Warunki przechowywania jabłek — wyposażenie komór

Utrzymanie doskonałej jakości owoców w trakcie długiego składowania zapewniają odpowiednie warunki przechowywania jabłek. W co zatem trzeba wyposażyć komory przechowalnicze, aby wdrożyć nowoczesne technologie? Jaki sprzęt jest do tego niezbędny? Dowiedzmy się!

Jakie są najlepsze warunki przechowywania jabłek?

Reklama

Przemiany zachodzące w przechowywanych jabłkach

Owoce w obiektach przechowalniczych, zużywają tlen, wydzielają etylen i dwutlenek węgla oraz parę wodną. Tracą przy tym masę. Dlatego aby być utrzymać wysoką jakość włożonych do komór jabłek, należy bardzo dobrze zaplanować chłodnię i odpowiednio ją wyposażyć.

Technologie przechowywania owoców

Ze względu na skład atmosfery przechowalniczej wyróżnia się trzy podstawowe technologie przechowywania owoców w chłodniach w:

  • normalnej atmosferze;
  • modyfikowanej atmosferze;
  • kontrolowanej atmosferze.

Każda z tych technologii wymaga odpowiednich urządzeń i aparatury kontrolującej skład atmosfery, aby zapewnić wymagane warunki przechowywania jabłek. Bardzo ważne jest także przestrzeganie zasad załadunku komory oraz bezpieczeństwa pracowników obsługujących obiekty przechowalnicze.

Obiekty i warunki przechowywania jabłek

Podstawowymi parametrami przechowywania owoców są:

  • temperatura,
  • wilgotność względna,
  • skład atmosfery przechowalniczej.

Dla jabłek optymalna temperatura przechowywania wynosi -1,0°C do +2,0°C, a wilgotność względna powietrza 90%. Skład atmosfery i temperatura powinny być dostosowane do konkretnej odmiany jabłek.

W gospodarstwach sadowniczych w Polsce, jabłka przechowuje się w chłodniach :

  • zwykłych o normalnej atmosferze: 21% O2 + 78% N2 + poniżej 0,1% CO2
  • MO — z modyfikowaną atmosferą: 16% O2 + 79% N2 +  5% CO2
  • KA — z kontrowaną atmosferą

– o standardowym składzie:  5% CO+ 3% O2 + 92% N2

– niskotlenowa ULO:  1,5% CO+ 1,0–1,5% O2 + 97–97,5% N2

– ekstremalnie niskotlenowa — w tym DKA — dynamicznie kontrolowaną atmosferą: 0,4% O+ 1,0% CO+ 98% N2.

Wyposażenie obiektów przechowalniczych

W zależności od gospodarstwa chłodnie mają pojemność mieszczącą 200–500 ton jabłek. Poszczególne komory powinny mieć pojemność

Warunki przechowywania jabłek - opakowania - skrzyniopalety w komorze

Aby zapewnić odpowiednie warunki przechowywania jabłek, znaczenie ma ustawienie palet w komorze

fot. New Holland

50–100 ton. Wymiary komór muszą zapewnić ruch powietrza i są wielokrotnością skrzyniopalet (100 x 120 cm).

Obiekty chłodnicze wymagają zastosowania wysokiej klasy izolacji cieplnej i parochronnej. Dobrą izolację cieplną  zapewniają płyty warstwowej z pianki poliuretanowej (PUR) lub poliizocyjanuratowej  (PIR) o grubości 140–160 mm. Technologie KA wymagają gazoszczelnych komór chłodniczych. Wszystkie elementy komory (ściany, sufit, podłoga, framugi drzwi i okien inspekcyjnych) powinny przejść pozytywnie test gazoszczelności.

Wydajne i niezawodne urządzenia pozwalają zapewnić optymalne warunki przechowywania jabłek w chłodni i ograniczyć straty owoców do minimum.

Komory obligatoryjnie wyposaża się w zawory bezpieczeństwa pod- i nadciśnieniowe oraz worki kompensacyjne do kompensacji niewielkich zmian ciśnienia. Układ wentylacyjny musi umożliwiać dopływ świeżego powietrza w okresie początkowego chłodzenia.

Urządzenia chłodnicze gwarantujące optymalne warunki przechowywania jabłek

Układ chłodniczy powinien zapewnić szybkie schłodzenie owoców po załadunku komory i utrzymanie stabilnej temperatury podczas całego okresu przechowywania. System chłodzenia musi ograniczyć parowanie i wydzielanie ciepła przez jabłka poprzez utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotności w komorze.

W małych i w średnich chłodniach

Stosuje się układy chłodnicze bezpośredniego odparowania freonu. W małych chłodniach wykorzystuje się jeden system chłodniczy składający się ze: sprężarki, zbiornika freonu, zaworu rozprężnego, chłodnicy obsługujący jedną komorę.

W chłodniach średnich

Funkcjonują zespół sprężarek i kolektor z regulacją wydajności obsługujące kilka komór. Obecne przepisy nie pozwalają na uwalnianie fluorogazów do atmosfery. Muszą być one odzyskiwane przez certyfikowane ekipy specjalistów.

W dużych chłodniach

Wykorzystuje się pośredni system chłodzenia. Tam za pomocą freonu schładzany jest glikol, który odbiera ciepło z chłodnicy. Glikol ułatwia utrzymanie wysokiej wilgotności powietrza i zmniejszenie ususzki (ubytek wynikający z odebrania wody owocom). W takiej instalacji z glikolem różnice temperatury pomiędzy chłodnicą a chłodzonym powietrzem są mniejsze.

Wydajność urządzeń chłodniczych

Wydajność zainstalowanych urządzeń chłodniczych powinna być dostosowana do kubatury komory i dziennego wsadu owoców podczas zbiorów. Chłodnica o zbyt małej mocy bardzo wolno schładza jabłka.

Różnica pomiędzy temperaturą komory, a chłodnicy [Δt] ma wartość 5–7°C przy odparowywaniu freonu i 3–4°C przy zastosowaniu glikolu. Im niższa jest wartość Δt, tym ususzka jest niższa. Doboru wydajności urządzeń chłodniczych dokonujemy, opierając się na bilansie cieplnym komór obliczonym dla 24 godzin w szczytowym okresie zapotrzebowania wydajności chłodniczej w ostatnim dniu załadunku.

Dla komory o pojemności 100 ton i kubaturze 460 m3, przy dziennym zapełnieniu 15 tonami jabłek o temperaturze 25°C, moc chłodnicy powinna wynosić 39–42 KW [85–90 W/m3],  wymiana powietrza 23 000 m/h [50-krotność kubatury na h], a ilość wydzielanej wody  < 70–100 l na tydzień na 100 ton owoców.

Chłodnice

Chłodnica powietrza powinna mieć odstęp lameli nie mniejszy niż 0,25 cala — 6,35 mm, co chroni przed kumulacją szronu. Bowiem nadmiar szronu ogranicza wymianę ciepła oraz przepływ powietrza. Wydajność chłodnicy zależy także od prawidłowo dobranej sprężarki (lub zespołu sprężarkowego) i skraplacza. Skraplacz freonu instalowany jest w otwartej przestrzeni, w cieniu od północnej strony chłodni.

Chłodnica powinna zajmować ¾ szerokości ściany, na której będzie się montować urządzenie. Należy ją umieścić maksymalnie 25 cm nad szkrzyniopaletami, aby zimne powietrze  nie odbijało się od skrzyń. Specjalne kierownice powietrza zapewniają prawidłowe schłodzenie owoców i właściwą cyrkulację powietrza w komorze, kierując je w stronę sufitu i w głąb komory. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe ustawienie skrzyniopalet w stosunku do chłodnicy i w odpowiednich odstępach od ścian i między rzędami.

Wymagany serwis urządzeń chłodniczych

Agregat chłodzący musi podlegać regularnej konserwacji polegającej na: kontroli obudowy i szczelności, pomiaru ilości lub wymianie freonu i glikolu, wymianie oleju i filtra sprężarki, czyszczeniu lamel, sprawdzeniu wentylatorów i sprawności systemu odszraniania, regulacji zaworu itp. Taki kompleksowy serwis urządzeń chłodniczych można zlecić podczas cyklicznej kontroli szczelności wykonywanej przez uprawnione osoby lub firmy.

Regulacja atmosfery w komorach przechowalniczych

Owoce umieszczone w komorze pobierają O2, a wydzielają CO2, HO2, etylen i ciepło. Aby ograniczyć intensywność tych procesów, należy zadbać o odpowiednie stężenie poszczególnych gazów w komorze, za pomocą różnych urządzeń:

  • CO(dwutlenek węgla): płuczki węglowe, płuczki z sitem molekularnym, pochłaniacze mieszalnikowe, urządzenia membranowe. Do odbioru CO2 często wykorzystuje się świeże wapno hydratyzowane. Przenikający przez papierowy worek CO2 jest nieodwracalnie wiązany w postaci węglanu wapnia. Z tego względu na 100 ton owoców potrzeba 1 tonę wapna.
  • O(tlen): gazowy lub ciekły azot, konwertory katalityczne, generatory azotu, generatory atmosfery, absorbenty tlenu
  • C2H4 (etylen): katalityczne dopalacze etylenu, absorbery etylenu

Aparatura pomiarowa

Automatyka sterująca zapewnia stałą kontrolę i regulację urządzeń odpowiedzialnych za  warunki przechowywania jabłek. Kontrola i regulacja realizowana jest przez czujniki, mikroprocesowe sterowniki połączone z komputerem i internetem. Dlatego tak bardzo ważna jest właściwa lokalizacja czujników i cykliczna ich kalibracja przed początkiem sezonu przechowalniczego.

  • temperatura – rezystancyjne czujniki temperatury zlokalizowane: za i przed chłodnicą oraz między skrzyniopaletami (w środku komory, 1 m nad podłogą), zegar termostatu, kontrola odtajania chłodnicy
  • wilgotność powietrza — czujniki wilgotności — metoda higroskopowa bądź kondensacyjna
  • zawartość O2 — metoda paramagnetyczna lub elektrochemiczna (dokładność 0,1%)
  • zawartość CO2 — metoda objętościowa lub pomiar stopnia absorpcji promieniowania podczerwonego przez CO2 (dokładność 5%)
  • pomiar ilości wykroplonej wody na chłodnicach — wodę z odtajania chłodni można wyprowadzać na posadzkę komory lub do beczki z podziałką w celu oceny stopnia transpiracji jabłek
  • nawilżacze powietrza

Innowacje DKA

W technologii DKA, opierając się na pomiarach fluorescencji chlorofilu dynamicznie jest określane minimalne, bezpieczne stężenie tlenu pozwalające, w trakcie przechowywania owoców na zachowanie i utrzymanie ich wysokiej jakości oraz na ograniczenie występowania uszkodzeń zewnętrznych i wewnętrznych jabłek.

Do innowacyjnych systemów DKA, należą także:

  • włoskie systemy ILOS-Plus i Swinnglos, w których jakość przechowywanych jabłek określa się na podstawie pomiaru stężenia etanolu w miąższu jabłek
  • holenderski system DCS [Dynamic Control System], w którym stężenie etanolu jest badane na podstawie próbki atmosfery komory, pobranej ze specjalnego pojemnika. W pojemniku tym umieszcza się kontrolną próbkę jabłek
  • holenderskie systemy ACR i DFR [Advanced Control Respiration  i Dynamic Fuit Respiration], w których jest obliczany współczynnik oddechowy na podstawie stosunku produkcji COi zużytego O2
Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *