Wykrywanie ciąży u świń. Skuteczne sposoby diagnostyki loch.

fot. canstockphoto

Wykrywanie ciąży u świń przeprowadza się również za pomocą testów endokrynologicznych. Jest to jeden ze sposobów wykrywania ciąży u świń. Oprócz zmian fizjologicznych i behawioralnych; progesteron, prostaglandyna-F 2α i siarczan estronu to hormony, które mogą być stosowane jako testy w celu potwierdzenia ciąży. Różnice w stężeniu tych hormonów w organizmie są bardzo krótkie. Należy zatem pobierać próby do badań we właściwym czasie i posiadać umiejętności interpretacji pozyskanych wyników.

Wykrywanie ciąży u świń za pomocą testów endokrynologicznych może być kłopotliwe. Do testów bowiem potrzeba próby krwi lub moczu samicy. Uzyskany materiał należy przetransportowąc do laboratorium diagnostycznego.  W związku z tym testy te wymagają dodatkowej pracy, kosztów i wiedzy specjalistycznej. W porównaniu z innymi technikami diagnostyki ciąży mogą być uciążliwe. Biorąc pod uwagę powyższe argumenty opisane metody nie zyskały dużej popularności w detekcji ciąży u loch. Mimo wszystko przybliżmy ich specyfikę.

Wykrywanie ciąży u świń

U samic, które nie zachodzą w ciążę lub poroniły w ciągu pierwszych 10 do 12 dni po kryciu, prostaglandyna-F 2 α jest uwalniana z macicy między 13 a 15 dniem. Skutkuje to zwiększeniem jej stężenia we krwi. U ciężarnych loch poziom hormonu jest niski lub prawie niewykrywalny. Monitorowanie poziomu prostaglandyny-F 2 α we krwi między 13 a 15 dniem po kryciu jest możliwą metodą identyfikacji ciężarnych zwierząt. W przypadku gdy poziom hormonu jest wyższy niż 200 pg/ml wynik można odczytać, że dana samica nie jest w ciąży.

Dokładność stosowania prostaglandyny-F 2 α w diagnostyce ciąży wynosi 80%. Przy czym zaznaczając, że dla zwierząt, które wykazują objawy rujowe w ciągu 21 dni po kryciu. Nie zaleca się stosowania tej metody w przypadku zwierząt, u których ruja występuje powyżej 28 dnia. A także w przypadku poronienia po pierwszym miesiącu ciąży.  W przypadku tej metody nie jest możliwe odróżnienie loch ciężarnych od loch w ciąży rzekomej.

U świń w czasie ciąży utrzymuje się ciałko żółte, jeśli zarodki są obecne w macicy 10–14 dni po kryciu. Powoduje to ciągłe wydzielanie progesteronu, hormonu odpowiedzialnego za utrzymanie ciąży. Jeśli locha nie jest w ciąży między 10 a 14 dniem, prostaglandyna-F 2α jest uwalniana z macicy i niszczy ciałko żółte.

Ocena poziomu progesteronu u loch

U tych samic niebędących w ciąży poziom progesteronu spada 15 dnia po kryciu i pozostaje niski aż do następnej rui. Ocena poziomu tego hormonu jest możliwa między 17 a 20 dniem po kryciu. Do oceny diagnostyki ciąży przyjęto stężenie tego hormonu w surowicy krwi u loch w zakresie od 4 do 9 ng/ ml. Najczęściej stosowaną wartością jest stężenie progesteronu wynoszące 5 ng / ml. Lochy powyżej i poniżej tego poziomu uważane są odpowiednio za ciężarne i nieciężarne. Dokładność monitorowania stężenia progesteronu między 17 a 20 dniem w celu rozpoznania ciąży u loch wynosi 85% dla samic, u których ruja występuje co 21 dni.

Normalna indywidualna zmienność stężeń progesteronu jest główną przyczyną zmniejszonej zdolności tego testu do identyfikacji loch niebędących w ciąży. Tak jak w przypadku prostaglandyny-F 2α,  nie zaleca się stosowania tej metody w przypadku poronienia po pierwszym miesiącu ciąży oraz w przypadku ciąży rzekomej.

Wykrywanie ciąży u świń przy pomiarze siarczanu estronu

Rozwijające się płody wytwarzają podczas ciąży podwyższony poziom hormonu zwanego siarczanem estronu. U ciężarnych loch poziom tego hormonu początkowo wzrasta między 16 a 30 dniem po kryciu, a następnie spada między 35 a 45 dniem. Drugi wzrost zwykle zaczyna się między 70 a 80 dniem ciąży i trwa do oproszenia.

Wykrywanie ciąży u świń możliwe jest również poprzez pomiar siarczanu estronu

fot. canstockphoto

U zwierząt nieciężarnych produkcja siarczanu estronu jest niska. W diagnostyce ciąży u świń stosowano zarówno stężenia siarczanu estronu w moczu, jak i w surowicy. Zwykle występuje 10 do 100-krotny wzrost siarczanu estronu między 25 a 30 dniem po kryciu u ciężarnych loch w porównaniu z nieciężarnymi lochami. Wartości powyżej 0,5 ng/ml są powszechne u ciężarnych macior, wartości niższe będą osiągać lochy niebędące w ciąży.

Dokładność diagnozy ciąży poprzez pomiar stężeń siarczanu estronu w próbkach pobranych od 25 do 30 dni po kryciu jest większa niż 93%. Fałszywie pozytywne wyniki (diagnoza lochy nieciężarnej jako ciężarnej) są rzadkie i dotyczą loch powtarzających ruję. Z kolei fałszywie negatywne wyniki (diagnoza ciężarnej lochy jako nieciężarnej)  są częstsze i występują głównie wtedy, gdy lochy lub loszki są w ciąży, ale liczba prosiąt urodzonych jest mała i wynosi poniżej 4 prosiąt. Istnieje umiarkowanie silna dodatnia korelacja między stężeniem siarczanu estronu w moczu między 70 a 80 dniem ciąży a ilością prosiąt urodzonych. W przeciwieństwie do innych testów endokrynologicznych, pomiar siarczanu estronu może być stosowany do identyfikacji loch w ciąży rzekomej.

Program wykrywania ciąży polega na zastosowaniu różnych technik opisanych w bieżącym i wcześniejszym artykule (Diagnostyka ciąży u świń cz. 1).

Wykrywanie rui i badanie USG

Wykrywanie ciąży u świń można również przeprowadzić przy pomocy wykrywania rui lub badania ultradźwiękowego. W przeciwieństwie do ultrasonografii, która jest bardziej elastyczna  pod względem wymagań dotyczących czasu pracy, wykrywanie rui u świń jest bardziej pracochłonne Może być stosowana przez dłuższy okres w czasie ciąży i nie musi być wykonywana codziennie na każdym zwierzęciu. Dla przypomnienia wykrywanie rui to obserwacja, zewnętrznych objawów zmian zachodzących w jajnikach u loch. Ruja trwa ok. 2 -3 dni (ok. 60 godz.), pojawia się średnio co 21 dni, z odchyleniami 18 – 24 dni. W okresie rui u loch i dojrzało płciowo loszek obserwuje się m.in.: niespokojne zachowanie, obskakiwanie innych loch, zaczerwienienie sromu. Jak również zmniejszenie lub brak apetytu. A także charakterystyczne chrząkanie, nazwane ,,hukaniem” bądź ,,lochaniem”.

Ten program wykrywania ciąży u loch uwzględnia codzienne wykrywanie rui u wszystkich samic w ciągu pierwszych 28 dni ciąży. A następnie badanie ultrasonograficzne tylko samic uznanych za ciężarne. Codzienne wykrywanie rui powinno rozpocząć się 17 dnia po kryciu i trwać przez tydzień. Natomiast badanie ultrasonograficzne można wykonać w dowolnym momencie po 28 dniu ciąży. Rozwiązanie to stosuje się gdy wykrywanie rui w stadzie jest bardziej skuteczne niż USG.

Kiedy stosuje się USG w wykrywaniu rui u świń?

Wykrywanie ciąży u świń przy pomocy USG stosuje się po 28 dniach. Ultrasonografia służy do identyfikacji loch, które straciły ciążę lub nie były w ciąży, ale nie wykazywały objawów rujowych. Połączenie wykrywania rui z ultrasonografią powinno pozwolić na identyfikację większości nieciężarnych loch niekarmiących w stadzie. Dodatkowe badania ultrasonograficzne można przeprowadzić w późniejszym okresie ciąży, aby zwiększyć precyzję programu lub potwierdzić poprzednie wyniki.

Innym skutecznym programem wykrywania ciąży u loch jest zastosowanie ultrasonografii w czasie rzeczywistym bez codziennego wykrywania rui. W tym programie lochy bada się między 21 a 23 dniem ciąży i ponownie jeden do dwóch tygodni później. Po diagnostyce nieciężarne samice są codziennie sprawdzane pod kątem rui lub brakowane ze stada. W warunkach produkcyjnych dokładność tego programu wynosi 92%. Wynik ten był porównywalny z wykrywaniem rui w połączeniu z ultrasonografią (w 35 i 42 dniu ciąży), który został przeprowadzony na grupie loch z tego samego gospodarstwa.

Skuteczne wykrywanie ciąży u świń

Wdrożenie skutecznego programu diagnostyki ciąży u świń poprawia efektywność produkcji świń. Głównie poprzez ograniczenie ilości czasu, pieniędzy i przestrzeni przeznaczanej na nieciężarne samice. Rodzaj techniki (technik), ramy czasowe, w których są stosowane i częstotliwość, z jaką są stosowane, określają program diagnostyczny ciąży. Najlepsze programy to takie, które podkreślają zalety i minimalizują wady różnych stosowanych technik, a także uzupełniają możliwości produkcyjne.

Podsumowując, bez względu jaki program diagnostyki ciąży producent wybierze należy zawsze pamiętać, że na skuteczność krycia mają wpływ różne czynniki. Wykrywanie ciąży u świń zależy od: terminu odsadzenia prosiąt, kondycji i stanu zdrowia lochy, dokładnego określenia początku rui. Ale również od odpowiedniego wyboru terminu unasiennienia/krycia. Z kolei  skuteczność krycia zależy głównie od jakości nasienia knura.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!