Pisanki na Fejsie? Jakie zwyczaje wielkanocne kultywujemy
Malowanie tradycyjnych pisanek, święcenie palemek i pokarmów, a później relacja ze świąt na Fejsie albo Insta. Sprawdzamy, jak dziś wyglądają zwyczaje wielkanocne w Polsce.
Wielkanoc to najważniejsze święto w całym roku liturgicznym Kościoła katolickiego. Dla wiernych to zarówno czas przeżywania w skupieniu męki Jezusa Chrystusa, jak również radości z jego zmartwychwstania. Z Wielkanocą wiążą się różne zwyczaje. Które z nich są dziś jeszcze obecne, a które odeszły już w zapomnienie?
Spis treści
Pisanki kiedyś
Pisanki – symbol nowego życia, są nieodłączną częścią świąt wielkanocnych.
Jednym z najbardziej znanych wielkanocnych zwyczajów jest malowanie pisanek. Zgodnie z tradycją gospodynie tworzą pisanki rysując różne wzory na skorupce gorącym roztopionym woskiem i zanurzając jajko w barwniku. Kiedyś wierzono, że przygotowywanie świątecznych jaj to zadanie kobiet. Mężczyznom nie wolno było w tej pracy uczestniczyć ani jej oglądać, bo przyniosłoby to prawdziwego pecha.
W Polsce dużą popularnością cieszą się kraszanki, czyli jajka gotowane w barwniku. Dawniej kraszanki zawdzięczały swoje kolory wywarom uzyskiwanym wyłącznie z naturalnych składników. I tak, do tego aby zabarwić jajka np. na kolor żółtozłocisty używano kwiatu nagietka, na kolor zielony pędów młodego żyta, a na kolor brązowy łupinek cebuli.
Jajka zdobiono dawniej również sitowiem, płatkami bzu lub wełnianą włóczką, tworząc w ten sposób oklejanki. Znane i lubiane były również (szczególnie w okolicach Łowicza) nalepianki, czyli jajka przyozdobione wycinankami z papieru.
…i pisanki dziś
Tradycja przygotowywania wielkanocnych pisanek jest nadal bardzo popularna. Jednak dziś, szczególnie młodsi prześcigają się w pomysłach na wykonanie niebanalnych pisanek: posypywanych brokatem, malowanych farbkami akwarelowymi, „ubranych” w stare koronki czy tzw. „ombre”.
Na popularności zyskują nowe zwyczaje wielkanocne, głównie zabawy dla dzieci.
Z pisankami związanych jest dziś wiele wielkanocnych zabaw. Jedną z nich jest zderzanie się jajkami – uczestniczące w zabawie osoby zderzają się czubkiem pisanek, przegrywa ten, komu popęka skorupka. Coraz większą popularnością cieszy się również zwyczaj, który przybył do Polski niedawno z Zachodu – szukanie jaj wielkanocnych ukrytych przez wielkanocnego zająca.
Lany Poniedziałek wciąż mokry
Niektóre zwyczaje wielkanocne są dziś zapomniane. Częściowo należą do nich tradycje wielkoponiedziałkowe. Zabawy dyngusowe dawniej wiązały się z pisankami. Panna, która nie chciała zostać oblana przez kawalera mogła „wykupić się” i podarować mu kolorową pisankę. Ten zwyczaj jest już dziś zapomniany, ale tradycja oblewania wodą w Lany Poniedziałek jest ciągle żywa.
Tradycyjne święconki
Dawniej księża święcili wszystkie produkty, jakie znajdywały się na stołach.
Zwyczaj święcenia pokarmów ma w Polsce długą i bogatą tradycję. Dawniej księża święcili wszystkie produkty, jakie znajdywały się na stołach. Duszpasterze mieli z tym jednak trochę pracy, musieli bowiem odwiedzać domy bogatych chłopów. By znacznie wszystko ułatwić, święcenia przeniesiono do kościołów, a stoły zamieniły się w wielkanocne koszyczki.
Zgodnie z tradycją w koszyczkach wielkanocnych powinny znaleźć się: baranek (jako znak zwycięstwa życia nad śmiercią), a także jajka (symbol odradzającego się życia), kiełbasa albo wędlina, chleb, woda, sól, chrzan i kawałek ciasta.
Nowe zwyczaje wielkanocne
Dziś młodzi ludzie chwalą się często tym, jak obchodzą święta wielkanocne w mediach społecznościowych. Na Facebooku i Instagramie możemy oglądać zdjęcia pisanek, koszyczków wielkanocnych czy własnoręcznie wykonanych stroików. Internet pomaga kultywować tradycję także starszym. Koła Gospodyń Wiejskich dzielą się na portalach przepisami na pyszne wielkanocne baby i doradzają, jak wykonać świąteczne ozdoby.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
