Sztuczna inseminacja – higiena podczas zabiegu

Sztuczna inseminacja to zabieg, w trakcie którego bardzo ważna jest odpowiednia higiena. Jej brak przed zabiegiem może spowodować poważne problemy układu rozrodczego. Jakie dokładnie mogą być konsekwencje zaniedbań?
Spis treści
Sztuczna inseminacja – problem podczas przygotowań
W wielu oborach obserwuje się zabrudzenia kałem okolicy sromu podczas usuwania kału z prostnicy krowy podczas przygotowań do zabiegu sztucznej inseminacji. Penetracja układu rozrodczego lub rozchylenie warg sromowych z uwidocznieniem przedsionka pochwy bez uprzedniego usunięcia kału z okolic szpary sromowej skutkować może mechanicznym wprowadzeniem do układu rozrodczego bakterii kałowych.
Konsekwencje zanieczyszczeń układu rozrodczego

Utrzymujące się stany zapalne przyczyniają się do m.in. wydłużenia okresu międzyciążowego. (Foto: AgroFoto.pl, d___b)
Na skutek takiego zanieczyszczenia może dochodzić do stanów zapalnych w obrębie układu rozrodczego, a w szczególności macicy. Utrzymujący się stan zapalny macicy (endometritis) wpływa negatywnie na procesy rozrodcze oraz funkcjonowanie narządów powiązanych z macicą (w szczególności jajników i jajowodów). Endometritis może skutkować mechanicznymi uszkodzeniami macicy negatywnie wpływającymi na jej elastyczność oraz aktywność skurczową. Obserwuje się również niepożądane zmiany ekspresji receptorów oksytocyny i prostaglandyn w endometrium i miometrium.
Utrzymujące się stany zapalne przyczyniają się w dodatku do wydłużenia okresu międzyciążowego, zwiększonej liczby zabiegów inseminacyjnych, braku rui i owulacji oraz zaburzenia procesu luteolizy. Patogeny obecne w jajnikach i jajowodach powodują nieodwracalne zmiany w tych narządach. Może dochodzić do powstawania torbieli jajnikowych, zaburzeń wydzielania hormonalnego, rui oraz owulacji.

Metabolity przemian drobnoustrojów patogennych, z uwagi na toksyczny charakter, obniżają ogólną zdrowotność krów. (Foto: AgroFoto.pl, PaweAftarczuk)
Należy mieć również na uwadze patogenne drobnoustroje, rozwijające się w macicy, które niekorzystnie wpływają na płód. Dochodzić może do poronień, wad rozwojowych, a także zakażeń śródmacicznych. U niezakażonych płodów może dojść do infekcji podczas przechodzenia przez zakażony kanał rodny. Z uwagi na brak odporności biernej u noworodka dochodzi do szybkich upadków tych cieląt (najczęściej w pierwszej dobie życia).
Jak uniknąć zanieczyszczeń?
Zanieczyszczenia układu rozrodczego bakteriami kałowymi są łatwe do uniknięcia poprzez utrzymanie higieny podczas zabiegu inseminacyjnego oraz badań weterynaryjnych układu rozrodczego. Konieczne jest usunięcie masy kałowej z okolicy sromu (papierowym ręcznikiem/szmatką). Manipulacje w obrębie zewnętrznych i wewnętrznych narządów płciowych powinny być wykonywane w czystych, niezabrudzonych kałem rękawiczkach. Dodatkowo bardzo ważne jest utrzymanie higieny pistoletu inseminacyjnego.
Choroby wynikające z zanieczyszczenia bakteriami kałowymi

Istotny jest również negatywny wpływ infekcji bakteryjnych dróg rodnych na zdrowotność cieląt oraz odsetek upadków. (Foto: AgroFoto.pl, WitekRolnik)
Zanieczyszczenia bakteriami kałowymi oraz stany zapalne układu rozrodczego pośrednio oraz bezpośrednio wpływają ujemnie na:
- procesy rozrodcze,
- długość okresu międzyciążowego i międzywycieleniowego,
- sukcesywność zapłodnień
- oraz wydajność mleczną.
Oddziaływanie to wymusza zwiększenie nakładów finansowych przeznaczanych na nasienie, obsługę inseminatora oraz opiekę weterynaryjną. Metabolity przemian drobnoustrojów patogennych, z uwagi na toksyczny charakter, obniżają ogólną zdrowotność krów.
Istotny jest również negatywny wpływ infekcji bakteryjnych dróg rodnych na zdrowotność cieląt oraz odsetek upadków. Wszystko to powoduje wzrost kosztów: weterynaryjnych, odchowu, rozrodczych oraz spadek dochodów po przez obniżenie wydajności mlecznej.
Zadbanie o odpowiednią higienę nie jest pracochłonne, a może pomóc w uniknięciu poważnych chorób krów, które mają zasadniczy wpływ na ich produktywność.
