Wrzody żołądka u świni – objawy i leczenie

fot. Fotolia

Wrzody żołądka u świń są spowodowane uszkodzeniem błony śluzowej żołądka, która jest warstwą ochronną pokrywającą jego ściany. Uszkodzenia mogą być spowodowane przez różne czynniki. Poznając je hodowcy będzie łatwiej rozpoznać chorobę zwierzęcia, a także jej zapobiec lub leczyć. Jak się tworzą i w jaki sposób leczyć owrzodzenie u trzody chlewnej?

Wrzody dotykają części przełyku u świń i mogą sporadycznie prowadzić do ostrego krwotoku z żołądka, powodując śmierć lub spowolnienia wzrostu u świń z powodu przewlekłego owrzodzenia. Wrzody żołądka powstają, gdy niezabezpieczony wielowarstwowy nabłonek płaski części przełyku jest narażony na działanie mieszaniny: kwasów, żółci i enzymów trawiennych. Błona śluzowa otaczająca ujście przełyku nie jest chroniona przez śluz i dlatego jest najbardziej narażona na zmiany patologiczne tkanek. 

Wrzody żołądka u świni – z czego wynika problem?

Owrzodzenie żołądka wiąże  się m.in. ze:

• zbyt drobno zmieloną paszą;
• nagłą zmianą konsystencji paszy (granulowana na paszę zmieloną lub odwrotnie);
• niedoborem witaminy E/selenu;
• nadmiarem serwatki w diecie;
• toksycznością miedzi (używanie nadmiaru siarczanu miedzi);
• glistami świń;
• stresem. 

Zmiany konsystencji paszy lub brak regularności jej otrzymywania skutkuje brakiem fizycznej bariery między kwaśną treścią dystalną a wrażliwą częścią przełyku. Możliwe, że czynniki powodujące zwiększoną produkcję kwasu (nadkwasowość) mogą wpływać na występowanie lub nasilenie występowania wrzodów u świń. Jednak nie można obecnie jednoznacznie stwierdzić czy któryś z wymienionych czynników faktycznie odpowiada za wrzody żołądka. 

Nagła śmierć świń jest jednym z objawów wskazujących na wrzody żołądka .© ZdrowaZagroda.pl

Owrzodzenie – przyczyną bakterie?

Helicobacter pylori, odmiana świńska, to bakteria powszechnie występująca w śluzówce żołądka świń. Uważa się, że owrzodzenie żołądka może być wynikiem zakażenia nią. Jednakże brakuje dowodów na to, że wrzody żołądka u świń spowodowane są właśnie przez te bakterie. Badania epidemiczne wykazują, że ten związek nie jest spójny. Obecność bakterii w okolicy gruczołowej i zmiany w części przełyku są trudne do wyjaśnienia z biologicznego punktu widzenia.

Jak rozpoznać, że świnia ma wrzody żołądka?

Nagła śmierć świń (występująca bardzo rzadko) jest jednym z objawów choroby. Śmierć jest spowodowana ostrym krwotokiem z wrzodu do żołądka, więc tusza wydaje się wyraźnie blada, ale ogólnie w dobrej kondycji. Jeśli krwawienie jest mniej nasilone, objawy kliniczne związane są z anemią objawiającą się bladością błon śluzowych. Jeśli krwawienie się przedłuża, świnia słabnie, traci kondycję i osiąga mniejsze przyrosty dobowe. 

U świń można zauważyć niewielkie ilości czarnych smolistych odchodów wskazujących na strawioną krew. Mogą też wystąpić wymioty, ale biegunka na ogół nie występuje. To pomaga odróżnić wrzody żołądka od innych schorzeń. Najczęstszą grupą wiekową wykazującą objawy kliniczne są świnie w wieku od 2 do 6 miesięcy, a także lochy. Patologiczne zmiany przewodu pokarmowego mogą się szybko rozwijać. U świń możne również wystąpić zwężeniem otworu przełykowo-żołądkowego. Kliniczne objawy zwężenia przełyku obejmują cofanie się paszy tuż po spożyciu oraz utratę kondycji ciała. 

Organizm świni a owrzodzenie żołądka

Owrzodzenie żołądka u świń obejmuje błonę śluzową w pobliżu ujścia przełyku w prostokątnym obszarze białego, błyszczącego, niegruczołowego, płaskonabłonkowego nabłonka. U świni, która nagle padła z powodu wrzodu żołądka, często znajduje się zmiana o średnicy ≥2,5–5 cm, otaczający wejście do przełyku. Zmiana wygląda jak kremowy lub szary, wykrojony obszar i może zawierać skrzepy krwi lub zanieczyszczenia. W ostrym krwotoku żołądek i górna część jelita cienkiego zawierają ciemną krew. Mogą wystąpić pęknięcia i nadżerki, szczególnie w pobliżu granicy przełyku. Głęboka zmiana może spowodować ostrą i ciężką utratę krwi, nawet jeśli większość powierzchni części przełyku pozostaje nienaruszona. Zagojony wrzód ma postać gwiaździstej blizny. Zmiany i gojenie mogą pojawiać się wielokrotnie. Ciężkie blizny mogą powodować zwężenie otworu przełykowego.

Rozpoznanie różnicowe w stadzie trzody chlewnej

U świni, która nagle padła z powodu wrzodu żołądka, często znajduje się zmiana o średnicy ≥2,5–5 cm, otaczający wejście do przełyku.

fot. Fotolia

Pojawienie się w kojcu jednej lub dwóch apatycznych, anorektycznych świń, które wykazują utratę masy ciała, anemię, ciemne stolce, a czasem duszność, sugeruje wrzody żołądka. Podobnie jak nagła śmierć pozornie zdrowej świni. Rozpoznanie różnicowe obejmuje: zespół krwotocznego jelita, enteropatię proliferacyjną świń (Lawsonia intracellulariszakażenia), chorobę związana z cirkowirusem świń i dyzenterie świń.

Duże zmiany tkanek obserwowane podczas sekcji zwłok zwykle wystarczają do potwierdzenia, że wystąpiło owrzodzenie żołądka. Badanie poubojowe wykorzystane do oceny częstotliwości występowania zmian żołądkowych, mogą być wykonywane, ale należy je interpretować z ostrożnością. Świnie przed ubojem nie otrzymują paszy, a czynniki stresogenne związane z transportem i  przepędzaniem mogą nasilać objawy wrzodów żołądka. 

Wrzody żołądka – zapobieganie i leczenie

Lekarze weterynarii leczą owrzodzenie żołądka lekami hamującymi wytwarzanie kwasu żołądkowego, lekami pokrywającymi wyściółkę żołądka i antybiotykami podawanymi w iniekcji. Leki takie jak aspiryna lub silniejsze niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą pogorszyć istniejące wrzody żołądka i nie powinny być stosowane. Ponieważ chore  świnie zwykle nie jedzą, ale nadal piją można podawać paszę mocno rozwodnioną, aby przywrócić przyjmowanie pokarmu.

Zapobieganie lub zmniejszanie częstości występowania wrzodów żołądka powinno koncentrować się na utrzymaniu ciągłości otrzymywania paszy przez świnie i jej regularnym podawaniu. Podczas upałów ważne jest, aby zapewnić świniom jak największą wygodę, stosując metody chłodzenia, takie jak spryskiwanie wodą lub zwiększoną wentylację. Należy również zwrócić uwagę na rozdrobnienie paszy, która ma duży wpływ na zmniejszenie liczby owrzodzeń. Drobny rozmiar cząstek wiąże się z większym prawdopodobieństwem tego, że pojawią się wrzody żołądka. Jednak jest także związany z lepszą wydajnością paszy. Dlatego względy ekonomiczne są zrozumiałe przed zaleceniem drastycznej zmiany wielkości cząstek. Pasza gruboziarnista, która chroni świnie przed uszkodzeniami żołądka, może nie być akceptowalnym rozwiązaniem ze względu na dodatkowy koszt paszy. Aczkolwiek w przypadku epidemii występowania wrzodów w stadzie świń,  może być konieczna jej krótkoterminowa zmiana.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!