Wartość tucznika, czyli ile dostaje rolnik?

Wartość tucznika, czyli cena jaką otrzymuje rolnik za sprzedaną świnię, zupełnie nie przystaje do cen mięsa, które konsument obserwuje w sklepach. Rynek detaliczny mięsa wieprzowego nie reaguje nawet na duże spadki cen żywca wieprzowego.

Ceny detaliczne mięsa nie korespondują z cenami skupu żywca.

fot. T. Śmigielski

Lepszy gram handlu niż kilo roboty

Ekonomiści z Wielkopolskiej Izby Rolniczej po raz kolejny pokusili się o sprawdzenie opłacalności chowu trzody chlewnej. Sprawdzili i okazało się, że… się opłaca, lecz niekoniecznie rolnikom.

Różnica między kwotą jaką otrzymuje rolnik za sprzedaż tucznika a ceną mięsa w sklepie jest porażająca. Konsumenci, jak to zazwyczaj bywa, zwykle za drożyznę obwiniają producenta zapominając, że beneficjentem zysków jest, no właśnie, kto?

Dane w zamieszczonej poniżej tabeli przedstawiają detaliczną wartość nieprzetworzonego mięsa pochodzącego z jednego tucznika. Zostały zebrane przez ekspertów Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Zestawienie ilustruje jak kształtuje się cena skupu tucznika, którą otrzymuje hodowca, a ile konsument musi zapłacić za to samo mięso w sklepie.

Wartość tucznika i wartość uzyskanego z niego mięsa

Oto historia z tucznikiem, co  podwójne ma dno…

Rolnicy specjalizującym się w produkcji trzody chlewnej w ostatnim czasie nie mają szczególnych powodów do zadowolenia. Wciąż zbyt niskie ceny skupu tuczników, konkurencyjny import mięsa wieprzowego, ASF. Można powiedzieć: siła złego na hodowcę świń.

W zeszłym roku import mięsa wieprzowego przekroczył 760 tys. ton a do kraju wwieziono ponad 8 mln sztuk żywych zwierząt. Jednocześnie obserwuje się spadek pogłowia trzody chlewnej o ok. 7 % i zmniejszenie stada podstawowego o ponad  18 % (2018 r.). Decydującym czynnikiem jest oczywiście niska wartość tucznika, za którą idzie słaba opłacalność produkcji. To jest prawdziwa bolączka hodowców.

Obniżenie ceny żywca nie pociąga za sobą obniżki cen na półkach sklepowych. Kornel Pabiszczak

Kornel Pabiszczak, specjalista ds. ekonomiki i marketingu w WIR

fot. Kornel Pabiszczak

Wielkopolska Izba Rolnicza zbadała rynek cen tucznika

-Nasze badanie rynku traktujemy jako rodzaj specyficznej kalkulacji – mówi Kornel Pabiszczak, specjalista ds. ekonomiki i marketingu w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej. – W prezentowanych zestawieniach porównujemy kwotę, jaką rolnik otrzymuje za  „surową świnię” z cenami mięsa na wielkopolskich półkach sklepowych. Może jest to założenie trochę populistyczne, bo przecież przygotowanie mięsa i jego sprzedaż wymaga również pewnych nakładów. Warto jednak uświadomić sobie, że kwota, którą otrzymuje rolnik za tucznika a cena, za którą konsument nabywa mięso wieprzowe, to różnica sięgająca 100 % – 140 % a bywało, że jeszcze więcej. Kontrowersję budzi również fakt, że obniżenie ceny żywca nie pociąga za sobą obniżki cen na półkach sklepowych. Utrzymujący się ponad rok „świński dołek” nie spowodował żadnej reakcji rynku, nie nastąpił spadek cen mięsa w sklepach.

Ktoś na tym zyskał, ale nie był to ani rolnik ani konsument. Obserwujemy czasem promocje w sklepach, ale są to działania wyłącznie marketingowe. Wygląda na to, że wartość tucznika dla różnych odbiorców jest pojęciem bardzo względnym.

Wartość tucznika w poprzednich latach

– Nasze analizy tucznika na półce sklepowej wykonujemy już od kilku lat – informuje Kornel Pabiszczak. – Pierwsza z nich powstała już w 2010 roku z rekordową “przebitką” 245 %. Dodam, że inicjatorem tych opracowań był nieżyjący już Andrzej Frąckowiak – nasz Delegat do Krajowej Rady Izb Rolniczych, który pełnił także funkcję Przewodniczącego Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego. To on wymyślił takie przedstawienie sprawy rozbieżności ceny między producentem a konsumentem.

Dla porównania prezentujemy czytelnikom agrofakt.pl kalkulację cen skupu tucznika i sprzedaży mięsa wieprzowego w poprzednich latach. Zestawienia przygotowali pracownicy Wielkopolskiej Izby Rolniczej.

Wartość tucznika na półkach sklepowych w wybranych latach

Procentowy udział mięsa w półtuszy wg Instytutu Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego

Porównanie cen, wartości i przyrostu wartości cen mięsa

Siła w zintegrowanej produkcji

Rozwiązaniem poprawiającym niską opłacalność hodowli trzody chlewnej powinno być wspólne działanie rolników, co oczywiście nie jest jakimś epokowym odkryciem, bo przecież istnieją już grupy producenckie.

Kornel Pabiszczak, specjalista ds. ekonomiki i marketingu w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej uważa, że rolnicy powinni wykazać jeszcze większą inicjatywę. – Przeprowadzone porównania i analizy pokazują rolnikom, że nie powinni kończyć swojej działalności na sprzedaży tucznika. Grupa producencka jest oczywiście dobra, ale być może jeszcze lepszym rozwiązaniem byłaby federacja producentów zlecająca pod swoją marką sprzedaż półtusz na giełdach, a w drugiej fazie sprzedaż mięsa i jego przetworów w sieci własnych sklepów.

Pomysł bardzo dobry, mogący przynieść korzyści nie tylko rolnikom, ale również konsumentom. Powinien być rozważony zwłaszcza w regionach, gdzie istnieją największe skupiska hodowców trzody chlewnej. Jak wynika z danych GUS z czerwca 2018 najwięcej trzody chlewnej hodują rolnicy w województwach wielkopolskim (34,5%), mazowieckim (10,6%), kujawsko-pomorskim (10,5%) i łódzkim (10,2%).