Wzrok świni a organizacja produkcji trzody chlewnej

19 marca 2023, dr inż. Anna Jankowska-Mąkosa, prof. dr hab. inż. Damian Knecht

fot. canstockphoto

Wzrok świni ma wpływ na organizację produkcji trzody chlewnej. Jak się okazuje świnie mają pewne preferencje barwne, choć ich wzrok nie jest doskonały. Fakt, że świnia rozróżniania barwy ma swoiste znaczenie praktyczne.

Świnie mają widzenie panoramiczne 310º i obuoczne 35-50º. Oznacza to, że w porównaniu do ludzi świnie skupiają się na obszarze bocznym co zwiększa ich widzenia panoramiczne. Ma to swoje uzasadnienie w przypadku większej zdolności wykrywania możliwego zagrożenia, jedzenia lub innych świń ale utrudnia w oszacowanie odległości. W przypadku produkcji i konieczności przechodzenia świń z kojców należy wziąć pod uwagę to boczne widzenie, ponieważ otwór z boku pochylni może nam się wydawać nieistotny (ponieważ mamy widzenie frontalne), ale świnia znajdzie go w centrum swojego pola widzenia. Może to czasami prowadzić do tego, że świnia próbuje uciec przez małe szczeliny, o których nie myśleliśmy, że stanowią problem.

Spis treści

Reklama

Wzrok świni

Zmysł wzroku świni ma niewiele wspólnego z ludzkim wzrokiem, ponieważ dla świń zmysł węchu i słuchu jest ważniejszy. Oznacza to, że świnia używa słuchu i węchu w celu orientacji w terenie a wzroku jako uzupełnienia informacji. Oznacza to, że jeśli chcemy jak najszybciej przepędzić świnie z jednego kojca do innego, powinniśmy upewnić się, że nie ma żadnych zmian w powierzchni podłogi, obcych przedmiotów na drodze oraz unikać obszarów światła i odcień, który ze względu na wzrok świni może być mylony ze zmianami powierzchni podłogi.

Biorąc pod uwagę wykorzystanie zmysłów świnia przede wszystkich będzie używać węchu gdziekolwiek się pojawi więc będzie miała tendencję do zatrzymywania się. Z tego powodu dla sprawnego przechodzenia z sektora do sektora w chlewni, ważne jest również, aby przepędzać świnie w małych grupach po 5-7 zwierząt. Pozwala nam to zachować pewien poziom kontroli nad zwierzętami i oznacza, że świnie nie będą zatrzymywać się zbyt często.

Zachowania a wzrok świni

Ważne jest, aby pamiętać, że personel, który zajmuje się świniami, zawsze obserwował zwierzęta i przewidywał elementy zagrożenia. Świnie muszą poruszać się w swoim tempie a nadmierne bodźcowanie może spowodować w grupie pobudzenie. A nawet chęć ucieczki co sprawi, że stracimy kontrolę nad zwierzętami. Jeśli świnie zostaną poddane zbyt silnemu lub stałemu zagrożeniu, będziemy mieli zwierzęta nadpobudliwe lub przestraszone, które reagują negatywnie na wszystko, nawet na te bodźce, które powodują, że inne świnie po prostu eksplorują.

Strach zawsze warunkuje ucieczkę. Ważne jest, aby w momencie przeganiania zwierząt (szczególnie tych strachliwych) nie podchodzić do nich zbyt blisko, wtedy świnia nie ma naruszonej sfery zwierzęcia i nie stara się uciec.

Kierunek, w którym porusza się świnia, również nie jest przypadkowy. Ewolucyjnie świnia nauczyła się, że jeśli niebezpieczeństwo nadchodzi z przodu, lepiej się cofnąć, a jeśli niebezpieczeństwo nadchodzi z tyłu, lepiej iść do przodu. Określa to tak zwany punkt równowagi świni (kierunek ucieczki świni w stosunku do naszej pozycji). Tak więc, aby prawidłowo kontrolować ruchy świni, musimy zbliżać się do zwierzęcia powoli, aby nie prowokować przesadnej reakcji podczas wchodzenia do strefy ucieczki i należy mieć na uwadze punkt równowagi zwierzęcia, aby pchnąć zwierzę w pożądanym kierunku.

Jakie kolory widzi świnia?

Ludzie mają wizję trójchromatyczną, co oznacza, że trzy czopki pigmentu mieszają się ze sobą, tworząc kolory, które widzimy. Świnie mają wizję dichromatyczną, czyli tylko dwa czopki pigmentu tworzą kolory. Oznacza to, że wzrok świni jest mniej bogaty niż człowieka, ale świnia wciąż może rozróżniać kolory.

Badania wskazują, że świnie mogą nie odróżniać barwy czerwonej od zielonej, jednak kolor niebieski od zielonego są w stanie odróżnić. Wzrok świni warto uwzględnić podczas organizacji produkcji.

Świnie widzą przede wszystkim fale o długości fali czerwonej, zielonej i niebieskiej. Kiedy te kolory zostaną połączone świnie będą wykazywać silniejszą reakcję wizualną niż w przypadku jednego koloru. Połączenie koloru może być np. w wielobarwnej karmie dla świń z czerwonymi, zielonymi i niebieskimi granulkami. Dodatkowo świnie mają tendencję do postrzegania obiektów jako jednolitego koloru. Oznacza to, że świnie np. mogą widzieć błękitne niebo, ale nie dostrzegają chmur czy tęczy na niebie.

Przez długi czas naukowcy sądzili, że wszystkie ssaki są ślepe na kolory. W związku z tym niektórzy ludzie mogą nadal wierzyć, że świnie nie mają zdolności do rozróżniania kolorów. Chociaż ostatnie badania wykazały, że świnie i inne ssaki nie są ślepe na kolory.

Preferencje barwne świń

Świnie mogą nie odróżniać barwy czerwonej od zielonej, ale są w stanie odróżnić kolor niebieski od zielonego. Prosięta mają pewne preferencje dla określonych barw. Badania wykazały, że prosięta pobierały więcej wody z poideł czerwonych i niebieskich niż zielonych. Czas korzystania z poidła w kolorze zielonym był krótszy, niż z poidła w kolorze niebieskim. Preferencje koloru zmieniają się wraz z wiekiem prosiąt. W pierwszym okresie życia oseski preferowały butelki niebieskie i zielone, a w późniejszym głównie żółte.

Możliwość rozróżniania barw przez zwierzęta gospodarskie oraz ewentualne preferencje określonych kolorów mogą mieć duże znaczenie praktyczne. Elementy wyposażenia kojców (karmniki, koryta, poidła, przegrody) wykonane z materiałów w określonym kolorze byłyby łatwiejsze do zlokalizowania przez świnie. Jak również mogłyby zachęcić do korzystania z nich.

Wzrok świni doskonały nie jest, ale to ważny zmysł, który warto uwzględnić planując produkcję.