Wielkanocne wypieki, czyli jak to niegdyś bywało

Są jeszcze gospodynie domowe, które kultywują dawne zwyczaje i obrzędy, chroniąc je przed odejściem w całkowite zapomnienie. Wielkanocne wypieki są elementem tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie.

Żyjemy coraz szybciej i ciągle brakuje nam czasu, a przygotowania do świąt ograniczamy do minimum. W nieustannej gonitwie dnia codziennego któż pomyśli o samodzielnym wykonaniu palemki czy upieczeniu prawdziwej baby drożdżowej? A właśnie zbliżająca się Wielkanoc i poprzedzający ją Wielki Tydzień miały kiedyś wręcz charakter magiczny – jedynie przestrzeganie wszelkich rytuałów gwarantowało pomyślność i dostatek.

Są jeszcze gospodynie domowe, które kultywują dawne zwyczaje i obrzędy, chroniąc je przed odejściem w całkowite zapomnienie. Najczęściej są to aktywne członkinie Kół Gospodyń Wiejskich.

Najważniejsza babka

Z Wielkanocą związane są różne zwyczaje i obrzędy. Dawniej każdy dzień Wielkiego Tygodnia miał swoją barwę i rytuał, który przybliżał do radosnego świętowania. Bezwzględnie do Wielkiej Środy każda gospodyni musiała się wyrobić z gruntownymi porządkami, gdyż w Wielki Czwartek i Piątek czekało je przygotowywania potraw świątecznych i wypieków.

Wielki Czwartek i Wielki Piątek to dni, w których gospodynie przygotowywały wielkanocne wypieki

– Koniecznie należało upiec drożdżową babę, która jeśli ładnie wyrosła była dobrą wróżbą – mówi Anna Rudzka, członek Zarządu Towarzystwa Miłośników Ziemi Dobrzyńskiej w Lipnie. – Dlatego kobiety wyganiały wszystkich domowników z kuchni, aby nikt nie chodził i nie otwierał drzwi, gdy rosło ciasto.

Wiele wielkanocnych smakołyków zostało wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych. Województwo łódzkie reprezentuje babka gotowana. Poniżej prezentujemy dwa sprawdzone przepisy.

Babka gotowana I

Składniki: 5 jajek, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, 1 szkl. mąki ziemniaczanej, 1 szkl. mąki pszennej, 1 szkl. cukru, ¾ kostki margaryny, kieliszek alkoholu, odrobina aromatu rumowego.

Na wielkanocnym stole musi zagościć tradycyjna babka

Wykonanie: utrzeć margarynę z cukrem na puch, dodawać jajka na przemian z mąką wymieszaną z proszkiem do pieczenia, na końcu wlać alkohol i aromat. Przełożyć ciasto do foremki do gotowania babek, zamknąć ją i obciążyć, wstawić do garnka z letnią wodą, przykryć garnek pokrywką i gotować na wolnym ogniu godzinę i 15 minut. Po upieczeniu polać polewą czekoladową.

Polewa: zagotować ¼ szklanki wody z 1 szklanką cukru, zestawić z ognia, dodać 1/6 kostki margaryny i kakao, wymieszać, aby składniki się połączyły.

Babka gotowana II

Składniki: 6 jajek, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, 1 szkl. mąki ziemniaczanej, 1,5 szkl. mąki pszennej, 1 szkl. cukru, 1 kostka margaryny lub masła, 6 łyżeczek octu, 6 łyżeczek oleju, kieliszek rumu.

Wykonanie: utrzeć margarynę z cukrem na puch, dodawać żółtka na przemian z mąką wymieszaną z proszkiem do pieczenia, wlać olej, ocet i rum. Na końcu delikatnie wmieszać ubitą pianę z białek. Przełożyć ciasto do foremki do gotowania babek, wysypanej bułką tartą, zamknąć ją i obciążyć, wstawić do garnka z letnią wodą, przykryć garnek pokrywką i gotować na wolnym ogniu godzinę i 15 minut. Po upieczeniu polać polewą czekoladową.

Mazurki wielkanocne

Z kolei województwo kujawsko-pomorskie może pochwalić się mazurkiem orzechowym. Mazurki od XIX wieku są w Polsce ozdobą wielkanocnych stołów i zawsze były bogato dekorowane.

Mazurek orzechowy, który zawsze się udaje: Zagnieść ciasto z: 1/2 kg mąki, 1 kostki margaryny, 1 szkl. cukru pudru, 4 żółtek, dodać 2 łyżeczki proszku do pieczenia. Wyłożyć na blachę i upiec.

Przygotować polewę: 30 dkg pokrojonych orzechów, pół kostki margaryny, 4 łyżki miodu, pół szkl. cukru. Wszystkie składniki zagotować, lekko przestudzić i przełożyć na upieczone ciasto.

Mazurek kajmakowy

Mazurki goszczą na wielkanocnych stołach od XIX w.

Upiec spód według przepisu powyżej.

Masa kajmakowa, składniki:  25 dkg masła, 1 szkl. cukru, 1 szkl. mleka w proszku, 3 żółtka.

Wykonanie: Masło i cukier podgrzewamy, gdy się roztopią i połączą, dodajemy mleko i gotujemy na wolnym ogniu do uzyskania jednolitej masy. Zestawiamy z ognia, przechładzamy, często mieszając. Następnie dodajemy po jednym żółtku, energicznie mieszając. Masę natychmiast nakładamy na upieczony spód. Spód przed nałożeniem masy możemy posmarować marmoladą — mazurek będzie smaczniejszy.

Wielkanocne wypieki: pascha

Na wschodzie Polski na wielkanocnym stole musi pojawić się pascha, która trochę przypomina sernik na zimno. Wywodzi się z Rosji. W dawnej Rusi przygotowywano ją w specjalnych drewnianych formach z otworkami, aby swobodnie mogła odciekać serwatka. Bardzo popularna jest wśród rodzin pochodzących z Kresów Wschodnich.

Składniki: 1 litr kwaskowej śmietany 18%, 1 litr tłustego mleka 3,2%, 6 jajek, 25 dkg masła, 1 szkl. cukru pudru, 10 dkg rodzynek, 5 dkg migdałów (sparzonych, obranych z łupinek i posiekanych).

Pascha znana jest przede wszystkim na wschodzie Polski

Wykonanie: Jajka wbijamy do miseczki, dodajemy śmietanę i bardzo dokładnie ubijamy. Masę zalewamy wrzącym mlekiem, cały czas mieszając. Stawiamy na małym ogniu i nie przerywając ubijania podgrzewamy przez 3 minuty. Musi się utworzyć kilkucentymetrowy kożuszek. Durszlak wykładamy złożoną gazą, wylewamy zawartość miseczki i odstawiamy do odsączenia. W makutrze ucieramy masło z cukrem na puch. Następnie dodajemy po łyżce wystudzony twarożek i ucieramy dalej. Następnie mieszamy z bakaliami. Formę babową wykładamy gazą, zwilżoną i starannie odciśniętą. Przekładamy masę serową, mocno i dokładnie uciskamy, przyciskamy ciężarkiem i odstawiamy w chłodne miejsce na kilka godzin do stężenia. Paschę wyjmujemy, wyciągając ją na gazie, przekładamy na paterę, dekorujemy bakaliami lub owocami. Możemy też posypać tartą czekoladą.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!