Zacielenie krowy – odpowiedni moment na inseminację
Odpowiedni moment na inseminacje to kluczowe zagadnienie. Zacielenie krowy wysokowydajnej, pierwiastki to dla hodowcy inwestycja. Podpowiadamy kiedy się na nią zdecydować i jak się przygotować.
Jest to duża inwestycja zarówno pod względem ekonomicznym jak i wyzwanie pod względem poprawy jakości stada. Należy zwrócić uwagę na wiele kwestii oraz wybrać odpowiedni moment do wykonania zabiegu inseminacji. Jak to zrobić?
Spis treści
Ruja i jej objawy
Żeby zacielenie krowy było możliwe, a więc, aby doszło do skutecznej inseminacji, należy uchwycić odpowiedni moment rui. Ruję czyli ten zauważalny moment cyklu można podzielić na 3 etapy:
Badanie usg krowy w rui.
- Faza przedrujowa ( 6-8 godzin). Jest to czas kiedy zwierzę zaczyna manifestować objawy rujowe – najczęściej pobudzenie. Nie jest to dobry czas na inseminację.
- Ruja właściwa ( trwa nawet do 18 godzin). Manifestowana u młodego bydła bardziej niż u krów wieloródek. Pamiętać należy, że czas trwania rui właściwej u jałowic jest najczęściej krótszy. Ma to niebagatelne znaczenie w zacieleniu, gdyż różni się właściwy moment inseminacji krów względem jałówek. Najlepszym momentem inseminacji jest końcówka rui właściwej, dlatego tak ważna jest obserwacja stada.
- Faza porujowa – jest to czas uwalniania komórki jajowej i jej przeżywalności. Jeśli spóźnimy się nieco z inseminacją w końcowej fazie rui właściwej to na początku trwania tej fazy również jest możliwe zacielenie krowy (może trwać nawet do 20 godzin).
Manifestacja rui może mieć różne odsłony. W zależności od systemu użytkowania i utrzymania bydła mogą to być przepychanki, gonitwy, porykiwanie, szukanie kontaktu z człowiekiem i obskakiwanie. Najważniejszą wiadomością dla hodowcy/inseminatora jest oczywiście odruch tolerancji. Niestety nie mają tych „luksusów” krowy utrzymywane na uwięzi. One też na szczęście ułatwiają nam wybór idealnego momentu inseminacji i nadzieję za skuteczne zacielenie. Jednym z takich objawów jest powiększenie i nabrzmienie łechtaczki.
Inseminacja – na co zwrócić uwagę?
Żeby zacielenie krowy odbyło się z sukcesem ważna jest jakość wykonania zabiegu. Nie tylko czas i objawy rujowe są ważne, ale również realne stwierdzenie faktu stanu jajników oraz higiena zabiegu. Z rozmów z lekarzami weterynarii, działającymi w terenie, można usłyszeć zdanie zarówno, że warto badać przed inseminacją ale też, że tego się nie wykonuje. Hodowca, któremu zależy na prawidłowo wykonanym zabiegu inseminacji, który gwarantuje zacielenie krowy, powinien dopilnować, żeby osoba inseminująca miała pewność co do prawidłowej fazy pęcherzyka jajowego, aktywności jajników, a przede wszystkim do braku sytuacji patologicznych jajników i dróg rodnych krowy.
Zacielenie krowy a właściwa higiena
Higiena wykonania zabiegu to kolejny ważny element zacielenia krowy. Zwłaszcza gdy wykonuje to osoba mająca kontakt z innymi stadami. Do zabiegu konieczne jest stosowanie rękawic, ale też doprowadzenie sromu i okolic sromu krowy do odpowiedniej czystości. Zabieg inseminacji nie może być wykonany z marszu. O higienę trzeba dbać.
Warto też przypomnieć o momentach wstrzymania się od zabiegu. Upalne lato i gorące, piekące promienie słońca bardzo często powodują zahamowanie pracy jajników i stres cieplny. Miesiące letnie – lipiec, sierpień – można wyłączyć z planowania zacieleń.
Żeby zacielenie krowy było możliwe, a więc, aby doszło do skutecznej inseminacji, należy uchwycić odpowiedni moment rui.
Zacielenia krów – przyczyny niepowodzeń
Zacielenie krowy poprzez inseminację nie zawsze się udaje. Powodów może być wiele i mogą one mieć różne źródła. W zależności od tego czy zacielenie dotyczy młodego bydła czy krów wieloródek możemy mówić o:
- błędach żywieniowych tj. zbyt dużo energii w paszy i tzw. „ syndrom tłustej krowy”. Błędy popełniane w okresie okołoporodowym i brak wyrównania bilansu białkowo- energetycznego powodującego zaburzenia hormonalne upośledzające pracę jajników.
- Brak rozpatrzenia wieku krowy i jej historii chorób czy przypadłości również prowadzi do problemów z zacieleniem krów.
- Urazy mechaniczne tj Uro-vagina ( dostający się do przedsionka pochwy mocz) czy pneumo-vagina ( zbierające się powietrze w przedsionku pochwy, najczęściej jest skutkiem rozerwania sromu przy porodzie) to częste przypadłości na które nie każdy hodowca zwraca uwagę bądź tez nie zawsze są zdiagnozowane.
Podsumowanie
Obserwacja krów oraz baza wiedzy to klucz do sukcesu, którym w tym przypadku jest zacielenie krowy. Mając dane na temat objawów rujowych ich czasu i intensywności możemy określić dosyć dokładnie właściwy moment krycia prowadzący do zacielenia. Dodatkowe zbadanie krowy i przeprowadzenie zabiegu w jak najlepszej jakości technicznej i higienicznej sprawi że będzie to nie tylko skuteczny zabieg ale również rozważna i przemyślana strategia hodowlana i ekonomiczna.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
