Wartość pokarmowa pszenicy i jej rola w karmieniu trzody

Wartość pokarmowa pszenicy odgrywa znaczącą rolę w momencie, gdy zboże to jest częścią jadłospisu trzody chlewnej. Chcąc dobrze karmić świnie, musimy zwracać uwagę na komponenty pasz oraz skład chemiczny zboża. 

Wartość pokarmowa pszenicy

Pszenica dzięki swoim właściwościom dietetycznym również jest zbożem nadającym się do żywienia wszystkich grup produkcyjnych świń. Ziarno pszenicy jest paszą o dużej zawartości białka i wysokiej koncentracji energii. Jest paszą smaczną, wysokostrawną, zawierającą niewiele włókna, dlatego też stanowi cenny komponent dawek pokarmowych i mieszanek paszowych, przeznaczonych do żywienia prosiąt i loch karmiących. W żywieniu tuczników pozwala na osiąganie bardzo dobrych przyrostów dobowych, aczkolwiek podawana tucznikom w dużych ilościach może wpływać na zbyt duże otłuszczenie tuszy.

Ziarno pszenicy jest paszą o dużej zawartości białka i wysokiej koncentracji energii.

Czego jest dużo w pszenicy?

Ziarno pszenicy ma najwyższą, po ziarnie kukurydzy, wartość energetyczną spośród zbóż. Wynika to z wysokiej zawartości w nim skrobi (ok. 60%) i tłuszczu surowego (ok. 1,7%). Niska zawartość włókna surowego w ziarnie pszenicy (poniżej 3%) korzystnie wpływa na strawność znajdujących się w nim składników pokarmowych. Zawartość białka w ziarnie pszenicy może mocno się wahać, zależnie od odmiany i nawożenia. Skład aminokwasowy białka pszenicy nie jest dobrze zbilansowany z powodu niedoboru lizyny, treoniny i metioniny, z czego wynika jego niska wartość biologiczna.

Ziarno pszenicy jest ubogie w wapń, zawiera za to znacznie więcej fosforu, choć jego strawność jest niska (ok. 40%), co powinno być uwzględnione w bilansowaniu mieszanek paszowych przeznaczonych dla świń. Zawartość mikroelementów w ziarnie pszenicy jest również mniejsza niż zapotrzebowanie zwierząt, dlatego też w żywieniu świń należy stosować premiksy uzupełniające dawki pokarmowe w mikroelementy i witaminy. Z witamin relatywnie dużo w pszenicy występuje witaminy E (15 mg/kg), B1 (4,6 mg/kg) i B6 (3,7 mg/kg).

W ziarnie pszenicy występują też pewne ilości różnych związków antyżywieniowych (polisacharydy nieskrobiowe, rezocynole, taniny, pektyny), które obniżają strawność składników pokarmowych.

Wartość pokarmowa pszenicy jest wysoka m.in. dzięki dużej zawartości skrobi (źródło: agrofoto.pl; użytkownik: Piotrb14).

Jak podawać ziarno pszenicy?

W żywieniu świń pszenica może być stosowana w ilości od 40 do 50% składu mieszanek paszowych. Ziarno pszenicy najlepiej podawać w postaci grubej śruty. Preferowana wielkość jego rozdrobnienia mieści się w granicach 500–1000 µm. Zbyt duże rozdrobnienie ziarna pszenicy powoduje zlepianie się cząsteczek śruty w jamie gębowej, co może powodować utratę apetytu oraz ryzyko występowania wrzodów żołądka. W żywieniu tuczników ziarno pszenicy jest cennym komponentem zwiększającym wartość energetyczną mieszanek paszowych. Śruta pszenna jest też niezbędnym składnikiem mieszanek treściwych dla małych prosiąt i loch karmiących.

Otręby pszenne

Cennym produktem ubocznym z przerobu pszenicy na mąkę są otręby pszenne. W porównaniu z ziarnem zawierają więcej włókna surowego, białka, tłuszczu i składników mineralnych, ale mniej skrobi. Są komponentem dietetycznym, zawierającym jednak dużą zawartość włókna surowego (ok. 9%), dlatego też mają zastosowanie przede wszystkim w żywieniu starszych świń. W mieszankach dla prosiąt i warchlaków ich udział nie powinien przekraczać 10%. W żywieniu tuczników otręby pszenne mogą stanowić 20% składu dawki pokarmowej, a dla loch, zwłaszcza prośnych, mogą być stosowane w ilości do 40% składu mieszanek. Są także pożądanym składnikiem mieszanek dla loch karmiących (do 15%) ze względu na działanie dietetyczne oraz ograniczanie ryzyka zaparć.

Wartość pokarmowa pszenicy może być oceniana ze względu na zawartość w niej różnych składników chemicznych. Których?