych

Tłumy zwiedzających podczas DOD 2017 r. (fot. ŚODR)

Tegoroczna edycja odbyła się 25 czerwca 2017 r. Jest to impreza cykliczna propagująca najnowsze osiągnięcia w rolnictwie i jego otoczeniu. Organizowana jest przez doradców dla rolników, firm i instytucji obsługujących rolnictwo. W Dniach Otwartych Drzwi wzięło udział ponad 6 tys. osób, rolników, hodowców i mieszkańców obszarów wiejskich. Swoje produkty prezentowało 110 firm. Na Świętokrzyskiej Wystawie Zwierząt Hodowlanych eksponowano wyselekcjonowane okazy bydła mlecznego, mięsnego owiec i królików.

Superczempionka XII Świętokrzyskiej Wojewódzkiej Wystawy Zwierząt Hodowlanych (fot. ŚODR)

Przyznano tytuły czempionów i superczempionów. Dużym powodzeniem cieszyła się wystawa środków do produkcji rolnej: maszyn, sprzętu rolniczego, pasz, nawozów, produktów żywnościowych i rękodzieła ludowego. Szczególne zainteresowanie wzbudziła prezentacja pola doświadczalnego. Podczas imprezy nastąpiło rozstrzygnięcie konkursów wojewódzkich: „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne” oraz „Piękne i Bezpieczne Gospodarstwo Agroturystyczne”. Zwycięzcom wręczono nagrody, puchary i pamiątkowe dyplomy. Uroczystościom towarzyszyły występy zespołów ludowych. Zwiedzający mogli nabyć rośliny ogrodowe i balkonowe, wyroby kulinarne i rzemieślnicze. W ocenie organizatorów i uczestników było to bardzo udane przedsięwzięcie.

Zwiedzanie pola doświadczalnego ŚODR (fot. ŚODR)

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego ma pole doświadczalne

Pole doświadczalne ŚODR jest położone w Modliszewicach, oddalone ok. 200 m od siedziby Ośrodka, przy trasie 746. Zajmuje łącznie powierzchnię 23,55 ha. Występują tu gleby bielicowe należące do kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego klasy bonitacyjnej IIIa, IIIb, IVa. Zawartość próchnicy wynosi ok. 2%, odczyn pH 5,6 – 6,0. Jest to gleba o wysokiej i bardzo wysokiej zawartości fosforu, średniej i wysokiej potasu, średniej magnezu. Zawartość mikroelementów jest średnia, zawartość boru niska. Na polu prowadzony jest szereg prac doświadczalnych, demonstracje i pokazy.

Uprawy demonstracyjne cieszą się dużym zainteresowaniem (fot. ŚODR)

Prace prowadzone na polu doświadczalnym ŚODR w 2017 roku

Wśród działań prowadzonych na polu doświadczalnym można wymienić:

• doświadczenia Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO), które w 2017 r. prowadzono z pszenicą ozimą – 30 odmian, pszenżytem ozimym – 24 odmiany, pszenicą jarą – 14 odmian, owsem – 15 odmian, ziemniakami – 10 odmian;
• demonstracje obejmujące między innymi uprawę nowej odmiany pszenicy ozimej Memory, pszenżyta ozimego Palermo, rzepaku ozimego a także upraw nowych odmian żyta, jęczmienia jarego, łubinów wąskolistnych pszenżyta ozimego i innych;

  Prezentacja najnowszych agregatów uprawowych podczas pokazów praktycznych na polu doświadczalnym ŚODR Modliszewice (fot. ŚODR)

• pokazy takie jak uprawa roślin na zielony nawóz, uprawa roślin na użytki pszczele a także jęczmienia ozimego, soi, sorga, prosa, słonecznika, gryki;
• organizację imprez – Dni Pola, seminaria, szkolenia dla rolników i doradców, pokazy maszyn oraz nowoczesnych technik uprawy roli.

Na podstawie uzyskanych wyników doświadczeń tworzona jest lista zalecanych odmian dla woj. świętokrzyskiego. Ogółem, w 2017 r. uprawiano 180 odmian roślin. Nawożenie upraw prowadzone jest zgodnie z zasadami zrównoważonego nawożenia a ochrona roślin według zasad integrowanej ochrony roślin.

Budynek ŚODR Modliszewice (fot. ŚODR)

Rolnictwo ekologiczne i ochrona środowiska

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego od lat wspiera działania rolników ekologicznych, prowadzi doradztwo technologiczne i promuje gospodarstwa ekologiczne. Na corocznych konferencjach prezentowane są najlepsze gospodarstwa ekologiczne w regionie oraz najnowsze rozwiązania technologiczne, techniczne, prawne i organizacyjne z zakresu rolnictwa ekologicznego. Ośrodek od lat współpracuje z Targami Kielce i uczestniczy w targach ekologicznych Eco Time. W woj. świętokrzyskim produkcję ekologiczna prowadzi 850 gospodarstw na pow. około 13 tys. ha UR. Najwięcej jest ich w powiatach: pińczowskim, staszowskim i starachowickim. Świętokrzyskie należy do czołowych producentów warzyw ekologicznych: marchwi, cebuli, czosnku, dyni, ogórków, buraków ćwikłowych, jarmużu oraz porzeczki. Sprzedaż produktów ekologicznych bezpośrednio w gospodarstwie lub na pobliskim bazarze jest jedną z szans rozwoju małych gospodarstw i rozwoju regionu o rozdrobnionym rolnictwie. Hodowcy kóz w systemie ekologicznym sprzedają, w ramach sprzedaży bezpośredniej, sery i przetwory z mleka koziego a kilka gospodarstw prowadzi wysyłkową sprzedaż ziół.

Specjaliści ŚODR na 26 Spotkaniu Sadowniczym w Sandomierzu (fot. ŚODR)

Współpraca z gospodarstwami ogrodniczymi

Warunkiem rozwoju sektora ogrodniczego w woj. świętokrzyskim jest przede wszystkim ciągła praca nad poprawą jakości owoców i warzyw. Doskonalenie produktu ogrodniczego pod kątem jakości ma na celu ułatwienie sprzedaży owoców i warzyw po opłacalnych cenach. Z dobrą jakością wiąże się ulepszanie technologii uprawy, dlatego działania doradców koncentrują się na upowszechnianiu informacji o innowacjach, ochronie, monitoringu występowania szkodników, rozpoznawaniu niedoboru składników pokarmowych. Propagowane są zasady prawidłowej lustracji, nauka praktycznego rozpoznawania chorób i szkodników, zastosowanie tablic lepowych. Ogrodnikom przybliżane są zasady produkcji integrowanej, wskazywana jest rola organizmów pożytecznych. Doradcy przeprowadzają szkolenia o progach zagrożenia dla szkodników, zastosowaniu nowych środków do ochrony, prawidłowym stosowaniu nawozów i bioregulatorów wzrostu i rozwoju roślin.

W laboratorium Oddziału ŚODR Modliszewice w Sandomierzu (fot. ŚODR)

Laboratorium? Bez niego ani rusz!

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w oddziale w Sandomierzu posiada laboratorium odgrywające ważną rolę jako narzędzie umożliwiające prawidłowe nawożenie upraw (analizy glebowe) i prawidłową ochronę (makro- i mikroskopowe identyfikacje chorób i szkodników roślin ogrodniczych). Od trzech lat prowadzony jest monitoring występowania niektórych chorób i szkodników w sadownictwie (mikroskopowe badanie stopnia dojrzałości otoczni parcha, mikroskopowe badania zarodników parcha jabłoni z urządzenia Spore Trap). Upowszechnianie wyników monitoringu odbywa się za pomocą systematycznie opracowywanych i umieszczanych na stronie internetowej informacji o wyżej wymienionych zagrożeniach oraz w postaci porad „Zalecenia technologiczne dla produkcji sadowniczej” przekazywanych elektronicznie w formie wiadomości e-mail do zainteresowanych sadowników.

Targi Agrotech 2017 – stoisko ŚODR Modliszewice (fot. ŚODR)

A jak współpracę z ŚODR oceniają rolnicy?

– Bardzo często korzystam z pomocy doradców, uczestniczę w organizowanych przez nich szkoleniach, brałam udział w poprzedniej edycji PROW  (modernizacja gospodarstwa). Doradcy dość przyjeżdżają do mojego gospodarstwa. Bardzo bym chciała, aby pracowników ŚODR było więcej, gdyż dokumenty, które musimy na bieżąco wypełniać zajmują dużo czasu a te czynności chętnie powierzyłabym fachowcom. Rolnik przecież też potrzebuje kiedyś odpocząć – mówi z uśmiechem Aneta Bujak z miejscowości Słupia, producentka mleka. Wzorowe kontakty ze specjalistami ŚODR ma również Zdzisław Wiklak, rolnik z gminy Radoszyce. On także modernizował swoje gospodarstwo korzystając z programu PROW, uczestniczy w szkoleniach, chętnie korzysta z porad doradców. – Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego zatrudnia fachowców z dużą wiedzą i doświadczeniem. Prosząc ich o poradę wiem, że są kompetentni a przede wszystkim obiektywni – dodaje.

Praca doradców nie należy do najłatwiejszych, lecz z pewnością przynosi dużo satysfakcji i pracownikom ŚODR i rolnikom z którymi współpracują.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!