Unijny zakaz uderza w produkcję owoców, warzyw, ziemniaków

21 czerwca 2024, Katarzyna Kupczak

fot. Katarzyna Kupczak

Kolejny unijny zakaz uderzy w sadowników, producentów warzyw oraz ziemniaków. Dowiedz się więcej, o jaką strategiczną decyzję chodzi.

Nowy unijny zakaz będzie problematyczny dla sadowników i uprawiających warzywa, w tym ziemniaki. Jakie pociągnie za sobą konsekwencje?

Spis treści

Reklama

Przegląd substancji czynnych w UE trwa

Przegląd substancji czynnych środków ochrony roślin w Unii Europejskiej, cytując klasyka „trwa i trwa mać”. W Komisji UE zapadły kolejne decyzje o nieodnowieniu zatwierdzenia dwóch substancji czynnych wchodzących w skład środków ochrony roślin. Mianowicie chodzi o dimetomorf i mepanipirym. Co to oznacza dla praktyki?

Cóż, każde usunięcie z użycia kolejnej substancji wchodzącej w skład ś.o.r. wiąże się z ograniczeniem możliwości rotacji środków w następczych zabiegach programu ochrony rośliny danego gatunku. Tymczasem przemienne stosowanie s.cz. jest podstawą strategii antyodpornościowej. Mówiąc w skrócie, stosowanie do następnych zabiegów ochrony substancji o odmiennym mechanizmie działania niż wcześniej użyta, zapobiega selekcji form odpornych szkodników, patogenów czy chwastów. W efekcie już jednorazowy zabieg jest skuteczny i nie wymaga kolejnych aplikacji chemicznych środków na uprawę.

Unijny zakaz wpływający na ograniczenie listy dostępnych środków, poprzez wycofywanie z użycia pewnych z nich, po pierwsze utrudnia produkcję. Po drugie czyni ją droższą, a przez to mniej konkurencyjną. Sprawia, że trzeba chemiczne zabiegi zastąpić mechanicznymi, na co nie zawsze są środki lub możliwości. To bowiem zazwyczaj wiąże się z pracą ludzką, która jest coraz bardziej deficytowa. Ponadto także rozwiązania genetyczne nie zawsze są dostępne w przypadku zwiększonego popytu na nie.

Niestety w ostatnich czasach w ślad za wycofanymi substancjami nie następuje ich zastąpienie alternatywnymi.

Unijny zakaz dotyczący dwóch substancji czynnych

Wkrótce z doboru fungicydów dostępnych do stosowania w unijnym rolnictwie zniknie sporo preparatów handlowych. Tylko w Polsce unijny zakaz dotyczący dimetomorfu i mepanipirymu spowoduje zniknięcie z półek sklepowych 9 fungicydów. Część z nich to jednoskładnikowe produkty handlowe, ale są w tym gronie także gotowe do użycia mieszaniny. Jak widać ze składu poniżej podanych środków, były to wszechstronne mieszaniny różnych substancji wartościowych substancji).

Dimetomorf wycofany

Unijny zakaz dotyczy m.in. substancji czynnej o nazwie dimetomorf. Jest to związek z grupy pochodnych kwasu cynamonowego, wg FRAC należący do grupy 40. Czyli tej samej, w której znajdują się jeszcze: bentiowalikarb, mandipropamid, walifenolad. Jest to specyficzny środek zwalczający bardzo uciążliwą grupę patogenów, jaka są organizmy glonopodobne. Ściślej mówiąc, wywołujące mączniaki rzekome, fytoftorozy (phytophthorozy). Patogeny szczególnie niebezpieczne w przypadku uprawy cebuli (mączniak rzekomy cebuli), ogórka (mączniak rzekomy ogórka), sałaty (mączniak rzekomy sałaty), pomidora i ziemniaka (zaraza ziemniaka), winorośli (mączniak rzekomy winorośli).

Środki zawierające dimetomorf

Wycofanie dimetomorfu pociągnie za sobą usunięcie z użycia takich preparatów jak:

Banjo Forte 400 SC (dimet. + fluazynam) — zarejestrowany do ochrony ziemniaka (przeciwko zarazie ziemniaka i alternariozie), cebuli, cebuli szalotka, czosnku (we wszystkich trzech gatunkach eliminowany był mączniak rzekomy, zgnilizna szyjki);
Cabrio Duo 112 EC także Cabrio Duo 112 EC (amator, dimet. + piraklostrobina) — zarejestrowany do ochrony ziemniaka (przeciwko zarazie ziemniaka i alternariozie), ogórka (mączniak rzekomy), sałaty (mączniak rzekomy), cebuli (mączniak rzekomy), pomidora (zaraza ziemniaka, alternarioza, antraknoza);
Dimix 500 SC (dimet.) — zarejestrowany do ochrony ziemniaka (przeciwko zarazie ziemniaka);
Diprospero (dimet. + chlorowodorek propamokarbu) — zarejestrowany do ochrony ziemniaka (przeciwko zarazie ziemniaka);
Dynasol (dimet.) — zarejestrowany do ochrony ziemniaka (przeciwko zarazie ziemniaka);
Metomor F (dimet. + folpet) — zarejestrowany do ochrony winorośli (przeciwko mączniakowi rzekomemu);
Orvego 525 SC (dimet. + ametoktradyna) — zarejestrowany do ochrony ziemniaka (przeciwko zarazie ziemniaka), pomidora (zaraza ziemniaka); ogórka (mączniak rzekomy);
Presidium (dimet. + zoksamid) — zarejestrowany do ochrony ziemniaka (przeciwko zarazie ziemniaka).

Mepanipirym — koniec stosowania

Mepanipirym to fungicyd z chemicznej grupy anilidopirymidyn, wg FRAC grupa 9 (ta sama, w której znajdują się cyprodynil i pyrimetanil).

W Polsce jedynym preparatem handlowym zawierającym ten środek jest Frupica 440 SC. Została ona zarejestrowana do ochrony truskawki przed szarą pleśnią. Zmniejszy się zatem dobór fungicydów o karencji zaledwie 3-dniowej.

Unijny zakaz z „okresem ochronnym”

Wymienione wycofane substancje czynne nie znikną z rynku od razu. Właściciele i dystrybutorzy oraz rolnicy, sadownicy, warzywnicy mają czas na ich sprzedaż i stosowanie. Konkretnie to:

dimetomorf — może być jeszcze sprzedawany i dystrybuowany do 20 kwietnia 2025 r. Natomiast do 20 maja 2025 r. można go stosować, przechowywać i unieszkodliwiać;
mepanipirym — może być jeszcze sprzedawany i dystrybuowany do 20 kwietnia 2025 r. Natomiast do 20 maja 2025 r. można go stosować, przechowywać i unieszkodliwiać.