Zboża ozime wiosną. Sytuacja na polach 28.03.2023 r.

fot. Katarzyna Kupczak

Jakie agrofagi opanowują zboża ozime wiosną w danym tygodniu roku? Do jakich zabiegów czas się przygotować w najbliższych dniach. Jakie agrofagi zagrożą uprawom na skutek zmian zachodzących w pogodzie w nadchodzącym okresie? Na te i inne pytania odpowiem w serii artykułów publikowanych regularnie na naszych łamach. No to startujemy…!

Zboża ozime wiosną wymagają szeregu zabiegów, aby w dobrej kondycji doprowadzić je do okresu plonowania. Jak na dzisiaj wygląda ich stan zdrowotny? I co się zmieni pod wpływem aury w najbliższych dniach?

Zboża ozime wiosną, dokładniej w 13. tygodniu roku

W przypadku zbóż ozimych na różnych polach mamy do czynienia z odmienną fazą zaawansowania wzrostu roślin. Taki stan jest związany z dość elastycznym terminem siewów jesienią. Niektóre rodzaje i odmiany zbóż wysiano w optymalnym czasie, podczas gdy inne były siane dużo później. Przykładowo, gdy agrotechniczny okres siewu pszenicy ozimej powinien się w dolnośląskim zakończyć do połowy października, w minionym roku siew pod koniec tego miesiąca nie był wcale ewenementem. Bywają przecież lata, gdy jeszcze spokojnie rolnicy wychodzą z siewem pszenicy w listopadzie.

Generalnie zboża ozime są w fazach krzewienia, czyli do BBCH 28.

Choroby zbóż wiosną, czyli na co szczególnie zwrócić uwagę 28.03.2023

Zboża ozime wiosną 2023 wykazują objawy porażenia przez sprawcę rynchosporiozy (fot. 26.03.2023 r.)

fot. Katarzyna Kupczak

Jeśli jeszcze zastanawiamy się nad zasadnością zabiegu T1, to może lustracja pola zweryfikuje wątpliwości.

Rynchosporioza

Mianowicie dość powszechnie na liściach zbóż występuje obecnie rynchosporioza. Dotyczy ona takich rodzajów roślin uprawnych jak: jęczmień, żyto, pszenżyto.

Szczególnie objawy widoczne są na jęczmionach. Tutaj bordowa otoczka szarej plamy jest

Grzybnia rynchosporiozy w obrębie plamy na liściu jęczmienia (fot. 26.03.2023 r.)

fot. Katarzyna Kupczak

nadzwyczaj wyraźna. Natomiast mikroskopowa analiza pozwala na postawienie diagnozy, że patogen jest bardzo aktywny, a sprawa silnych infekcji to tylko kwestia czasu. Mianowicie wyraźnie widać w obrębie plamy grzybnię i konidia. Zwłoka z zabiegiem może skutkować wczesną i silną epidemią. Do masowych infekcji dochodzi bowiem podczas chłodnej i wilgotnej pogody. A taka prognozowana jest w najbliższych dniach praktycznie dla całej Polski. Dlatego więc warto się przygotować do zabiegu od 15. tygodnia roku na pewno.

Mączniak i rdza na zbożach

Grzybnia mączniaka na liściu pszenicy (fot. 26.03.2023 r.)

fot. Katarzyna Kupczak

Z lustracji pól wynika powszechność występowania mączniaka prawdziwego zbóż i traw na pszenicy, jęczmieniu, pszenżycie, życie. Przy czym nie na wszystkich gatunkach objawy są wyraźne. I to jest właśnie najbardziej niebezpieczne. Może się bowiem zdawać obserwatorom, że

Liść pszenicy silnie porażony przez mączniaka prawdziwego (fot. 26.03.2023 r.)

fot. Katarzyna Kupczak

delikatnie zmieniona barwa liścia wynika z zakurzenia. Jednak obraz spod mikroskopu rozwiewa wszelką wątpliwość. Cała powierzchnia liścia potrafi być bowiem pokryta delikatną, aczkolwiek zarodnikującą grzybnią sprawcy choroby. Do infekcji dochodzi więc nieprzerwanie, gdyż zarodniki do skiełkowania wymagają zwilżonej powierzchni liścia. Dalszy rozwój patogenu może przebiegać nawet w warunkach suszy.

Uredinia rdzy jęczmienia na liściu (fot. 26.03.2023 r.)

fot. Katarzyna Kupczak

Ponadto jesienne infekcje doprowadziły do obecności aktywnego sprawcy septoriozy paskowanej na liściach rozkrzewionych zbóż.

Kolejną, bardzo zdradliwą, ale już obecną na liściach jest rdza jęczmienia. Kilka dni cieplejszych

Zarodniki rdzy (żółte kuliste) na liściu jęczmienia (fot. 26.03.2023 r.)

fot. Katarzyna Kupczak

wystarczyło do jej rozwoju. Mimo że jeszcze trudno zauważyć na liściach poduszeczkowate uredinia, to na sąsiednich już można dostrzec rozsiane zarodniki rdzy. Czyli w sprzyjających warunkach (słonecznie i bardzo wilgotno) dojdzie do porażenia.

Chwasty w łanie zboża wiosną

W zależności od intensywności odchwaszczania jesiennego zależy obecne nasilenie zbędnej roślinności w łanie zbóż. Jednak dość masowo występują rośliny dwuliścienne, które częściowo weszły już w fazę generatywną. Wśród nich:

• fiołek polny,

  Część zbędnej roślinności w łanach zbóż ozimych osiągnęła już fazę generatywną (fot. 26.03.2023 r.)

  fot. Katarzyna Kupczak

• gwiazdnica pospolita,
• przetaczniki,
• tasznik pospolity.

Błyskawicznie więc należy przeprowadzić zabiegi herbicydem, w celu uniknięcia kumulacji zachwaszczenia na danym polu. Pospolicie występują także chwasty rumianowate oraz samosiewy rzepaku

Szkodniki zbóż

Pogoda nie sprzyja na razie wystąpieniu szkodników na zbożach.

Czytaj również: Rzepak ozimy wiosną 2023. Sytuacja na polach 27 marca