Zbiory zbóż 2017 r. – rok trudnej pogody i dobrych zbiorów!

Zakończyły się zbiory zbóż, poza zbiorami kukurydzy, które jeszcze trwają. Czas na podsumowanie tegorocznej kampanii zbożowej i spojrzenie w przyszłość – 2018 r. Jaka jest produkcja zbóż w br.? Jakie mamy plony zbóż? Jakie są największe zagrożenia w produkcji zbóż? Jakie będą ceny? Czego można się spodziewać w przyszłym roku? Dla agroFaktu wypowiadają się eksperci i producenci zbóż.

Rok trudnej pogody

Rok 2017 w rolnictwie to rok bardzo trudnej pogody, a właściwie anomalii pogodowych. Poczynając od wiosny praktycznie aż do dzisiaj. Właściwie końca tych anomalii nie widać – mówi Zbigniew Kaszuba, sekretarz Krajowej Federacji Producentów Zbóż (KFPZ), ekspert w dziedzinie zboża,  a także producent zboża.

Zbiory zbóż

Zbigniew Kaszuba, sekretarz KFPZ, ekspert w dziedzinie zboża, a także producent zboża

Ekspert KFPZ zaznacza, że warunki pogodowe wpłynęły na przebieg wegetacji zbóż w Polsce i przebieg samych żniw. Dodaje, że zbiory zbóż tak naprawdę jeszcze nie zakończyły się, ponieważ obecnie  jeszcze trwają zbiory kukurydzy.

W Polsce mamy w ostatnich miesiącach nadmierne opady deszczu. Te nadmierne opady doskwierały rolnikom i uprawom przez cały sezon wegetacyjny. Opady deszczu nasiliły się w okresie żniw. Zwłaszcza w części północnej Polski. Południe troszeczkę wcześniej zaczęło żniwa i tam sytuacja była lepsza. Im dalej na północ sytuacja się pogarszała i żniwa się nam przedłużały – analizuje tegoroczne zbiory zbóż Z. Kaszuba z KFPZ.

Duże zbiory zbóż w 2017 r.

produkcja zbóż

Produkcja zbóż w Polsce w 2017 r. wg. KFPZ

fot. Ewa Ploplis

W okresie pierwszych trzech miesięcy sezonu 2017/18, tj. lipiec-wrzesień 2017 r., do skupu trafiło 3,81 mln t zbóż podstawowych, tj. o 26,1% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu – mówi mgr inż. Wiesław Łopaciuk z Zakładu Badań Rynkowych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB (IERiGŻ). – Skupiono 2,62 mln t pszenicy. Warto przypomnieć, że w poprzednim sezonie skupiono 2,13 mln t. W bieżącym sezonie skupiono 335 tys. t żyta w porównaniu z 230 tys. t w poprzednim sezonie. Skupiono także 471 tys. t jęczmienia. 340 tys. t w poprzednim sezonie. Do skupu trafiła także 346 tys. t pszenżyta, 293 tys. t w poprzednim sezonie, oraz mniejsze ilości pozostałych zbóż – analizuje ekspert z IERiGŻ.

dyrektor DR GUS

Artur Łączyński, dyrektor Departamentu Rolnictwa w Głównym Urzędzie Statystycznym (GUS)

fot. Ewa Ploplis

Zbiory zbóż w br. były o ok. 7% wyższe niż w roku ubiegłym i wyniosły ok. 32 mln t – mówi Artur Łączyński, dyrektor Departamentu Rolnictwa w Głównym Urzędzie Statystycznym (GUS). Dodaje, że sytuacja podczas żniw i całego okresu wegetacyjnego była w zasadzie korzystna, oprócz końcówki żniw, kiedy nastąpiły duże opady i na niektórych polach nie można było zebrać zbóż w terminie. Mimo to mamy większe zbiory w stosunku do ub. r.

Słaba jakość zbóż?

Ostatecznie oceniamy zbiory zbóż bez kukurydzy na 27,3 mln t, ponieważ ok. 0,3 mln t nie zostało zebranych ze względu na podtopienia pól! To i tak był bardzo dobry rok porównywalny do roku 2014 jeśli chodzi o plony. Jednak z gorszą jakością niż w tamtym roku – mówi Z. Kaszuba.

Ryzyko pogodowe staje się obecnie coraz większym wyzwaniem dla rolników.

Ekspert z KFPZ dodaje, że mamy do zbioru ok. 600 tys. ha kukurydzy przeznaczonej na ziarno. Niestety żniwa kukurydziane jeszcze się nie zakończyły. Mamy podtopienia w wielu rejonach Polski.

Łączne zbiory pszenicy są wysokie i znacznie przekraczają 11 mln t. Nie znamy do końca jej jakości, chociaż generalnie powinna ona spełniać minimalne wymagania eksportowe – kontynuuje Kaszuba z KFPZ. Dodaje, że należy pamiętać, że na przednówku mieliśmy minimalne wręcz śladowe zapasy zbóż i takie zbiory wystarczą na krajowe potrzeby, a także na eksport! Żniwa zbóż trwały nawet do końca września, niestety jakość zbóż zbieranych we wrześniu była bardzo słaba.

żniwa 2017 r.

Marta Skrzypczyk, ekspert w Departamencie Analiz Ekonomicznych, Sektorowych i Rynków Rolnych, Bank BGŻ BNP Paribas.

W br. łączna produkcja jęczmienia wyniosła 3,2 mln t, żyta 2,88 mln t, owsa 1,35 mln t pszenżyta 4,94 mln t, kukurydzy 3,6 mln t – wynika ze wstępnych szacunków zbioru zbóż w Polsce przeprowadzonych przez KFPZ dla Copa Cogeca.

Dane dotyczące tego, jakie są zbiory zbóż w 2017 r. potwierdzają także inni analitycy.

Ogółem produkcję ziarna, bez kukurydzy, szacuje się na 27,9 mln t, tj. o ok. 7% więcej niż w 2016 r (GUS). Te wyniki potwierdzają także inne agencje analityczne – komentuje Marta Skrzypczyk, ekspert w Departamencie Analiz Ekonomicznych, Sektorowych i Rynków Rolnych, Bank BGŻ BNP Paribas.

Większa powierzchnia zasiewów pod zbiory zbóż

Areał zbóż w Polsce

Areał zbóż w Polsce w 2017 r. wg. KFPZ

fot. Ewa Ploplis

Areał zasiewów pod zbiory zbóż wyniósł w br. ok. 7,64 mln ha, w tym pod pszenicę 2,38 mln ha, pod jęczmień – 0,98 mln ha, pod żyto 0,9 mln ha, kukurydzę 0,6 mln ha owies- 0,49 mln ha i pszenżyto 1,3 mln ha – wynika z szacunków KFPP.

Powierzchnia zasiewów, pod zbiory w 2017 r. praktycznie wszystkich zbóż, poza pszenżytem, była wyższa niż rok wcześniej –  analizuje M. Skrzypczyk z BGŻ BNP Paribas. – Co więcej, zasiewy ozimin przebiegały w dobrych warunkach, dobre było też przezimowanie roślin. Wiosenne przymrozki również nie miały dużego wpływu na zboża. Tym samym spodziewano się, że tegoroczna produkcja ukształtuje się na historycznie bardzo wysokim poziomie. Dopiero problemy ze zbiorem, związane z nadmiernymi opadami, zweryfikowały te założenia. Dotyczyło to jednak głównie północy Polski, w pozostałych regionach zarówno plony jak i jakość ziarna jest dobra – dodaje.

 Jakie są plony i zbiory zbóż ozimych w 2017 r.?

Plony zbóż 2017 r.

Plony zbóż w Polsce w 2017 r. wg. KFPZ

fot. Ewa Ploplis

Zbiory zbóż ozimych łącznie wyniosły ok. 18,4 mln t – wynika z  szacunków KFPZ.

Plony zbóż ozimych w większości kraju są ponad przeciętne. Są one lepsze od roku 2016 i  porównywalne do 2014 r. – mówi Kaszuba z KFPZ. Dodaje, że od tej ilości należy odliczyć niezebrany areał zbóż, ze względu na fatalną, wręcz klęskową pogodę w czasie żniw. Ekspert podkreśla, że zła jest jakość zbóż zebranych po 25/30 sierpnia br. KFPZ ocenia, że ok. 30 % pszenicy zebranej w północnych województwach nie spełnia standardów jakościowych! Natomiast na pozostałym obszarze Polski jakość zebranej pszenicy jest dobra i bardzo dobra.

Jakie są zbiory zbóż jarych i ich plony 2017 r.?

gorsze parametry pszenicy

Polska pszenica ma bardzo dużą zawartość białka. Nawet powyżej 14%. W tym sezonie o taką pszenice jest bardzo trudno.

W 2017 r. łączne zbiory zbóż jarych wyniosły ok. 9,2 mln t. Plony zbóż jarych również są lepsze od roku poprzedniego – ocenia KFPZ. Federacja zwraca uwagę, że problemem jest też ich jakość. Zwłaszcza zbóż jarych zbieranych w ostatnim czasie na północy Polski.

 Większe przemysłowe przemiały zbóż

Przemysłowe przemiały zbóż zwiększyły się w sierpniu br., w porównaniu z poprzednim miesiącem, o 6,7%, skutkiem czego wzrosła produkcja produktów zbożowych. Więcej wyprodukowano również pasz dla zwierząt – mówi Łopaciuk z IERiGŻ.

Słaba jakość zbóż

szkody zpowodowane przez anomalia pogodowe

Rok 2017 w rolnictwie to rok bardzo trudnej pogody, a właściwie anomalii pogodowych

Są uwagi co do jakości zbóż. Końcówka żniw była „mokra” i spowodowała spadek jakości ziarna. Mogą być problemy z przechowywaniem – mówi A. Łączyński z GUS.

Jakkolwiek zbiory, plony zbóż w Polsce oceniamy na wyjątkowo dobre, to jednak jest gorzej z ich jakością. Z parametrami jakościowymi przede wszystkim pszenicy, ze względu na bardzo trudne warunki pogodowe. Zbieraliśmy najczęściej zboże mokre, wilgotne, które wymagało dosuszania – mówi Kaszuba z KFPZ.

Niestety nie zawsze parametry jakościowe zbóż, m. in. zawartość białka w pszenicy, która jest głównym naszym towarem eksportowym, spełniają oczekiwania wymagającego rynku – kontynuuje Kaszuba z KFPZ.

Gorsze parametry – mniej białka

Polscy rolnicy przyzwyczaili się, że polska pszenica ma bardzo dużą zawartość białka. Nawet powyżej 14 proc. O taką pszenice w tym sezonie jest bardzo trudno. Natomiast standard 12,5 proc.

Plony zbóż jarych

Plony zbóż jarych w 2017 r. wg. GUS

fot. Ewa Ploplis

zawartości białka w pszenicy jest osiągalny po tegorocznych żniwach. Chociaż nie zawsze. Tego typu partie zboża można znaleźć na rynku – komentuje Kaszuba z KFPZ.

Często podnosi się temat jakości ziarna, która jest gorsza niż w ubiegłym roku. Warto jednak podkreślić, że udział zbóż o parametrach konsumpcyjnych w produkcji zbóż ogółem jest wyższy od notowanego w ubiegłym roku – komentuje M. Skrzypczyk z BGŻ BNP Paribas. Zwraca uwagę, że Stretegie Grains szacuje, że pszenica konsumpcyjna stanowi ok. 68%, wobec ok. 50% w 2016 r., pszenicy zebranej w Polsce. Jedynie na północy kraju wskaźnik ten sięga zaledwie 30%. Potwierdza, że problemem może być natomiast dostępność ziarna o bardzo wysokiej jakości  tj. zawartość białka powyżej 13%.

Jakie korzystne czynniki wpływające na zbiory zbóż i plony?

Wśród najważniejszych czynników korzystnie wpływających na zbiory zbóż tzw. czynników plonotwórczych ekspert Z. Kaszuba wymienia:

Plony zbóż ozimych

Plony zbóż ozimych w Polsce w 2017 r. wg. GUS

fot. Ewa Ploplis

  • długa jesienna wegetacja dla zbóż ozimych,
  • bardzo wczesna wiosna, długi okres dla wegetacji,
  • duża szansa na dobrą ilość białko w pszenicy ze względu na wykorzystanie azotu w wyniku opadów deszcz, które „zdążyły” przed wypełnianiem ziarniaków (wobec wcześniejszej suszy).
  • późne opady pomocne dla zbóż jarych, zwłaszcza późno zasianych oraz kukurydzy,
  • dobre warunki zwłaszcza dla wczesnych siewów kukurydzy.
  • poprawa warunków wegetacji dla kukurydzy w drugiej części wegetacji,
  • wystarczająca ilość wody/opadów dla wypełniania się ziarna zbóż w kłosach,
  • dobre plony nawet na słabych glebach dla plonów w północnej części Polski wobec dużych i systematycznych opadów, niestety również w czasie żniw.

Jakie czynniki ograniczają zbiory zbóż – plonowanie?

Zapytany o to, jakie czynniki negatywnie wpłynęły na zbiory zbóż i plonowanie w 2017r. ekspert Z. Kaszuba odpowiada:

Czynniki ograniczające zbiory zbóż i plonowanie to:

Zbory zbóż ozimych

Zbiory zbóż ozimych w Polsce w 2017 r. wg. GUS

fot. Ewa Ploplis

  • trudne warunki do przygotowania pól do zasiewów ozimych – susza,
  • liczne wystąpienie chorób i szkodników w zasiewach ozimych,
  • brak okresu wejścia ozimin w spoczynek zimowy – hartowania się roślin,
  • skrajna wiosenna susza glebowa, potęgująca zaległości opadów z minionych lat,
  • wyjątkowa presja występowania szkodników w warunkach suszy i wysokich temperatur,
  • brak skutecznych pestycydów do zwalczania szkodników
  • słaba skuteczność herbicydów wobec suszy, wtórne zachwaszczenie roślin,
  • wystąpienie presji chorób kłosów w końcowym okresie wegetacji (silne opady)
  • opóźnione rozpoczęcie żniw w całej Polsce,
  • intensywne opady zwłaszcza w północnej części Polski w sierpniu i 20 września (opady nawet powyżej 250 l/m2   w tym czasie),
  • wyłożenie się zbóż wobec tak dużych opadów,
  • lokalne zastoiska wody, podtopienia pól uniemożliwiające wjazd kombajnów zbożowych,
  • niska temperatura, wysoka wilgotność powietrza, brak dni ze słońcem i systematyczne opady co kilka dni,
  • masowy porost ziarna i liczne fuzariozy na obszarze występowania nadmiernych opadów,
  • brak możliwości zbioru zbóż w kilku województwach, w trakcie wstępnych szacunków, tj. zachodniopomorskim, pomorskim, a także w innych woj. północnej Polski)
  • trudne do przewidzenia warunki zbioru dla kukurydzy, ponieważ będzie on opóźniony.

Jednak zbiory zbóż jedne z najlepszych!

Zbiory zbóż jarych

Zbiory zbóż jarych w Polsce w 2017 r. wg. GUS

fot. Ewa Ploplis

Oceniamy, że żniwa, jeśli chodzi o wielkość zbiorów i produkcji, były jednymi z lepszych w ostatnich latach. Tak naprawdę można je porównać do roku 2014. To są bardzo dobre zbiory zbóż – podsumowuje sytuację Z. Kaszuba. Dodaje, że na ocenę sytuacji odnośnie zbiorów kukurydzy jest jeszcze za wcześniej.

– Przed nami są niepewne dane na temat kukurydzy. Zbiory nadal trwają. Niestety w drastycznie niesprzyjających warunkach. Nie wiadomo też czy wszystko uda się skosić, gdyż na polach ciągle nie da się wejść kombajnami ze względu na podtopienia i ciągłe opady deszczu. Sądzimy że do zebrania jest jeszcze ok 20 % kukurydzy. Zebrana kukurydza jest bardzo mokra, nawet do 45% wilgotności – mówi Kaszuba.

Jakie mogą być zbiory zbóż w 2018 r.?

Ekspert KFPZ zwraca uwagę na bardzo widoczne anomalie pogodowe, które przysporzyły wiele pracy i problemów rolnikom.

zboże na polu

Bardzo widoczne anomalie pogodowe w 2017 r. przysporzyły wiele pracy i problemów rolnikom.

fot. Ewa Ploplis

W tych tak trudnych warunkach nie posiano wiele ha zbóż ozimych. Będzie to miało wpływ na zbiory 2018 r. – prognozuje Kaszuba.

Deszczowy wrzesień oraz pierwsza połowa października br. i związane z tym znaczne opóźnienia w zbiorach kukurydzy prawdopodobnie przełożą się na mniejszy areał zasiewów zbóż ozimych pod zbiory w 2018 r. – prognozuje M. Skrzypczyk z BGŻ BNP Paribas. – Dotyczy to zwłaszcza Śląska, Małopolski, ale też Mazowsza i województwa warmińsko-mazurskiego. To z kolei może przełożyć się na spadek przyszłorocznych zbiorów zbóż ozimych – dodaje.

Ekspert BGŻ zwraca uwagę na znaczenie przezimowania w plonowaniu zbóż ozimych, a także na powierzchnię zasiewów zbóż jarych, która może być znacznie wyższa niż rok wcześniej. Duża wilgotność gleby może sprzyjać wysokiemu plonowaniu. Trudno obecnie przewidywać, jakie będą przyszłoroczne zbiory. Dodaje, że z podobną sytuacją mieliśmy do czynienia w 2012 r. Powierzenia zasiewów zbóż ozimych w 2011 r. pod zbiory w 2012 r. była o ok. 30% niższa niż rok wcześniej. Niemniej wyższe plony oraz znacznie większy areał zasiewów zbóż jarych spowodowały, że zbiory ogółem były o prawie 7% wyższe niż rok wcześniej. Mniej było pszenicy, ale już żyta i jęczmienia zebrano odpowiednio o 11 i 26% więcej r/r.

Powierzchnia upraw zbóż

Powierzchnia upraw zbóż w Polsce w 2017 r. wg. GUS

fot. Ewa Ploplis

Na tej podstawie nie można wprawdzie wyciągnąć wniosków o przyszłorocznych zbiorach, przykład ten pokazuje jednak, że same zasiewy ozimin nie implikują do końca ostatecznego wolumenu produkcji – zauważa M. Skrzypczyk z BGŻ BNP Paribas.

Pogoda wyzwaniem dla producentów zbóż

Ryzyko pogodowe staje się obecnie coraz większym wyzwaniem dla rolników. Gdyby nie sprawność i pracowitość polskich rolników, i nowoczesne usprzętowienie naszych gospodarstw, moglibyśmy nie zebrać znacznie więcej niż wspomniane 300 tys. t. Szacunek za to polskim rolnikom! – podsumowuje ekspert KFPZ.

O cenach zbóż w 2017 r. i eksporcie zbóż w następnych artykułach na stronach agroFakt.

 

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 0 / 5. Liczba głosów 0

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *